«Infraqurylymdyq jáne áleýmettik obektiler azamattarǵa teńdeı qoljetimdi bolýy úshin sharalar qabyldap jatyrmyz. “Kedergisiz orta” qalyptastyrý úshin QR IIDM Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstrligimen birlesip, Infraqurylymdyq damý boıynsha jol kartasyn bekitip, iske asyra bastady», — dedi B. Atamqulov.

B. Atamqulovtyń aıtýynsha, qazirgi ýaqytta bekitilgen 18 is-sharanyń 12-si iske asyryldy, olardyń 6-y turaqty negizde júzege asyrylady — bul túsindirý jumystary, monıtorıng jáne baqylaý. «Kedergisiz ortany» engizý boıynsha jumystar qurylys, azamattyq avıasııa, temirjol kóligi jáne avtomobıl kóligi salalarynda, turǵyn úı jáne qoǵamdyq ǵımarattarda, oqý jáne medısınalyq mekemelerde júrgiziledi.

Vedomstvo basshysynyń aıtýynsha, sáýlet, qala qurylysy jáne qurylys qyzmeti salasynda zańnamaǵa túzetýler engizildi. Qazirgi normatıvtik baza múgedektigi bar jandarǵa qolaıly orta qurýǵa qajetti barlyq talapty qamtıdy. Atap aıtqanda, eldi mekender qurylysyna, onyń ishinde: kólik turaǵyna, júrginshiler joldaryna, pandýstar men baspaldaqtardy qosa alǵanda ǵımarattarǵa kiretin esikterge, lıftilerge jáne jalpy paıdalaný oryndaryna qoıylatyn talaptar belgilengen. Salynyp jatqan barlyq jańa turǵyn úıler men obektiler sol talaptarǵa saı bolýy tıis. B. Atamqulov jobalaý men qurylystyń barlyq kezeńinde standarttar saqtalýy tıis ekenin atap ótti.  Eski obektiler qoljetimdi orta talaptaryna sáıkestendiriledi.  Qazir jergilikti atqarýshy organdar áleýmettik ınfraqurylym oektilerin pasporttaýdy júrgizip jatyr. Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstrliginiń aqparaty boıynsha 34 279 obektini pasporttaý júrgizildi.

«Monıtorıng nátıjesi 24 939 obekt (97,9%) qoljetimdi ortaǵa beıimdelgenin kórsetti. О́ńirler arasynda eń tómen kórsetkish Shyǵys Qazaqstan oblysynda (85,7%), Almaty qalasynda (96,5%) jáne Mańǵystaý oblysynda (97,3%) baıqalady», — dedi QR IIDM mınıstri.

Zańnamalyq talaptardy tikeleı iske asyrýdy jáne olardyń saqtalýyn baqylaýdy jergilikti atqarýshy organdar ózderine tıisti aýmaqta iske asyrady. Osyǵan baılanysty ákimdikter kedergisiz ortany qamtamasyz etý jónindegi talaptardyń saqtalýyna baqylaýdy kúsheıtýi qajet. Azamattyq avıasııa salasyna keletin bolsaq, munda múmkindigi shekteýli jolaýshylarǵa qyzmet kórsetý úshin qolaıly jaǵdaılar jasalýda. Qazaqstannyń avıasııalyq ákimshiligi múmkindigi shekteýli jolaýshylardy tasymaldaý standarttarynyń saqtalýyn úzdiksiz qadaǵalaıdy. Indýstrııa jáne ınfraqurylymdyq damý mınıstrliginiń aqparatyna sáıkes, Qazaqstanda múgedek adamdardy tasymaldaý rásimderi jeńildetildi. Máselen, ushý kezinde óz densaýlyǵy úshin jaýapkershilikti ózine alý jáne ushý kezinde múgedektigi bar adamdardy mindetti túrde alyp júrý týraly qolhat berý jónindegi talaptar joıyldy. Sondaı-aq múmkindigi shekteýli azamattarǵa ushý kezinde qajetti dári-dármekter men basqa zattardy qol júgimen tasymaldaýǵa ruqsat etiledi. Mundaı jumys temir jol tasymaldary salasynda da iske asyrylýda. B. Atamqulovtyń baıandaýynsha, 2022 jyldyń sońyna deıin arnaıy vagondardyń jetispeýshiligi problemasyn tolyq sheshý josparlanǵan. Vedomstvo aldynda múgedek jandardy tasymaldaýǵa arnalǵan mamandandyrylǵan vagon kýpeler sanyn 98-den 122-ge deıin jetkizý mindeti tur. 

«Búginde barlyq poıyzdarda múgedekter arbalary bar jáne júrip-turýy shekteýli adamdardy otyrǵyzý jáne túsirý kezinde kómek kórsetiledi. Poıyz brıgadalarynyń barlyq qyzmetkerleri arnaıy oqytyldy jáne júrip-turýy shekteýli jáne mentaldy aýytqýy bar jandarǵa kómek kórsetýde tájirıbeleri bar», — dedi mınıstr. 

Sonymen qatar jolaýshylar poıyzdaryna bıletterdi jeńildikpen satyp alýǵa bar jaǵdaı jasalǵan. Bıyl maýsym aıynan bastap bilet.railways.kz saıtynda múmkindigi shekteýli adamdar úshin jeńildikti bıletterdi onlaın rásimdeý jańa qyzmeti engizildi. Sol arqyly bıletterdi úıden shyqpaı-aq satyp alýǵa bolady. Áleýmettik mańyzy bar baǵyttarda barlyq toptaǵy múgedekter úshin 50%, al «Tulpar-Talgo» kommersııalyq poıyzdarynda (múgedekter oryndaryna) bılet qunynan 70% jeńildik beriledi. Sondaı-aq bıletterdi satý júıesin Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstrliginiń múmkindigi shekteýli adamdardyń derekqorymen ıntegrasııalaý jumysy júrgizilýde. Mınıstr respýblıkanyń temirjol vokzaldarynyń belgilengen talaptaryna sáıkestigi týraly da aıtty. Onyń bergen málimetine sáıkes, qazir barlyq 99 vokzal múgedekterge qyzmet kórsetý talaptaryna tolyq sáıkes keledi. Jergilikti atqarýshy organdarǵa (Almaty qalasy, Shymkent qalasy, Túrkistan jáne Pavlodar oblysy ákimdikteriniń) qarasty 7 temirjol vokzaly belgilengen talaptarǵa sáıkes kelmeıdi. Bıyl «Qazaqstan temir joly» AQ baspaldaqtarmen qozǵalýǵa arnalǵan ındýksııalyq panelder men kótergish qurylǵylar ornatty. Vokzaldardy jańǵyrtýǵa shamamen 800 mln teńge qarajat qarastyrý qajet. Osyǵan baılanysty ákimdikter qarjylandyrý kózderi men tetikterin anyqtaý jumysyn kúsheıtýi tıis. Sondaı-aq, Qazaqstannyń avtovokzaldary men avtostansııalarynda da sáıkestik monıtorıngi júrgizildi. Elimizde barlyǵy 33 avtovokzal men 114 avtostansııa jumys isteıdi.

«Jergilikti atqarýshy organdardyń aqparaty boıynsha, 32 avtovokzal jáne 98 avtostansııa múmkindigi shekteýli jandarǵa arnalǵan qoljetimdilik talaptaryna saı. Qalalyq baǵyttarda qyzmet kórsetetin 10 623 avtobýstyń tek 30% prosenti qajetti talaptarǵa saı keledi», — dep tolyqtyrdy B. Atamqulov.

Bıyl óńirler 23,7 mlrd teńgege óz elimizde shyǵarylǵan 585 avtobýs satyp aldy. Barlyq jańa avtobýstar qoljetimdilk talaptaryna saı keledi.  Sonymen qatar aqysyz ınvataksı qyzmetterin kórsetý tártibi týraly habarlandy. Máselen, zań júzinde arbamen júretin múgedekterdi tasymaldaý úshin árbir 30 taksıge bir taksıdiń jáne múmkindigi shekteýli adamdardyń kólik quraldaryna arnalǵan turaqta 10% orynnyń bolýy bekitilgen. О́ńirlerde qazirgi tańda 119 ınvataksı qyzmeti jumys isteıdi. Olardyń avtoparki 375 kólikten turady.  Jalpy, Mınıstrlik tarapynan Múgedekterdiń quqyqtary týraly konvensııanyń negizgi qaǵıdattaryna sáıkes zańnamalyq deńgeıde sharalar qabyldandy.

«Importty almastyrý aıasynda “Tynys” AQ kásiporny elektr jáne mehanıkalyq jetegi bar otandyq múgedekter arbasyn shyǵarýdy jolǵa qoıdy. О́ndiristiń jyldyq kólemi 5 myń arba. Iаǵnı, 2025 jylǵa qaraı 25 myń arba shyǵaryp, ishki naryqtyń qajettiligin tolyq óteı alady. Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstrligimen elektr jetegi bar 1 381 arba jetkizý týraly kelisimshartqa qol qoıyldy. Jalpy somasy 1,2 mlrd teńge», — dedi mınıstr.