Rýhanııat • 14 Tamyz, 2020

Vals koroli

Onyń ánderi – ár qazaqtyń júrek tórinde máńgilik saltanat quratyn ǵumyrly áýender! Ol – án arqyly Otanyna qorǵan bolǵan qaıratker. Ol – óner arqyly ultty tutastyrǵysy kelgen biregeı tulǵa!

Mıras ASAN

Shámshi ánderi – qazaqtyń ózindeı qarapaıym, qazaqtyń ózindeı dana.

Bir ǵana «Meniń Qazaqstanym» marshy – jer betiniń ár túkpirindegi júregi qazaq dep soqqan qarakóz qandastarymyzdy biriktiretin uly kúshke aınaldy! Ánniń Ánuranǵa aınalýy – sazger baqyty. Shámshiniń shynaıy bolmysy óziniń ólmes muralarynda ǵasyrlardan ǵasyrlarǵa jalǵasyp ǵumyr keshe beredi.

Elimizdiń kók baıraǵy bıikke kóterilgende qosa shyrqalatyn azattyq jyry osy áýen – «Meniń Qazaqstanym!».

Shámshi azamattyq lırıka men mahabbat sazyn qatar terbegen qaıtalanbas kompozıtor. Onyń tamyrynda týlap aqqan uly saryndar sonaý kóne zamanalardan da, ózi ómir súrgen dáýirden de qol bulǵap jatady!

Shámshi ánderi – ózi ómir súrgen ádebı-mádenı ortanyń da tynys-tirshiliginen, qoǵam kelbetinen, sezim sýretterinen udaıy syr shertip turatynymen qundy.

Úsh júzge tarta ánniń avtory retinde qazaq dalasyn ánge bólegen Shámshi qubylysy jańa býynǵa árdaıym temirqazyq juldyzyndaı jaryǵyn shashyp keledi.

Sazger Shámshiniń nebir qyzyqtaryn qatar keshken aqyn Tumanbaı Moldaǵalıev:

«Shámshiniń áni, Shámshiniń áni – ánimiz,

Birazdan keıin Shámshi bop kettik bárimiz» depti.

Qalaı dál taýyp aıtylǵan sátti sóz, sazgerge degen uly saǵynyshty oıatatyn tamasha tirkes!

Qaldaıaqovtyń qaıtalanbas óner týyndylarynyń qaıyrmasyna qosylyp otyryp-aq ózimizdiń de qaı ýaqytta Shámshige aınalyp ketkenimizdi ańǵarmaı qalǵan kezderimiz az emes.

Shámshi ánderi shattyqtan syńǵyrlaǵan daýystarda, qýanyshtan balbul janǵan kózderde, saǵynysqan ystyq qushaqtarda ómir súredi!

Shámshiniń ánderi – ómirdiń ózindeı ásem, adam janyndaı sulý!

Shámshiniń shedevrleri álbette qazaqtyń klassık aqyndarymen aıryqsha. Onyń ánderinen álbette Muqaǵalı Maqataevtyń, Qadyr Myrza Áliniń, Jumeken Nájimedenovtiń, Tólegen Aıbergenovtiń, Tumanbaı Moldaǵalıevtiń qoltańbasyn kezdestirmeı ótpeısiz.

«Shámshige aıt,

Taǵy da bir tańdandyrsyn,

Jyndandyrsyn júrekti, jandandyrsyn!

Máńgi ólmes Mahabbatym aıta júrer,

Máńgilik ólmeıtuǵyn án qaldyrsyn!» deıdi Muqań, Muqaǵalı Maqataev. Osy bir aýyz óleńniń ózinen-aq bizdiń kóz aldymyzǵa uly mahabbatty sıqyrly sazǵa bólegen Shámshi obrazy aıqyn keledi.

Shámshi ánderinde dala ómiri men qala órkenıeti astasyp jatady. Qol ustasqan ǵashyq jas ta, qyrmandaǵy eńbekqor egde de Shámshi ánimen tynystaıdy.

Qazaq rýhanııatyn baıytqan úrkerdeı toptyń ishinde Shámshi fenomeni árqashan sonysymen daralanyp turady.

Shámshi – qazaqtyń keń-baıtaq saharasyn án-qushaǵyna basqan degdar.

Shámshini vals koroli degenimizben, onyń jigerli, qaıratty, rýhty ánderi únemi qazaqtyń asqaq minezin tanytar edi.

Júrekti shymyrlata boıdy bılegen ǵajaıyp týyndylar – qazaqtyń jany desek te artyq aıtqandyq emes.

Qazaq rýhanııatyndaǵy Shámshi shyraǵy árdaıym jarqyrap tura berse deımiz!