IT salasy boıynsha mınıstrliktiń aldynda turǵan mindetter qandaı?

Bilim • 30 Maýsym, 2020

IT salasy boıynsha mınıstrliktiń aldynda turǵan mindetter qandaı?

Bilim jáne ǵylym mınıstri Ashat Aımaǵambetov Úkimet otyrysynda IT salasy boıynsha mınıstrliktiń aldynda turǵan mindetterdi aıtyp berdi.

Jibek AǴDARI

A. Aımaǵambetov atap ótkendeı, qazirgi tańda adamı kapıtal kez kelgen memlekettiń básekelestiginiń basty faktoryna aınaldy. Dúnıejúzilik ekonomıkalyq forýmnyń baıandamasynda bolashaqta 10 jumys ornynyń 9-y sandyq daǵdylardy talap etetini atap ótildi. 2030 jylǵa qaraı álem boıynsha kem degende 1 mlrd adamdy qaıta oqytý qajet.

О́z kezeginde, McKinsey boljamdaryna sáıkes, 2030 jylǵa qaraı sıfrlyq daǵdylarǵa degen qajettilik keminde 55%-ǵa ósedi. EYDU baıandamasynda jumys oryndarynyń 32%-dan astamy sıfrlandyrý nátıjesinde túbegeıli ózgertiletin bolady degen boljam keltirilgen. Bul rette kompıýterlik saýattylyq týraly ǵana emes, sonymen qatar aldyńǵy qatarly sıfrlyq quzyretter týraly da aıtylyp otyr.

Mınıstrdiń aıtýynsha, birneshe jyl boıy Qazaqstan bilim berý salasyndaǵy halyqaralyq zertteýlerge qatysty, onda eldegi «gadjetteýdiń» joǵary deńgeıi sıfrlyq daǵdylardyń joǵary deńgeıine aıtarlyqtaı áser etpeıtini anyqtaldy.

ICILS zertteýine sáıkes, 14 jastaǵy oqýshylardyń 54%-dan astamynda sıfrlyq saýattylyq deńgeıi tómen. PIAAS zertteýine sáıkes, 6-dan 34 jasqa deıingi 5 azamat qana jaqsy sıfrlyq daǵdylarǵa ıe.

Degenmen, A. Aımaǵambetov atap ótkendeı, sıfrlyq ekonomıka úshin qajetti adamı kapıtal tek osy sıfrlyq quzyretti talap etpeıdi.

"Sıfrlyq quzyrettilikke qosymsha, adam kapıtaly úshin fýnksıonaldyq saýattylyq, synı oılaý, kreatıvtilik, oqý jáne taldaý qabileti bolyp tabylatyn soft skills damytý qajet. Bul baǵyttaǵy basty qadamdardy biz bastadyq", — dedi bilim jáne ǵylym mınıstri.

2016 jyldan bastap mektepterde fýnksıonaldyq saýattylyqty damytýdy qarastyratyn jańa bilim berý baǵdarlamalary engizilýde. Kelesi oqý jylynda mektepterdiń jańa baǵdarlamalarǵa kóshýi aıaqtalady.

Kelesi qadam — bilim berýdiń barlyq deńgeılerinde sıfrlyq quzyretterdi engizý bolady.

Mınıstrliktiń aldynda álemdik standarttarǵa sáıkes AT salasynyń mamandaryn daıarlaý, sıfrlyq quraýyshty qamtı otyryp, basqa salalardyń mamandaryn oqytý jáne qaıta daıarlaý jáne barlyq azamattarǵa bazalyq sıfrlyq saýat berý sekildi mindetter tur.

"Osyǵan baılanysty Memleket basshysynyń tapsyrmasyna sáıkes, biz “Sıfrlyq bilim berý” aýqymdy jobasyn júzege asyrýdy usynamyz. Joba úsh negizgi baǵytty qamtıdy. Bul – bazalyq sıfrlyq quzyretter, mamandandyrylǵan AT-kadrlardy jáne basqa salalardyń qyzmetkerlerin AT quzyretimen úılestire otyryp daıyndaý. Osy jobanyń nátıjesinde tereń AT bilimi bar jańa mamandar shyǵarylady", — dedi A. Aımaǵambetov.

Atalǵan joba aıasynda jyl saıyn 400 myńnan astam «sıfrlyq quzyret» kadrlary shyǵarylady. Osylaısha, 2030 jylǵa qaraı barlyq deńgeıdegi oqý oryndary jańa formasııadaǵy 3 mln-nan astam maman daıarlaıtyn bolady.

Mınıstrdiń aıtýynsha, orta bilim berýde 2013 jylǵa deıin aqparattyq tehnologııalar páni 7-synyptan bastalyp, eskirgen mazmunnan quraldy, keıin 5-synypqa qosyldy. Bul baǵdarlamalarda kóbinese kompıýterdi paıdalaný, keńse qosymshalaryn meńgerý qarapaıym daǵdylar men jańartýlardy talap etti. Sondyqtan endi 2021 jyldan bastap sıfrlyq saýattylyq páni 1 synyptan bastap engiziledi. Balalar algorıtmdi, aqparattyq gıgıena men qaýipsizdikti úırenedi, 3 synyptan bastap — Scratch kodtaý tilin, STEM, 3D-prıntıng, robotty tehnıka negizderin úırenedi.

Sonymen qatar IOS, Android operasııalyq júıeleri, sondaı-aq Rython, S++ baǵdarlamalaý tilderi oqytylady. Ol úshin elimizdiń oblys ortalyqtarynda 25 jańa arnaıy AT-lıseı ashyldy, 447 STEM zerthanasy jáne 2 myńǵa jýyq robotty tehnıka kabıneti ashyldy.

Sondaı-aq oqýshylar saraılarynda 560-tan astam balalar tehnoparki men robotty tehnıka kabınetteri ashyldy.

Kúnniń mańyzdy jáne ózekti jańalyqtaryn «Egemen Qazaqstan» telegram kanalynan oqyńyz