Astyq tasymaldaýǵa daıyn

Ekonomıka • 14 Tamyz, 2020

Astyq tasymaldaýǵa daıyn

Otandyq temirjolshylar bıyl 4,7 mln tonnadan astam astyq tasymaldady. Onyń 1,3 mln tonnasy elimizdiń ishinde tasymaldandy. Bul 2019 jylǵy deńgeıden 2%-ǵa joǵary, eksportqa – 3,4 mln tonna jóneltildi. Qańtar-shilde aılary kezeńinde «QTJ» UK» AQ 1,5 mln-nan astam un jáne untaq ónimderi tıelimin qamtamasyz etti.

Egemen Qazaqstan

Bıylǵy astyqty tasymaldaýdy uıymdastyrý máseleleri «QTJ» UK» AQ basqarma tóraǵasynyń birinshi orynbasary Qanat Álmaǵambetovtyń tóraǵalyǵymen ótken onlaın-keńes barysynda talqylandy. Keńeske memlekettik organdar, «Azyq túlik korporasııasy» UK» AQ, «Astyq trans» AQ ókilderi, astyq treıderleri qatysty. Kezdesý bıylǵy astyqty tasymaldaýǵa daıyndyq boıynsha keshendi jospar sheńberinde ótkizildi.

О́tken jylǵa qaraǵanda eksportqa astyq tıeý 1,3 mln tonnaǵa, sonyń ishinde Eýropalyq baǵytqa, Ortalyq Azııa elderine, Iran men Qytaıǵa kemigen. Onyń sebebi – 2019 jylǵy eginniń tómen bolýy, koronavırýs pandemııasy saldarynan eksportqa shekteý engizilýi jáne ózgeleri. Bul rette untaq ónimderiniń tıelimi О́zbekstandy qospaǵanda, barlyq baǵyt boıynsha ortasha 43% ósimine ıe.

Q.Álmaǵambetov tıimdilik úshin tasymal prosesine qatysýshylardyń úılesimdi is-áreketi qajet ekenin atap kórsetti. Onyń málimetine qaraǵanda, «QTJ» UK» AQ parki bıylǵy astyqty tasymaldaýǵa daıyn. Qazaqstandyq jabyq vagondar parki 13 myń danadan astam dep sanalsa, sonyń shamamen 8 myńy «Qaztemirtrans» AQ ıeliginde. Astyq tasymaldaýshylar parki 9 myń danadan astam bolsa, sonyń 6,5 myńy «Astyq Trans» AQ basqarýynda. Júkjóneltýshilerdiń kirme joldarynda jyljymaly quramdy normadan asyra ustaýdy qysqartyp, parkti tıimdi paıdalaný arqyly kúzgi vagondar jetispeýshiligi táýekelin boldyrmaýǵa bolady.

Tıelimniń birkelki bolmaýy jyljymaly quramnyń jetispeýshiligin qoldan jasaıdy. Aı saıyn 5-ne deıingi táýliktik tıelim 60 astyq tasymaldaýshyǵa deıingini quraıdy. Aıdyń ekinshi onkúndiginde tapsyrys berý sany birden táýligine 1200 astyq tasymaldaýshyǵa deıin ósip ketedi.

Mamandardyń esepteýi boıynsha, málimdelgen ónimdi alyp ketý úshin vagondar aınalymyn qysqartý qajet. Eger astyq tasymaldaýshy aınalymyn bir táýlikke qysqartsa, jyljymaly quram únemi 550 astyq tasymaldaýshyǵa jetedi. Júris jyldamdyǵyn arttyrý úshin QTJ О́zbekstanǵa jáne Ortalyq Azııa elderine marshrýttyq poıyzdardy (astyqtyq jáne undyq shattldardy) qurýǵa daıyn.

Sondaı-aq aýyl sharýashylyǵy ónimderin tasymaldaýdy júzege asyratyn júkjóneltýshilerdi qoldaýǵa baǵyttalǵan ártúrli is-sharalar kesheni iske asyrylýda. 2020 jylǵa Qazaqstannan О́zbekstan aýmaǵy boıynsha astyq jáne un tasymaldaýǵa qoldanystaǵy TMD tarıftik saıasaty stavkasymen jeńildik belgilendi. 2020 jyldyń 1 naýryzynan О́zbekstan aýmaǵy arqyly tranzıtpen Aýǵanstanǵa olardyń kimge tıesili ekenine qaramastan, bıdaı men undy vagondarmen tasymaldaý kezinde jeńildikter qarastyrylǵan.

Astyq tasymalyn uıymdastyrýǵa baılanysty máselelerdi jedel sheshý úshin dástúr boıynsha 1 qazannan «QTJ» UK» AQ basqarma tóraǵasynyń birinshi orynbasarynyń basqarýymen kompanııanyń ortalyq apparatynda astyq tasymalyn uıymdastyrý jónindegi shtab jumysyna kirisedi. Aqmola, Qostanaı, Mańǵystaý jol bólimsheleri janynan jedel astyq toptarynyń táýliktik jumysy uıymdastyrylady.

Keńesti aıaqtaı kele, Q.Álmaǵambetov «QTJ» UK» AQ óz tarapynan júkjóneltýshilerdiń tapsyrysyn tolyq kólemde qamtamasyz etýge baǵyttalǵan barlyq sharalardy qabyldaıtynyn atap ótti.