Birde...
Jazýshy Tólen Ábdik birde kóshede kele jatyp aqyn О́tejan Nurǵalıevti jolyqtyrady. Salǵan betten О́tejan shabyttana sóılep, ekeýara myna mazmunda dıalog bolypty:
– Tóke, meniń tvorchestvoma belesti ózgeris endi!
– Iá, ol ne ózgeris, aıtsańshy?
– Men sońǵy kezde kúndelik jazýǵa kiristim.
– E-e, onyń durys eken...
– Dál qazir siz ne aıtar eken dep aýzyńyzdy ańdyp turmyn!...
***

Jazýshy Dýlat Isabekov birde aqyn Shómishbaı Sarıevpen jolyǵyp qalady.
– Shóke, sen máńgi tarıhta qalǵan aqynsyń! – deıdi Dýlat.
Shókeń ataqty jazýshy aǵasynyń óz shyǵarmashylyǵyna bergen bul baǵasyna kádimgideı jelpine túsedi.
– Rahmet, Dýqa! – deıdi jalpyldap. – Shúkir, jaqsy aqynbyz ǵoı...
Sonda Dýlat:
– Aıtaıyn degenim – endi birde-bir qazaq óziniń balasyna «Shómishbaı» dep at qoımaıtyn bolady. Bul atty ıelengen sen jalǵyz adam bop tarıhta máńgi qaldyń, – degen eken.
***
Aqyn Jarasqan Ábdirash tósek tartyp aýyryp jatady. Birde aýrýhananyń bas dárigeri kelip Premer-mınıstrdiń orynbasary Imanǵalı Tasmaǵambetov keletinin, aqynnyń kóńilin suramaqshy ekenin eskertedi. Bólmeni jınastyryp, tósek-orndy jańartyp, tipti Jarasqannyń shashyn da retke keltirip tarap, daıyndaıdy.
Sonda aýyr naýqas bolsa da ázili qalmaǵan Jarasqan aqyn:
– Apyrmaı, qatty daıyndalyp kettik qoı... Jazylyp ketip uıatqa qalyp júrmeıik! – degen eken.
***
Bir jas jýrnalıst Batyr Baýyrjannyń uly, jazýshy Baqytjan Momyshulynan: «Aǵa, soǵys týraly aıtyp berińizshi?», – dep surapty. Sonda Baqytjan: «Shyraǵym, soǵys kezinde men okopta emes, besikte jatqam», – dep jaýap beripti.
***
Aqyn Shómishbaı Sarıev jazýshy Ábdijámil Nurpeıisovpen syılas aǵasy bolǵan soń áńgimeleri jarasyp, ázildese beredi eken. Birde Shókeńniń úıinde qonaqta otyrǵan Ábeń sýret-albomdy aqtaryp otyryp, Shómishbaı inisimen qatar túsken bir sýretke kózi túsedi. Ábeń jaılap sýretti qolyna alyp qaraıdy da, sýret astyndaǵy «Uly adammen birge» degen jazýdy oqıdy.
– Iá, jón eken, – deıdi Ábeń basyn shulǵyp. – Sosyn sen bul jerde «uly» dep kimdi meńzep tursyń?
Sonda Shómishbaı: – Ábe, ony áli ýaqyt kórsetedi! – dep salmaqpen jaýap beripti.
Kórgen BILGENOV
NUR-SULTAN
Qaıyrma men aıyrma
«Kórshiniń qyzy» óleńiniń qaıyrmasy:
Kórshiniń qyzy keremet edi,
Ákesi onyń jaqsy adam.
Aýyldan bizdiń nege ketedi,
Aýa raıy ma jaqpaǵan?
Iá, kórshiniń qyzy –
Kúıeýge ketken bolýy kerek...
Al Karapýnov kezinde keremet edi,
Deýshi edik ony jaqsy adam.
Shetel asyp nege ketedi,
Shaı-sýymyz ba jaqpaǵan?
Al Qaǵylıazov ta keremet edi,
Kezinde edik maqtaǵan...
Elden ol da nege ketedi,
Jaqpady ma dattaǵan?
Jıǵanbaev ta keremet edi,
Saqtandyrýdy «saqtaǵan».
Basy aýǵan jaqqa nege ketedi,
Asap, jep nege jatpaǵan?
Sergeı de tym keremet edi,
Emes eken qatty adam.
Shekara asyp nege ketedi,
Boldyq-aı izdep «tappaǵan»?
Ketpegender keremet eken,
Anttaryn adal aqtaǵan.
Al ketkender er emes eken,
Ardan qalaı attaǵan?!
Alyptar arasyndaǵy aıqas
Qazirgi shonjarlar,
Qarjysy mol jandar.
Bolsyn!
Kúndemeımiz.
Tolsyn!
Tildemeımiz.
Degenmen,
Bular bir-biriniń júristerin,
Ishten-syrttan kiristerin,
Kúndiz-túni sanap júredi...
Aralasatyn adamdaryn,
Árbir basqan qadamdaryn,
Kirpik qaqpaı qarap júredi...
Biriniń qylyǵy jaqpaı qalsa,
«Qoı!»-ǵa qulaq qaqpaı qalsa,
Tabanda birden «túrtip» jiberedi.
Kópten syılastyqty,
Keshegi qımastyqty,
Sanadan múldem súrtip jiberedi.
Sonymen, eldiń «maqtany»,
Solaı sottasyp jatqany...
Iá, bul da korrýpsııamen kúrestiń bir túri,
Kúresýdiń basqa da bar túr-túri...
Alyptar tirligi ala bolmasa,
Jazyqsyz jabylǵan jala bolmasa,
«Márege» jetpeı shala bolmasa,
Shyn meshkeıge saýap-aý!
Qazybek ÁShIRBEKULY
QYZYLORDA
«Oı, endi biz oryssha oqydyq qoı»
Qurdasy Kóbik sóıleı bastasa boldy, Qısyqtyń arqasy qurysyp, shekesi tyrysa bastaıdy. Kóbekeń oılamaǵan jerden taǵy bir áńgime bastap:
– Jaqynda Kokchetavtaǵy qudama bardym, – degeni sol edi, Qısyq aıaq astynan aıqaıǵa basty:
– Áı, áýmeser, seniń Kokchetavyń ne! Kokchetav emes, Kókshetaý ǵoı ol. Qazaqsha ataýlardy nege burmalaısyń?
– Oı, endi biz oryssha oqydyq qoı. Ne qyl deısiń maǵan?
– Oryssha oqydyq dep neńe áldeqandaı bolasyń? Sonda tildi burmalaýyń kerek pe?
– Jaraıdy, seniki-aq durys bolsyn. Ári qaraı tyńda. Sonda Aljas qudam ekeýmiz...
– O, qudaı! – dep Qısyq kúıip ketti. – Áı, ıt, qara ıt, Aljas emes qoı bul, Oljas qoı, Oljas...
– Oı, endi biz oryssha oqydyq qoı. Ne qyl deısiń maǵan?
– Oryssha oqysań nemene, qazaqsha sóıleı almaıtyndaı tilińdi burap tastady ma? Oryssha oqydyq dep nemeneńe máz bolasyń, naqurys. Qazaqtyń óz dybys úndestigi bolmaı ma? Sol dybys úndestigimen nege sóılemeısiń?
– Jaraıdy, seniki-aq durys bolsyn. Ári qaraı tyńda. Sodan álgi qudamyz ekeýmiz qaladaǵy mechetke bardyq.
– Alda qudaı-aı, myna máńkúske men ne aıtyp turmyn, bul ne aıtyp tur, – dep Qısyq yzalanǵannan qaqalyp-shashalyp qaldy. – Áı, máńkús, manadan beri men saǵan ne aıtyp turmyn, sen ne aıtyp tursyń? Qashanǵy aıtam, qazaqtyń óz dybys úndestigin saqtap nege sóılemeısiń? Mechet emes, meshit qoı, meshit...
– Oı, endi biz oryssha oqydyq qoı. Ne qyl deısiń maǵan? Jurttyń bári de mechet dep júr ǵoı.
– Áı, áńgúdik, oryssha oqydyq qoı dep nemenege aıta beresiń? Oryssha oqyǵandaǵy jetiskeniń qane? Júrsiń ǵoı «ıt» bolyp. Osy sen sııaqty ıtter qazaq tilin qorlap boldy-aý. Kóshedegi jarnamalardyń qazaqshasyn qarasań, seniki sııaqty «aýyzdary qısaıyp», «yrjıyp» turǵany. Nesine «jetisip turǵanyn» bilmeısiń. «Dýkenı Ýmýt», «Kınoteatry Shýgla» dep jazyp júrgen sen sııaqty oryssha oqyǵan «oqymystylar». Áı, seni osy jurt Kóbik emes, nege Kostıa deıdi?
– Oı, endi biz oryssha oqydyq qoı. Ne qyl deısiń maǵan?
Damır ÁBISh
QOSTANAI
Jumystaǵy «jumyr» sóz
Qurylysshy men tapsyrys berýshi áńgimelesip tur.
– Qabyrǵany óte juqa qalapsyzdar.
– Juqa emes, onyń syrtynan áli tusqaǵaz japsyramyz ǵoı.
* * *
Kompanııa dırektoryna dosy suraq qoıypty:
– Osy nege sen ózińe jumysqa boıdaqty emes, tek áıeli bar jigitterdi ǵana alasyń?
– О́ıtkeni, – depti dırektor, – áıeli barlar aıqaıymdy jaqsy kóteredi.
* * *
Et kombınatynyń basshysy kúzet basshysyna:
– Qoımanyń kúzetin kúsheıtińiz! Syrttaǵy kez kelgen shpanalar bizdiń shujyǵymyzdy urlap júrmesin.
– Ony kúsheıttik. Al ana shyǵar esikke kúzet qoıý kerek edi?
– Keregi joq. Urlanbaıtynyna senimdimin. О́ıtkeni bizdiń qyzmetkerler shujyqtyń neden jasalatynyn biledi...
* * *
– Búgin bizdiń bastyq jumysta bir anekdot aıtty.
– Kúlkili shyǵar?
– Anekdottyń maǵynasy túsiniksiz bolsa da bárimiz ishek-silemiz qatqansha kúldik kep.
Tóte jol
– Aý, shatyrda ne istep júrsiń?
– Men ózime ólim tilegen beıbaqpyn.
– Á, onda óziń bilersiń. Biraq qolyńdaǵy kánistiriń ne?
– Aldymen ózimdi-ózim maı quıyp órteımin de, sosyn jyn soqqandaı alasuryp, sekiremin de ketemin.
– Áı, qaıdam, onyńnan eshteńe shyqpas. Zaman bolsa mynaý.
– E, maǵan ne kedergi bolady deısiń...
– Bir nársege ilinip qalyp...
– Onda aıaǵyma tas baılap sýǵa batyp ólem.
– Oı, odan da túk shyqpas.
– Nege?
– О́zen bitken qoqysqa toly. Bir nársege tirelip qalasyń da, sýǵa laqtyrǵan bótelkelerge uqsap, sý betińde qaltań-qaltań etip shoshańdap turarsyń.
– Onda atylyp ólem.
– Oı, odan da eshteńe shyǵa qoımas.
– Nege?
– Qazir myltyq bitkenniń uńǵysy qısyq. Keıde oq-dárisi dymqyl, atylmaıdy. Qazir bárin asyǵys jasaıdy ǵoı, bilmeımisiń...
– Onda poıyzdyń astyna túsip ólem.
– Oı, qoımaıdy ekensiń. Búginde poıyz bitken keshigip júredi ǵoı.
– Onda asylyp ólem.
– Odan da túk shyqpaıdy. Qurylys bitken salǵyrt-salaq sylanady emes pe. Ne ilgegiń julynyp ketedi, ne jibiń úzilip qalady.
– Ýly sańyraýqulaqqa ábden toıyp...
– Qazir qaısysy ýly, qaısysy ýsyz ekenin eshkim ajyrata almaıdy.
– Ashtyqtan tıtyqtap ólem.
– Túsinbedim.
– Ashtan ólem!
– E-e, qazir barshamyz ashtyqpen aınalysyp júrmiz ǵoı. Oǵan búkil ǵumyryń ketedi.
– Kókesi, kókesi!!!
– Nemene?
– Endi qaıtsem eken?
– Onyń bir-aq tóte joly bar.
– Qandaı?
– Jaqsy ómir súrý kerek. Qalaı jaqsy ómir súre bastaısyń, solaı moınyńdy burap, janyńdy jahanamǵa ózderi-aq jiberer.
Anatolıı TRÝShKIN
Múıisti júrgizetin Berik SADYR
Aqtóbe oblysynyń Temir aýdanyna ákim taǵaıyndaldy
Taǵaıyndaý • Búgin, 21:00
Ulytaý aýdanynyń ákimi taǵaıyndaldy
Taǵaıyndaý • Búgin, 20:45
Segiz oblys aýmaǵynda aýa raıyna baılanysty eskertý jarııalandy
Aýa raıy • Búgin, 20:22
«Qazaq radiosy» shekara mańyndaǵy 400-den astam aýyldarda habar taratýdy bastaıdy
Qazaqstan • Búgin, 20:05
Jambyl oblysynda birqatar kadrlyq taǵaıyndaýlar boldy
Taǵaıyndaý • Búgin, 20:00
Túrkistan oblysynyń densaýlyq saqtaý salasy kósh basynda
Medısına • Búgin, 19:55
Aıagózde aýlada turǵan kólik urlanǵan
Aımaqtar • Búgin, 19:41
Qostanaı oblysynda joıqyn jol apatynan 7 adam qaza tapty (Vıdeo)
Aımaqtar • Búgin, 19:15
Májilis Tóraǵasy Qyrǵyz Prezıdentimen kezdesti
Parlament • Búgin, 18:57
Elbasy Qyrǵyz Respýblıkasynyń Prezıdentimen kezdesti
Elbasy • Búgin, 18:53
Almatyda órt qaýipsizdigine baqylaý kúsheıtildi
Aımaqtar • Búgin, 18:50
Qostanaıda muǵalimder men polıseılerge vaksına egý bastaldy
Aımaqtar • Búgin, 18:35
Bıyl qajylyqqa vaksına saldyrmaǵandar bara almaıdy
Álem • Búgin, 18:31
Almatydan Tbılısıge turaqty áýe reısteri qaıta ashylady
Qazaqstan • Búgin, 18:23
Almatyda medısınalyq kadrlar tapshylyǵyn azaıtý úshin joba jasaldy
Qoǵam • Búgin, 18:20
Atyraý oblystyq ekonomıkalyq tergeý departamentine jańa basshy keldi
Taǵaıyndaý • Búgin, 18:12
Dáýren Keńbeıil qarjy vıse-mınıstri bolyp taǵaıyndaldy
Taǵaıyndaý • Búgin, 18:09
Senatorlar memlekettik organdardyń kóktemgi sý tasqynyna daıyndyǵyn talqylady
Parlament • Búgin, 18:05
Elordada tilsiz jaýmen kúres qalaı júrgizilýde?
Aımaqtar • Búgin, 18:03
10 naýryzdan bastap «Almaty jastary» baǵdarlamasy qaıta iske qosylady
Qoǵam • Búgin, 17:58
Ǵylymı salany jetildirý máseleleri talqylandy
Qazaqstan • Búgin, 17:56
Jandarbek Bekshın «Ashyq» mobıldi qosymshasyn paıdalana bastaǵan nysandardy tekserdi
Tehnologııa • Búgin, 17:54
Qostanaı oblysynda jol apatynan 6 adam qaza tapty
Aımaqtar • Búgin, 17:50
Aqtóbede «Igi ister» marafony bastaldy
Aımaqtar • Búgin, 17:48
Qazaqstannyń Reseıdegi elshiliginiń dıplomattary Álıhan Bókeıhanovty eske aldy
Qoǵam • Búgin, 17:42
Senatta saqtandyrý naryǵyn jetildirý máseleleri talqylandy
Qazaqstan • Búgin, 17:35
Aqtóbede ıesiz ınjenerlik jeliler kommýnaldyq menshikke beriledi
Aımaqtar • Búgin, 17:26
Almaty oblysynda byltyr 281,2 mlrd teńgege tamaq ónimderi óndirildi
Aımaqtar • Búgin, 17:21
Qazaqstanda kıber shabýyldar kúrt artqan
Qoǵam • Búgin, 17:10
Elordanyń 39 kásipkerlik nysany «Ashyq» qosymshasymen jumys isteıdi
Aımaqtar • Búgin, 17:07
Petropavlda jataqhanadaǵy jarylystan boıjetken kóz jumdy
Aımaqtar • Búgin, 16:58
Qazaqstandyqtar qolma-qol aqshamen eseptesýdi kúrt azaıtty
Qoǵam • Búgin, 16:52
Akter Nurken О́teýil jańa qyzmetke taǵaıyndaldy
Taǵaıyndaý • Búgin, 16:41
10 naýryzda teleradıohabar taratý ýaqytsha toqtatylady
Qazaqstan • Búgin, 16:40
Qazaqstannyń Birikken Ulttar Uıymyna múshe bolǵanyna - 29 jyl
Qazaqstan • Búgin, 16:37
Qańtardan bastap memlekettik áleýmettik saqtandyrýdyń járdemaqy mólsheri ósti
Aımaqtar • Búgin, 16:28
Almatyda mektepter naýryz aıynda aralas oqý formatyna kóshedi
Aımaqtar • Búgin, 16:21
Qazaqstan men Qytaı arasyndaǵy shekaralyq ótkelderde bolatyn problemalyq máseleler retteledi
Ekonomıka • Búgin, 16:19
«Dármek» respýblıkalyq operasııasynyń birinshi kezeńi aıaqtaldy
Aımaqtar • Búgin, 16:12
Aksııalaryn jarııalaýdy josparlap otyrǵan kompanııalarǵa salyqtyq jeńildikter qarastyrylady
Ekonomıka • Búgin, 16:11
Adam bol awards júldesiniń jeńimpazdary marapattaldy
Qoǵam • Búgin, 15:56
Qostanaıda karantın buzǵandarǵa 18 mln teńge aıyppul salynǵan
Aımaqtar • Búgin, 15:53
Shymkentte mektepterde ystyq tamaqpen qamtýǵa ruqsat joq
Ońtústik Qazaqstan • Búgin, 15:52
Sý tasqyny kezeńine daıyndyq boıynsha jumys júrgizilýde
Qazaqstan • Búgin, 15:48
Júk jóneltýshiler bastamasymen QHR-ǵa júk qabyldaýǵa ýaqytsha tyıym salynady
Ekonomıka • Búgin, 15:47
Qazaqstan epıdemııalyq ahýal boıynsha "jasyl" aımaqqa oraldy
Qazaqstan • Búgin, 15:41
1-5 synyp oqýshylary aralas formatta oqıtyn bolady
Bilim • Búgin, 15:38
Jer resýrstaryn basqarý komıtetiniń tóraǵasy taǵaıyndaldy
Taǵaıyndaý • Búgin, 15:31
Jambyl oblysynda jumyspen qamtý jalǵasýda
Aımaqtar • Búgin, 15:26
Mektep formasyna qatysty sheshimdi ata-analardyń ózderi qabyldaıdy
Bilim • Búgin, 15:25
Munaılyda jylyna 250 tonna et ónimi shyǵarylady
Aımaqtar • Búgin, 15:11
Úlken Almaty shatqalyna barýǵa shekteý qoıyldy
Ekologııa • Búgin, 15:07
Qazaqstan men Túrkııa arasyndaǵy dıplomatııalyq qatynastarǵa - 29 jyl
Saıasat • Búgin, 14:57
Qazaqstan men Qyrǵyzstan prezıdentteri jýrnalıster úshin birlesken baspasóz máslıhatyn ótkizdi
Prezıdent • Búgin, 14:31
Qasym-Jomart Toqaev pen Sadyr Japarovtyń birlesken málimdemesi jarııalandy
Prezıdent • Búgin, 14:21
Aýla hokkeı lıgasynyń V maýsymy aıaqtaldy
Sport • Búgin, 14:13
Aqmola oblysynda aýyl mektebine jańa avtobýs tabys etildi
Aımaqtar • Búgin, 14:05
Almaty oblysynda ótken jyly 281,2 mlrd teńgege tamaq ónimderi óndirilgen
Aımaqtar • Búgin, 13:48
Atyraýlyq áskerıler ardagerler turatyn úıdiń aýlasyn tazartyp berdi
Aımaqtar • Búgin, 13:33
Qytaılyqtar elimizge vızasyz kire alatyny ras pa?
Qazaqstan • Búgin, 13:31
Baǵdat Mýsın «Roskosmos» basshysy Dmıtrıı Rogozınmen kezdesti
Tehnologııa • Búgin, 13:14
Qasym-Jomart Toqaev Qyrǵyzstan Prezıdentimen shaǵyn quramda kelissózder ótkizdi
Prezıdent • Búgin, 12:59
Aýyl sharýashylyǵyn damytýda arnaıy granttar bólinedi
Bilim • Búgin, 12:57
Qys bastalǵaly qar qursaýynan 1242 adam qutqaryldy
Qazaqstan • Búgin, 12:57
BUU-nyń Nıgerııadaǵy bazasyna shabýyl jasaldy
Álem • Búgin, 12:55
Álem elderindegi koronavırýsqa qatysty ahýalǵa sholý
Álem • Búgin, 12:48
AО́K memlekettik qoldaý turaqty ári ońtaıly bolady - Saparhan Omarov
Ekonomıka • Búgin, 12:47
Atyraýda «30 ıgi is» qaıyrymdylyq marafony bastaldy
Aımaqtar • Búgin, 12:38
Uqsas jańalyqtar