Qazaqstandyq taýarǵa suranys ulǵaıdy

Búginde 7 mlrd 300 mln-nan astam teń­gege nemese 17 mln 400 myńnan asa dollar kólemindegi ónimdi satýǵa kelisim jasaldy. 500-den astam taýar boıynsha qazaqstandyq kompanııalarǵa suranys túsip, onyń kópshiligi Qytaı, Germanııa, Marokko, Saýd Arabııasy, О́zbekstan, Qyrǵyzstan jáne Ýkraına syndy elderden kelgen. Alibaba alańynda otandyq kompanııalardyń kóbeıýi atalǵan platformada qazaqstandyq pavılondy qurýǵa múmkindik beredi.

2019 jyly Saýda jáne ıntegrasııa mınıstrligi men Wildberries ınternet dúkeni arasynda elektrondy kommersııany damytý, sondaı-aq qazaqstandyq eksporttaýshylardyń syrtqy ekonomı­kalyq qyzmeti máseleleri boıynsha yntymaqtastyq týraly shekti kelisimge qol qoıyldy. Búginde atalǵan platformada 21 qazaqstandyq kompanııanyń 594 taýar túri usynylǵan.

Bıyl qańtardan bastap, azamattar Tutynýshylardyń quqyqtaryn qorǵaýdyń biryńǵaı aqparattyq júıesi arqyly ótinish berý múmkindigin aldy. Bul platforma shtattyq rejimde iske qosylyp, kez kelgen adam uıaly telefon nemese kompıýter arqyly e-tutynushy.kz saıtynda zań buzýshylyq jóninde shaǵymdana alady. Alser, Lamoda, «Mag­ným» jáne «Anvar» sekildi saýda núk­teleri jobanyń synaq rejimine qatysýǵa kelisip, júıege tirkeldi. Sondaı-aq tuty­ný­shylardyń qoǵamdyq birlestikteri osy jobanyń tolyqqandy qatysýshylary sanalady.

Ýákiletti organǵa habarlaspas buryn tutynýshy máseleni tikeleı satýshymen sheship alýǵa tyrysýy tıis. Eger de satýshy 10 kún ishinde shaǵymǵa jaýap bermese, ol Tutynýshylardyń quqyqtaryn qorǵaý komıtetine joldanady.

Aqparattyq júıeniń artyqshylyǵy baıqalýda

Biryńǵaı júıe – bul tutynýshylar men qyzmet kórsetýshilerge, sol se­kildi úkimettik emes uıymdar jáne mem­lekettik organdarǵa arnalǵan platforma. Demek, bul ótinishterdi berý men ony baqylaýdyń biryńǵaı terezesi. Bul tutynýshylardyń quqyqtaryn qor­ǵaý salasynda azamattardy barynsha qamtýǵa jáne memlekettik organdarmen birge bıznespen qarym-qatynas rásimin jeńildetýge septesedi.

Aldaǵy ýaqytta saýda sýbektilerine QR-code túrinde biregeı sáıkestendirgish berilip, saýda oryndarynyń kórneki jerlerinde ornalastyrylady. Aıta­lyq, dúkenniń aldyńǵy esiginde nemese taýardy satý ornynda turý múmkin. Eger satyp alýshy óziniń quqyqtary buzyl­dy dep eseptese, QR-code skanerleý ar­qyly júıege kirip, tıisti uıymǵa (bız­nes, tutynýshylardyń qoǵamdyq birles­tikteri, memlekettik organdar) shaǵym joldaý múmkindigin alady. Memlekettik organǵa jiberilgen jaǵdaıda sıfrly júıe bul shaǵymdy qaı organǵa joldaý qajettigin avtomatty túrde anyqtaıdy. Nátıjesinde tutynýshy ótinishtiń qaıda joldanatyny, ony kimniń qaraıtyny, sondaı-aq onyń qorytyndy sheshimin biledi.

«Satýshy da oǵan shaǵym túskenin kó­redi. Bul daýly máseleni birinshi kezeńde syrtqy taraptardyń qatysýynsyz ret­­teýge múmkindik berip, bul bıznesmen­der men tutynýshylarǵa áldeqaıda tıimdi bolady. Kásipkerlerge bul taýar­­­lar men klıentterge qyzmet kór­setý sapasyn arttyrýǵa yqpal etedi. Sha­­­ǵymdardy jınaý men óńdeýdiń mun­­­daı biryńǵaı júıesi memleketke eli­­­mizdegi tutynýshylyq óti­nish­ter­diń bar­lyq túrine aýqymdy tal­daý ja­­saý­ǵa jol ashady. Tıisinshe, bul tu­ty­­­­ný­shylardyń quqyqtaryn qor­ǵaý júıe­sin jańǵyrtýǵa jáne tutyný­shy­lar­dyń zań saýattylyǵyn arttyrýǵa kó­mektesedi», dedi mınıstrlik ókilderi.

Byltyr qyrkúıek aıynan bastap, komıtetke Wildberries ınternet-dúkeninen jalpy somasy 7,2 mln teńge qarajattyń qaıtarylmaǵanyna qatysty 194 shaǵym túsken. 179 tutynýshyǵa jalpy somasy 6,8 mln teńge qarajat qaıtaryldy. Bú­ginde jaǵdaı turaqtalyp, aqshany qaı­tarý máselesi sheshilip jatyr. 15 tuty­nýshy boıynsha (somasy 369 myń teńge) tıisti jumys jalǵasýda.

Pandemııanyń saýdaǵa áseri

Álemde pandemııaǵa jaýap retinde áleýmettik oqshaýlaný, lokdaýn jáne qashyqtan jumys isteýge kóshý syndy qadamdar onlaın saýdanyń aıtarlyqtaı ósýine ákelip, B2C jáne B2B arnalary arqyly satylymdy arttyrdy.

«Qazposhta» AQ derekterine súıen­sek, byltyr 10 aıda elektrondy saýda naryǵynyń kólemi 879 mlrd teńgege jetti. Bul bólshek saýdanyń jalpy kóleminiń 9,4%-yn quraıdy (2019 jylǵy 10 aıda elektrondy saýda naryǵynyń kólemi 700 mlrd teńgeni quraǵan edi).

Karantın kezinde onlaın saýda men tólem operasııalarynyń sany ulǵaıǵany baıqaldy. Ulttyq banktiń derekterine sáıkes, 2020 jyldyń 1 mamyrdaǵy jaǵ­daı boıynsha elimizdegi qolma-qol aqshasyz operasııalardyń kólemi 2,5 esege kóbeıip, shamamen 7,5 trln teń­geni qurady (2019 jyly – 2,8 trln teńge). Buǵan qosa qolma-qol aqshasyz tólemderdiń damýyna Pos termınaldar ınfraqurylymynyń jolǵa qoıylýy, Apple Pay jáne Samsung Pay júıeleriniń Qazaqstan naryqtaryna shyǵýy, sol sekildi bankterdiń klıentterdi bonýstar men keshbekter arqyly yntalandyrýy aıtarlyqtaı áser etti.

Sonymen qatar jańa oıynshylar qosylyp, ónimderdi jáne qashyqtan oqytý qyzmetterin jetkizýmen aınalysatyn ınternet-dúkenderdiń pozısııalary kúsheıe tústi. Lokdaýn kezeńinde tutynýshylar onlaın-saýda men tasymaldaý qyzmetteriniń artyqshylyqta­ryn baǵalap, ınfeksııanyń órshýi ny­san­dardyń jabylýyna ákeletinin túsin­di. Bul rette dástúrli saýda kompanııa­la­ryna onlaın baǵytty qolǵa alýdan basqa amaly qalmaıdy. Naryqqa jańa qatysýshylardyń qosylýy ony túrlen­dirip, tutynýshylarǵa tańdaý múmkindigin beretini sózsiz.

Koronavırýs pandemııasy ınternet saýdanyń jáne B2C arnalary arqy­ly satylymnyń ulǵaıýyna ákeldi. «Qaz­poshta» AQ derekteri boıynsha byltyr 10 aıda qazaqstandyq ınternet alań­darynda 24,4 mln sálemdemeniń satyp alý kólemi 756,4 mlrd teńgeni, sondaı-aq halyqaralyq ınternet platformalarda 123,0 mlrd teńgege 9,5 mln sálemdeme saýdalandy.