Úkimetten kómek suraıdy

Bul oraıda «Bıpek Avto – Azııa Avto» kompanııa toby Premer-Mınıstrdiń atyna, Indýstrııa jáne ınfraqurylymdyq damý mınıstrine, sondaı-aq Parlamenttiń qos palata depýtattaryna úndeý jarııalap, yqtımal qaýipti seıiltý úshin qoldaý kórsetýin ótindi. Holdıng basshylyǵy ınvestısııalyq qyzmetti májbúrli toqtatý təýekeline ushyraǵanyn alǵa tartyp, kəsiporyn iske qosylǵannan beri memlekettik bıýdjetke 511 mln dollar kóleminde kiris túsirgenin jetkizdi.

«Osy saladaǵy eń iri salyq tóleýshilerdiń birimiz. Qazaqstannyń shıkizattyq emes ekonomıkasyn qalyptastyrýǵa úlesimizdi barynsha qosyp kelemiz. Tolyq sıkldi óndiristiń qurylysyna 74 mln dollar jumsaldy. Holdıngtiń qarajaty esebinen taǵy 90 mln dollar salynbaq», - dedi «Azııa Avto Qazaqstan» AQ bas dırektory Erjan Mandıev.

Səýirdiń basynda kompanııaǵa Indýstrııa jáne ınfraqurylymdyq damý mınıstrliginen qoldanystaǵy ónerkásiptik kelisimdi buzý týraly hat kelgen. Osylaısha, kólik quraldaryn jınaqtaý boıynsha memleket pen holdıng arasyndaǵy kelisimsharttyń kúshi joıyldy deıdi zaýyt ókilderi. Is júzine kelgende, bul jumys istep turǵan konveıerdiń jumysy men О́skemendegi jańa tolyq sıkldy keshen qurylysynyń toqtatylýyn bildirse kerek dep naqtylady E. Mandıev.

Basqarma basshysynyń sózine súıensek, buǵan deıin salalyq mınıstrlik otandyq ónerkásipti damytý baǵdarlamasy aıasynda kəsiporynǵa jan-jaqty qoldaý kórsetip kelgen.

10 jyl ishinde syn-eskertpeni túzemegen

Alaıda jaýapty vedomstvonyń aqparatyna səıkes, avtoqurastyrý zaýytyna syn-eskertpelerdi túzetýge 10 jyl ýaqyt berildi. Soǵan qaramastan kəsiporyn júktelgen mindetti oryndaýǵa qulyqsyzdyq tanytqan. Salalyq mınıstrliktiń məlimetinshe, elimizde motorly kólik quraldaryn qurastyrý kəsibi «Qazaqstan Respýblıkasynyń zańdy tulǵalary rezıdentterimen motorly kólik quraldaryn ónerkásiptik qurastyrý týraly kelisimdi jasasýdyń, onyń talaptary men úlgi nysanynyń keıbir máseleleri týraly» 2010 jylǵy 11 maýsymdaǵy № 113 buıryǵy negizinde júzege asyrylady. Soǵan səıkes, Eýrazııalyq ekonomıkalyq keńestiń «Keden odaǵyna múshe memleketter men Biryńǵaı ekonomıkalyq keńistik aýmaǵynda «motorly kólik quraldaryn ónerkásiptik qurastyrý» uǵymyn qoldaný sharttary týraly» 2014 jylǵy 29 mamyrdaǵy № 72 sheshimi boıynsha mınıstrlik 10 kásiporynmen motorly kólik quraldaryn qurastyrý jóninde 19 kelisim jasaǵan. Onyń aıasynda óndiris sýbektileri kólik quraldaryn balqytyp biriktirý, boıaý jáne qurastyrý boıynsha tehnologııalardy ıgerý jáne oqshaýlandyrýdy ulǵaıtýǵa baılanysty mindettemelerdi aldy. Əıtse de «Azııa Avto» AQ jáne «Azııa Avto Qazaqstan» AQ kásiporyndary kelisim boıynsha ónerkásiptik qurastyrý týraly mindettemelerin oryndamaǵan. Basqa kompanııalar shanaqty balqytyp biriktirý jáne boıaý boıynsha tehnologııalyq jabdyqtardy iske qosý jónindegi mindettemelerin kelisimniń jospar-kestesine saı oryndady dep aıtady jaýapty organ ókilderi.

«Kásiporyn qyzmetin bastaǵaly Qazaqstannyń zańnamasyna sáıkes, qosymsha qun salyǵynan jáne kedendik tólemderden bosatylyp, memlekettik preferensııalar alyp keldi. Sondaı-aq tólengen ýtılızasııalyq alymdy qaıtarý túrinde yntalandyryldy. 2010 jyldyń 24-shi maýsymy men 2017 jyldyń 1-shi maýsymy aralyǵynda «Azııa Avto» AQ-men  shanaqty balqytyp biriktirý jáne boıaý boıynsha tehnologııalyq operasııalardy uıymdastyrý mindettemesimen birge 8703 TN VED TS (jeńil avtomobılder) taýar pozısııasymen motorly kólik quraldaryn ónerkásiptik qurastyrý týraly kelisimge qol qoıyldy. Biraq ta atalǵan mindetteme oryndalǵan joq. Sondaı-aq 2012 jyldyń 28-shi jeltoqsany men 2019 jyldyń 1-shi jeltoqsany aralyǵynda «Azııa Avto Qazaqstan» AQ-men shanaqty balqytyp biriktirý jáne boıaý boıynsha tehnologııalyq operasııalardy uıymdastyrý mindettemesimen birge 8703 TN VED TS (jeńil avtomobılder) taýar pozısııasymen motorly kólik quraldaryn ónerkásiptik qurastyrý týraly kelisimge qol qoıyldy. Biraq atalǵan mindetteme de oryndalmady. 

О́ndirýshilerdiń mindettemelerine sáıkes, kompanııalar 84 aı (7 jyl)ishinde shanaqty balqytyp biriktirý jáne boıaý boıynsha tehnologııalyq jabdyqtardy paıdalanýǵa berýi tıis. Ári motorly kólik quraldaryn ónerkásiptik qurastyrý týraly kelisimge qol qoıý erejeleriniń 8 tarmaǵyna sáıkes, ónerkásiptik qurastyrý týraly kópjaqty kelisimge qol qoıýǵa bolady. О́nerkásiptik qurastyrýǵa kóshý merzimi kelisim taraptarynyń biri qabyldaǵan eń joǵarǵy merzimnen asyp ketpeýi tıis.

«Azııa Avto» AQ kásipornynyń óz mindettemelerin oryndaýǵa daıyn emestigin eskere otyryp, mindettemeler merzimin uzartý maqsatynda 2017 jyldyń basynda «Azııa Avto» AQ jəne «Azııa Avto Qazaqstan» AQ motorly kólik quraldaryn ónerkásiptik qurastyrý týraly kópjaqty kelisimge qol qoıý týraly mınıstrlikke ótinish bildirdi. 2017 jyldyń 7-shi sáýirinde mınıstrlik atalǵan kásiporyndarmen kelisim aıasyndaǵy mindettemeler merzimin 2019 jyldyń 1-shi jeltoqsanyna deıin uzartýǵa múmkindik beretin kópjaqty kelisimge qol qoıdy. 

Motorly kólik quraldaryn ónerkásiptik jınaý týraly kelisimniń 2.1.3 tarmaqtary boıynsha esepti jyldan keıingi ár kúntizbelik jyldyń 1 sáýirine deıin óndirýshi ýákiletti organǵa jospardyń oryndalýy týraly kelisim kezeńderin iske asyrý kestesin usynýǵa mindetti.

Osylaısha, osy jyldyń sáýirinde esepti usyný barysynda «Azııa Avto» AQ-nyń motorly kólik quraldaryn ónerkásiptik jınaý týraly qol qoıylǵan kópjaqty kelisimge sáıkes, 10 jyldan buryn alǵan mindettemelerin kezekti ret oryndalmaǵany rastaldy», - delingen quzyrly organ taratqan aqparatta.  

Sol sekildi kelisimniń 4.3 tarmaǵyna sáıkes, belgilengen normalar oryndalmaǵan nemese tıisti deńgeıde oryndalmaǵan jaǵdaıda ýákiletti organ óndirýshige anyqtalǵan buzýshylyqtardy kórsetip, ony 1 aıdyń ishinde joıýǵa jazbasha habarlama jiberýge quqyly.

Bul habarlama «Azııa Avto» AQ jáne «Azııa Avto Qazaqstan» AQ kásiporyndarynyń mekenjaıyna bıyl səýirdiń 11-de jiberildi.  

Osy buıryqta qarastyrylǵan syn-eskertpeler 1 aıdyń ishinde joıylmasa nemese tıisti deńgeıde atqarylmaǵan jaǵdaıda, azamattyq zań tártibine saı kelisim buzylyp, jeńildikter berý toqtatylady. Salalyq vedomstvo bul ereje «Azııa Avto» AQ jáne «Azııa Avto Qazaqstan» AQ-na habarlandyrylǵanyn aıtty.

Ekonomıst jəne bloger Denıs Krıvosheev bıliktiń bul qadamyn qýattap otyr. Tipti bul sheshimdi əldeqaıda buryn qabyldaý kerek edi deıdi.

«Úkimet kelisimdi buzý týraly sheshimdi tym sozyp jiberdi. 2003-2019 jyldar aralyǵynda kəsiporyn 350 Gektar jer kóleminde jəne 340,7 mlrd teńge shamasynda jeńildetilgen grantqa ıe boldy. 2019 qarasha aıy men 2020 jyldyń naýryz aıy aralyǵynda 40,5 mlrd teńge kóleminde memlekettik qoldaý kórsetildi. Bul bankterdiń aldyndaǵy 106 mlrd teńge mólsherindegi qaryzdy esepke almaǵanda», - degen oıyn bildirdi Feısbýktegi paraqshada D.Krıvosheev.

Kompanııa basshylyǵynyń aıtýynsha, kelisimdegi mindetterdiń oryndalmaýyna qalyptasqan ahýaldan bólek, teńgeniń úsh mərte qunsyzdanýy yqpal etse kerek. Tek byltyrdyń ózinde «Azııa Avto» 97 mln dollar joǵaltqan.

«Brinshi toqsandaǵy óndiris kóleminiń artýy bizge 70 jańa jumys ornyn qurýǵa múmkindik berdi. Bul shamamen 10% - dan asatyn ósim kórsetkishi. Sonymen qatar elimizdegi koronavırýstyq ınfeksııaǵa qarsy kúreske úlesimizdi qosyp jatyrmyz. Kompanııa toby Qazaqstan aımaqtaryndaǵy jedel shtabtar men volonterlik toptarǵa 80 avtokólikti paıdalanýǵa berdi. 200-den astam qyzmetkerimiz volonterlik shtabtardyń jumysyna qatysyp júr. Buǵan qosa aýrýhanalardy medısınalyq maskalarmen qamtýdy qolǵa aldyq. Onyń óndirisi bizdiń kəsiporynda jolǵa qoıyldy», - dedi «Azııa Avto» AQ bas dırektory Erik Saǵymbaev.

Indýstrııa jəne ınfraqurylymdyq damý mınıstrligi «Azııa Avto» AQ kompanııasy kólik quraldary óndirisin, sol sekildi «Azııa Avto Qazaqstan» AQ tolyq sıkldi zaýyt qurylysyn jalǵastyrýǵa quqyly ekenin jetkizdi. Jaýapty vedomsta tıisti mindettemeler oryndalǵannan keıin kelisim jasap, jeńildikter usyný múmkindigin qarastyrýǵa daıyn dep naqtylady IIDM baspasóz qyzmeti.