«Jastar Time» – jańa ıdeıalar jármeńkesi

О́rt sóndirýshi robot

Oblys ortalyǵyndaǵy B.Aleksandrov atyndaǵy Sport saraıynyń birinshi qabatyndaǵy taı shaptyrym aýmaq jármeńkege aınalypty. Ozyq oılar, jańa ıdeıalar jármeńkesi desek artyq aıtpaspyz. Aınalanyń bári jarq-jurq etedi. Yzyńdaǵan, dyzyldaǵan dybystar shyǵady. Erte kelgenimiz qandaı jaqsy bolǵan. Dodanyń qorytyndysy shyqqansha óńirdiń ár túkpirinen kelgen birneshe oqýshymen sóılesip úlgerdik. Semeıdegi «Jas Ulan» erler lıseıiniń 11 synyp oqýshylary Dildar Nursultan men Ańsar Qusaıynov órt sóndirýshilerge járdem beretin «О́rt kezinde qoldanylatyn qaýipsizdik kostıýmy» dep atalatyn ekzoqańqa daıyndapty. «Bul jobamyzdy Tótenshe jaǵdaılar komıtetiniń qyzmetkerlerine usynamyz. О́rt sóndirýshi ekzoqańqany kııý arqyly óz kúshin arttyra alady. Bul qutqarý jumystaryn jedel atqarýǵa, adamdardy tezirek qutqarýǵa múmkindik beredi. Kıim tıtan qospasynan jasalady. О́ıtkeni tıtan órtke qaýipsiz. Eń mańyzdysy, ekzoqańqa kıgen bir órt sóndirýshi bólimniń, ıaǵnı 10 adamnyń jumysyn atqara alady. Máselen, bas kıimde ornalasqan dıspleı arqyly órt kezinde kómekke zárý adamdardy tez anyqtaýǵa bolady. Muny órt jaǵdaılarynda ǵana emes, kúndelikti ómirde de qoldanýǵa múmkindik bar. Ony ǵaryshta skafandr retinde paıdalanýǵa bolady», deıdi Dildar. 

О́skemendegi «Nur Orda» mektebiniń oqýshylary festıvalǵa «Velo-generator» dep atalatyn erekshe joba ákelipti. Ereksheligi sol, qarapaıym velosıpedtiń kómegimen ekologııalyq taza elektr energııasyn alýǵa bolady eken. «Kúshi boıyna syımaı úziliste mektepti basyna kóterip júretin oqýshylar bolady ǵoı. Sol oqýshylardy osy velosıpedke otyrǵyzyp, tepkizip, elektr energııasyn óndirýge bolady. Alynǵan energııany mekteptiń qajetine jarata alamyz. Myna velosıpedti úıge aparyp, bir saǵat tebetin bolsaq, bir úıdi elektr qýatymen qamtamasyz etýge bolady. Qarjy jaǵynan da únemdi. Bar-joǵy 60 myń teńge jumsadyq. Bolashaqta mekteptiń buryshtaryna qoıýǵa bolady, oqýshylar úziliste teýip, elektr energııasyn óndiredi» degen mekteptiń fızıka pániniń muǵalimi Nurbek Slamov jobany shákirtteri eki-úsh aıdyń kóleminde jasap shyqqandaryn jetkizdi.

Bul qurylǵyny kez kelgen jerge aparyp, elektr qýatyn alýǵa bolady eken. Velosıpedti jarty saǵat tepseńiz teledıdar kórip, uıaly telefonyńyzdy qýattaýǵa múmkindik alasyz.

Kúnnen qýat alatyn traktor

Aıagóz qalasyndaǵy №10 gımna­zııa­nyń oqýshylary «Elektrli shynjyr taban» dep atalatyn jobany báıgege úkilep qosypty. О́nertapqysh órender kúnnen energııa alatyn, aýyl sharýashylyǵy salasynda qoldanýǵa bolatyn, jol talǵamaıtyn traktor jasap ákelipti. Bizge salmaǵy 7 kelige jýyqtaıtyn maketin kórsetip, táptishtep túsindirip berdi. «Bul tehnıka jer de jyrtady, egin de egedi, shóp te shabady, kombaın men traktordyń, KamAZ-dyń qyzmetin bir ózi atqara alady. Janar-jaǵarmaıdyń, eshteńeniń qajeti joq. Adam da otyrmaıdy. Pýltpen basqarylady. 100 shaqyrymǵa deıingi aýmaqqa jiberýge bolady. Biz makettiń 8 ese kishireıtilgen túrin kórsetip otyrmyz. Eger 8 ese úlkeıtsek bıiktigi 2 jarym, eni 3 jarym, uzyndyǵy 16 metrge deıin jetedi. Salmaǵy – 14, 6 tonna. Tartatyn júgi – 20 tonna. Jyldamdyǵy – saǵatyna 35 shaqyrym», deıdi jobany ázirlegen eki oqýshynyń biri Erkin Samǵaý.

Ekinshi oqýshy Meırambek Saıatbek bul tehnıka 24 saǵattyń 8 saǵatynda qýattalyp, 16 saǵat boıy tynymsyz jumys isteı alady dep josparlap otyr­ǵandaryn aıtty. «О́z esebimizshe, bul tehnıka bir kúnde 80 gektar jerdi jyrtyp, 100-140 gektar jer óńdeı alady. Kóptegen tehnıkalardy almastyrady. Al­dyńǵy jaǵymen egin oryp, artqy ja­ǵymen jınaı beredi. Muny aýyl sharýashylyǵynan bólek orman salasyna da qoldanýǵa bolady», deıdi ol.

Jeńimpazdardy marapattaý saltanatyna oblys ákimi Danıal Ahmetov pen orynbasary Ásem Núsipova arnaıy kelip, birneshe qatysýshynyń jo­basymen asyqpaı tanysyp shyqty. «Oqýshylardyń oılaý deńgeıi meni tańǵaldyrdy. Máselen, Álı Berdibek degen oqýshy «Smart besik» jobasyn jasap shyǵypty. Ol bar-joǵy 5 synypta oqıdy» degen aımaq basshysy bul baıqaý aldaǵy ýaqytta jalǵasatynyn aıtyp, granttar sanynyń kóbeıetinin tilge tıek etti.