Álem chempıonaty-2018. Kimge qansha qarajat beriledi?

FIFA komandalarǵa arnalǵan qarajatty 5 birinshilik boıy kótermelep keledi. 2002 jyly 154, 2006 jyly 262 mıllıon dollar bólse, 2010 jyly tipti oıynshylary mýndıalǵa qatysqany úshin klýbtarǵa da syıaqy beretin boldy. Sonymen OAR-da 420, Brazılııada syıaqy kólemi 564 mıl­lıon dollarǵa deıin kóbeıdi. Al bı­yl­­ǵy birin­shi­lik­ke Halyqaralyq fýtbol qaý­ymdastyǵy 791 mıllıon dollar taǵaı­yn­dap otyr. Onyń 209 mıllıony klýb­tarǵa, 134 mıllıony fýtbolshysy ja­ra­­qat alǵan klýbtarǵa, qalǵan 48 mıllı­on ja­rysqa joldama alǵan 32 quramaǵa 1,5 mıl­­lı­onnan bólinip beriledi. Al toptyq ke­zeń­ge qatysqany úshin barlyq komandaǵa 8 mıl­lı­onnan qarastyrylǵan. Sonda Reseıdegi chem­pı­onatqa qatysqan barlyq komanda kem degen­de 9,5 mıllıon dollar alyp qaıtady. Al eger komanda óz tobynan pleı-offqa shyqsa on­da taǵy da ústeme 4 mıllıon qosylady. Shırek fınalǵa ótkenderge taǵy da 4 mıllıonnan. Jalpy somada Álem chempıony bolǵan qurama komanda 38 mıllıon dollar alady.

Joldama     –     1,5 mıllıon
Toptyq kezeń     –     8 mıllıon
1/8 fınal     –     12 mıllıon
¼ fınal     –     16 mıllıon
4-oryn     –     22 mıllıon
3-oryn     –     24 mıllıon
2-oryn     –     28 mıllıon
Chempıon     –     38 mıllıon

Reseı

Álem chempıonatyn qabyldap jatqan Reseı quramasy bul ústeme qarjydan bólek memleket tarapynan da syıaqy alady. Bul jaıynda buqaralyq aqparat quraldary jarysa jazýda. Iаǵnı Reseı fýtbolshylary toptan shyqsa 300 mıllıon rýbl, fınalǵa ótse 1,2 mlrd rýbl, al jeńimpaz bolsa 
2 mlrd rýbl alady. Fýtbol federasııasynyń prezıdenti Aleksandr Alaev Reseı quramasy chempıonatqa qatysqany úshin alatyn 9,5 mıllıon dollar quramanyń oqý-jattyǵý jıyndary men joldastyq kezdesýlerine jumsalady dep málimdedi. Al eger qurama komanda óz tobynan shyǵyp taǵy 4 mıllıon dollardy enshileıtin bolsa, onda osy soma komandaǵa teńdeı bólinip beriletinin jetkizdi. 

Anglııa

Anglııa qurama komandasy da memleket tarapynan syı kútedi. «The Sun» basylymynyń málimdeýinshe, eger Anglııa chempıon bolatyn bolsa 5 mıllıon fýnt sterlıng kóleminde syılyq alady. Ol aqsha komanda múshelerine 200 myńnan bólinetin bolady. Brıtanııalyqtar chempıonattyń favorıtteri qatarynda joq jáne chempıon bolmaǵanyna jarty ǵasyr ýaqyt ótken. 

Germanııa

Nemis fýtbol qaýymdastyǵy quramasy chempıondyq ataqty qorǵap qalsa, 8 mıllıon eýro kóleminde qarjy beretin boldy. Sonda jalpylama alǵanda chempıon atanǵan árbir oıynshy – 350 myń eýro, kúmispen kúptelse – 200, qola medal ıelense 150 myń eýrodan alady. 

Ispanııa

Ispanııalyq AS gazeti de qurama qansha qarjy alý múmkin ekendigin jarııalady. Ispanııalyq fýtbolshylar pleı-offqa shyqqany úshin eshqandaı da ústeme almaıdy. Eger komanda shırek fınalǵa shyqsa onda ár fýtbolshy 30 myń eýro, jartylaı fınalda oınasa 60 myń eýro, ekinshi oryn alsa 90 myń eýro, chempıon bolsa 125 myń eýrodan ıemdenedi. Sonymen qatar ıspanııalyqtar chempıon bolsa 90 myń eýro turatyn Patek Philippe Nautilus fırmasynyń saǵattaryn qoldaryna taǵady. 

Fransııa

2016 jyly óz jerinde Eýro dodasyn ótkizgen kezde Fransııa quramasynyń ár oıynshysy chempıon atanǵan jaǵdaıda 300 myń eýrodan alar edi. Biraq bul somaǵa fransýzdar sál ǵana jetpeı qaldy. Endi osy ústeme Álem chempıonatyna aýysty. Ústine taǵy 100 myń qosyldy. Endi Dıde Desham shákirtteri Reseı jerinde atoı salyp, chempıon atanar bolsa 400 myń eýrodan alady. 

Belgııa

Belgııa quramasy osy birinshiliktiń jasyryn favorıti. Kóptegen mamandar osy ujym chempıon atanyp ketýi múmkin dep boljap otyr. Fýtbolshylardyń da chempıon atanýǵa degen qulshynysy zor. Árıne ár fýtbolshyǵa 600 myń eýro syıaqy taǵaıyndalǵan soń, kim qarap qalsyn?! Negizi, Eýro dodasy kezinde bul soma 1 mıllıon bolatyn. 

Brazılııa

Osy álem chempıonatyna qatysqaly otyrǵan quramalardyń ishinde Brazılııanyń syıaqysy eń kóp komanda. Brazılııalyqtar altynshy márte Álem chempıony atanar bolsa, onda ár fýtbolshy 1 mıllıon dollardan alatyn bolady. Tipti, úshinshi qaqpashy da!

Nıgerııa

2014 jylǵy chempıonatta Nıgerııa quramasy ýáde etilgen syıaqymyzdy almadyq dep jattyǵýǵa shyqpaı qoıyp edi. Mundaı keleńsiz oqıǵa qaıtalanbas úshin Nıgerııa fýtbol federasııasynyń prezıdenti Ammadjý Pınnık fýtbolshylarǵa 2,8 mıllıon eýro kólemindegi aqshany teńdeı bólip berdik dep málimdedi.

Ermuhamed MÁÝLEN,
«Egemen Qazaqstan»