Tarıhy baı, áleýeti zor kásiporynda jeke konstrýktorlyq bıýro jumys isteıdi

Aımaqtar • 09 Mamyr, 2020

Áleýeti zor kásiporynda jeke konstrýktorlyq bıýro jumys isteıdi

10 ret kórsetildi

«S.M. Kırov atyndaǵy mashına jasaý zaýyty» AQ 1942 jyly Almaty qalasynda qurylǵan. Qazir kásiporyn keme gıdravlıkasy buıymdarynyń 200-den astam túrin óndiredi, dep habarlaıdy IIDM baspasóz qyzmeti.

Suńǵat ÁLIPBAI

Kásiporyn sonymen qosa teńiz qarý-jaraǵynyń arnaıy bólimderin, janý avtomatıkasy buıymdaryn, temir jol salasyna arnalǵan buıymdardy (130-dan astam túri), taý-ken jáne munaı-gaz sektorlaryn jańǵyrtýǵa jáne qalpyna keltirýge mamandanǵan.

Zaýyt óz bastaýyn 1882 jyldan alady. Sol jyly Ýkraınanyń Úlken Toqmak Tavrııa jerinde nemis kásipkerleri Fýks jáne Kleınermen aýyl sharýashylyǵy mashınalaryn óndiretin kásiporyn qurdy.

1935 jyly 9 shildede zaýytqa S. M. Kırov esimi beriledi jáne KSRO Halyq Komıssarlary Keńesiniń qaýlysymen teńizdegi qozǵalatyn teńiz mınalary men qarýynyń birinshi otandyq úlgisin jasaýǵa kirisý tapsyrylady. Zaýyt qaıta jańartylyp, S. M. Kırov atyndaǵy № 175 zaýytqa aınalady. Osy sátten bastap zaýyt parogaz torpedalar óndirisi boıynsha kásiporyn boldy. Torpedalardyń alǵashqy úlgileri 1937 jyly áskerı-teńiz flotyn qarýlandyrýǵa berildi.

1940 jyly Uly Otan soǵysynyń basynda strategııalyq mańyzy bar zaýyt Mahachkala qalasyna, al 1942 jyldyń sońynda Almatyǵa kóshirildi. Dál Qazaqstanda KSRO-da kúrdeli mashına jasaý ónimderin shyǵaratyn biregeı jáne jalǵyz óndiristik baza - jylý qozǵaltqyshy qondyrǵylary bar torpeda quryldy.

1950-1980 jyldar kezeńi. Kırov atyndaǵy mashına jasaý zaýyty keńes qorǵanys ónerkásibiniń eń iri jáne qupııa kásiporyndarynyń qataryna endi. О́ziniń ǵylymı-tehnıkalyq jáne tehnologııalyq áleýeti boıynsha «kıroveske» teń kásiporyndar Batystyń eń damyǵan elderinde de sırek edi. О́nimdiligi jaǵynan da zaýyt tek KSRO-da emes, álemdegi iri torpedalar óndirýshisi boldy.

1990 jyldar. «S.M. Kırov atyndaǵy mashına jasaý zaýyty» AQ Qazaqstan Respýblıkasynyń Memlekettik múlik jónindegi Almaty aýmaqtyq komıtetiniń 1993 jylǵy 30 jeltoqsandaǵy №257 qaýlysy negizinde qurylyp, nátıjesinde «S.M. Kırov atyndaǵy mashına jasaý zaýyty» MK paıda boldy

2003 jyldan qazirgi ýaqytqa deıin. QR Úkimetiniń 2003 jylǵy 13 naýryzdaǵy №244 qaýlysyna sáıkes «S.M. Kırov atyndaǵy mashına jasaý zaýyty» AQ aksııalarynyń memlekettik paketi «Qazaqstan ınjınırıng» UK» AQ jarǵylyq kapıtalyn tóleýge berildi.

«S.M. Kırov atyndaǵy mashına jasaý zaýyty» AQ:

- taý-ken metallýrgııa salasy boıynsha - burǵylaý koronkalaryn, ılemdeý ornaqtaryn, elektr balǵalardy, elektr perforatorlardy, qural-saımandardy jáne t. b. óndirý;

- temir jol salasy boıynsha - qosalqy bólshekter men jınaqtaýshylardyń 1200-den astam túrin óndirý;

- munaı-gaz óndirý salasynda - saǵalyq shlangtyq tereńdik sorǵy armatýrasyn óndirý, sharly krandar, flanester jáne t. b.;

- ekonomıkanyń basqa salalary - mehanıkalandyrylǵan kóp deńgeıli turaq, elektr kóligi, qorshaý torly buıymdar jáne t. b. óndirisi úshin ónim óndirýge múmkindigi bar.

Aıta ketý kerek, zaýyttyń barlyq tehnologııalyq prosesteri kez kelgen kúrdeliktegi ǵylymdy qajetsinetin buıymdar daıyndaýdyń tolyq sıkli bar. Zaýyttyń óndiristik bazasy metall óńdeý sehtaryn, quıý jáne qural-saımandyq sehtardy, termııalyq óńdeý sehyn, usta nyǵyzdaý sehyn, galvanıkalyq jabyndar sehyndaryn, sondaı-aq basqa da óndiristik úı-jaılardy qamtıdy. Ǵylymı-zertteý jáne konstrýktorlyq ázirlemelerdi júrgizetin jeke konstrýktorlyq bıýronyń jáne zerthanalyq-taldaý ortalyǵynyń bolýy - zaýyttyń mańyzdy artyqshylyǵy. Zaýytta 100-den astam avtorlyq quqyq pen paıdaly modelder men ónertabystarǵa patentter bar.

Kúnniń mańyzdy jáne ózekti jańalyqtaryn «Egemen Qazaqstan» telegram kanalynan oqyńyz