Elbasy 31 mamyr – Saıası qýǵyn-súrgin qurbandaryn eske alý kúnine arnalǵan úndeý joldady

Qurmetti otandastar!

Biz búgin Saıası qýǵyn-súrgin jáne asharshylyq qur­ban­daryn eske alý kúnin atap ótemiz.

Biz HH ǵasyrda halqymyzdyń basynan ótken qasiretti oqı­ǵa­lardyń túp-tamyry men sebepteri nede ekenin tereń túsinýimiz kerek.

1917 jyly bolǵan Qazan saıa­sı revolıýsııasy men odan keıingi Azamat soǵysy, dástúrli ómir saltynyń kúıreýi, sondaı-aq Keńes bıligi júrgizgen aýyl sha­rýa­shylyǵyn jedel ujym­dastyrý naýqany jáne oǵan ilese kelgen jappaı asharshylyq pen zorlyq-zombylyq eldiń evolıý­sııalyq damýyn kúrt úzdi.

Sonyń saldarynan halqymyz búkil álem tarıhynda sırek bolatyn alapat demografııalyq shyǵynǵa ushyrady.

1929-1933 jyldary 2 mıllıonǵa jýyq adam qaza bolyp, taǵy mıllıondaı adam jan saýǵalap, elden bosyp ketti.

Odan keıingi saıası repressııa qazaq qoǵamynyń elıtasyn jappaı qyrǵynǵa ushyratty. Saıası sebeppen 103 myń adam sottalyp, onyń 25 myńy atý jazasyna kesildi.

Qazaqstan aýmaǵynda 11 jaza­laý lageri qurylyp, onda sottal­ǵan­dar men olardyń otbasylary adam tózgisiz qıyn jaǵdaıda kún keshti.

Qýǵyn-súrginniń zobalańyn qazaqtar ǵana emes, Qazaq­stan­ǵa eriksiz, kúshpen jer aýdarylyp kel­gen 1,5 mıllıon ózge etnos ókilderi de kórdi.

Qazaq halqynyń janashyrlyǵy men kómeginiń arqasynda olar jan saqtap, aman qaldy.

Munyń bári – «kommýnızmniń jarqyn bolashaǵy» atty jalań uranmen jasalǵan qasiretti táji­rıbeniń saldary.

Evolıýsııalyq damýdyń ornyn revolıýsııa basqanda, osylaı bolady.

Elimizdiń ár qıyrynda boı kóterip jatqan «Qazaq halqyna myń alǵys» monýmentteri – qazaq jerinen pana tapqan san túrli halyqtardyń shynaıy rızashylyq kóńiliniń kórinisi.

Orasan shyǵynǵa ushyraǵanyna qara­mastan, bizdiń halqymyz óziniń biregeı ulttyq bolmysy men asyl qasıet­terin saqtap qaldy. Qa­ty­gezdikke boı aldyrǵan joq, san ǵa­syrlyq danalyǵyn da joǵaltpady.

Biraq, elimiz basynan ótken osynaý sumdyq synaqtardy eshqashan umytpaıdy jáne eń uly qazyna – Táýelsizdikti ba­ǵalap, saqtaı biledi.

Tarıhymyzdyń osy ashy taǵy­lymy ony Qazaqstannyń qazir­­gi urpaǵynyń jadyna toqyp, zer­desine túıe bilýimen qun­dy bolmaq.

Sondyqtan Qazaqstandaǵy áleý­mettik birlik pen ult­ara­lyq kelisim, eldiń turaqty ekonomıkasy men bıik halyq­ara­lyq abyroı-be­de­li halqymyzdy HH ǵasyrda bas­tan keshken zobalańdardan saq­taı biletin senimdi kepil bolyp sana­lady.

О́tken ǵasyrdyń qasiretti kezeń­derin endi eshqashan qaıtalamaý úshin biz bul jetistikterdi baǵalaı bilýge tıispiz.

Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti Nursultan NAZARBAEV