Otandyq óndirýshilerdi qoldaýǵa basymdyq berildi

Bul qazaqstandyq munaı ónim­deriniń ekonomıkalyq tıim­di­ligin saqtap, elimizdegi re­zervýar­lyq parkterdiń júkte­me­si artyp ketpeýine jáne munaı óńdeý zaýyttarynyń toqtamaı ju­mys isteýine múmkindik berdi.

Otandyq sement óndirý­shi­lerdi qoldaý maqsa­tyn­da byl­tyr 27-sáýirden bastap alty aı merzimge úshinshi elderden tasy­maldanatyn sement ımportyna tyıym salyn­dy. Atalǵan shara sement óndirý kólemin 8%-ǵa arttyryp (2020 jyldyń 10 aıynyń qorytyndysy bo­­­ıynsha 9,4 mln tonna óndirildi), bul sement óndirýshilerden 2020 jyldyń 10 aıynda salyq túsim­deriniń 2019 jyldyń uqsas kezeńimen salystyrǵanda 38%-ǵa nemese 6 mlrd teńgege ulǵaıýy­na áser etti. Bul shekteý sharalaryn engizý kezeńinde qurylys materıal­darynyń óndiris kóle­mi byltyr­ǵy kórsetkishpen sa­lys­­tyr­ǵanda 8,7%-ǵa artyp, 341,6 mlrd teńgeni qurady.

Qazaqstandyq taýarlardy EAEO-nyń naryqtaryna shy­ǵarý­dy ońtaılandyrý úshin salalyq vedomstvonyń bas­ta­masy men Eýrazııalyq úkimet­ara­lyq keńestiń sheshi­mine sáıkes, taýarlardyń shy­ǵa­­rylýyn rastaıtyn jańa «Se­rııa­­lyq ónim sertıfıkaty» engizildi. Bul qazaqstandyq eksport­­taýshylarǵa ákimshilik jáne qarjylyq shyǵyndardy jeńildetedi.

Elimizdiń bastamasymen EAEO aıasynda qara jáne tústi me­tal­­dardyń bólshekteri men qaldyq­tar naryǵyn retteý bo­­­ıynsha jumys bastalyp, Úkimet basshylary ortaq naryqty osy strategııalyq shıkizatpen to­lyq­­tyrýǵa baǵyttalǵan bir­les­ken jobalardy ázirleý týra­ly sheshim qabyldady. Sonymen qatar Eýrazııalyq ekonomıkalyq komıssııa janynan daýly jaǵ­daı­lar men múshe memleketter arasyndaǵy shekara arqyly taýarlardy erkin ótkizýge baılanysty problemalardy sheshýge arnalǵan Taýarlardy erkin ótkizýdi qamtamasyz etý má­­se­leleri jó­nindegi komıtet qu­­ryl­dy.

Quzyrly organnyń aqpara­ty­na sáıkes, Qazaqstan óz aýma­ǵynda tańbalaýdy bastaý týra­ly habarlamany jiberý mer­zimin 3-ten 9 aıǵa deıin ulǵaıtý jónindegi sheshimge kelisimin berdi. Demek, EAEO-ǵa múshe kez kelgen memleket taýar­lardyń belgili bir tobyna qa­tys­ty tańbalaýdy engizýdiń aldynda 9 aı buryn múshelikke kiretin memleketterdi habardar etýi tıis. Bul ýaqyt otandyq kásip­kerlerge tańbalaýdy engizý­ge daıyndalyp, taldaý jasaý­ǵa múmkindik beredi. Sol sekildi Saýda jáne ıntegrasııa mınıstrligi týrbovıntti áýe kemelerine qatysty tarıftik jeńil­diktiń uzartylýyna uıyt­qy boldy. Atalǵan jeńildik Qazaq Air avıakompanııasy paıdalanatyn ushaqtarǵa arnalǵan jáne áleýmettik mańyzdy baǵyttaǵy ishki áýe reısteriniń baǵasynyń tómendeýine áser etýi tıis. Buǵan qosa otandyq taýarlardy EAEO elderiniń naryǵyna ilgeriletý úshin 8 kedergi joıyldy. Onyń ishinde qazaqstandyq veterınarlyq dári-dármektiń Reseı na­ry­ǵyna shyǵarýǵa qa­tys­ty shekteýdi joıý, tamaq ónim­derin ta­symaldaý boıynsha qo­symsha ta­laptardyń alynyp tastalýy, Nor­vegııadan keletin balyq tran­zıtine tyıym salýdy joıý jáne Reseıde qazaqstandyq ónerká­siptik taýarlardyń mem­le­­ket­tik satyp alýlarǵa qol­je­tim­diligine baılanysty salyn­ǵan tyıymnyń joıylýyn ataýǵa bolady. Memlekettik (mýnısıpaldy) satyp alýǵa arnalǵan jekelegen taýarlardy shyǵaratyn eldi anyqtaý qaǵıdalary qabyl­da­nyp, bul ónim jetkizý­shi­lerdi ónerkásiptiń birqatar sala­syndaǵy 255 taýar túrine baı­lanysty EAEO elderiniń mem­le­kettik satyp alýlaryna teń qol­je­timdilikti qamtamasyz ete­di.

Respýblıkada óndiriletin kómirdi Ýkraına naryǵyna tasymaldaýdy retteý úshin otandyq óndirýshi kásiporyndardyń múd­de­lerin qorǵaý baǵytyndaǵy ju­mystar jalǵasýda. Aıtalyq, Úki­meta­ralyq komıssııa otyry­sy­nyń nátıjesinde Reseı arqyly kómir tasymaldaý tártibin qaıta qaraýǵa qatysty ýaǵdalastyqqa qol jetkizildi. Sol sekildi jaýapty vedomstvo memlekettik organdarmen birlesip, AQSh úkimetimen qazaqstandyq tıtandy ysqyshqa qatysty shekteý sharasyn qabyldamaý týraly kelisimge keldi. Sondaı-aq Ýkraınanyń da arnaıy organdary elimizde óndirilgen azot jáne mıneraldy tyńaıtqyshtarǵa baılanysty saqtyq sharalaryn qabyldamaǵanyn aıta ketken oryndy. Budan bólek Qytaı men Ýkraınanyń ónerkásiptik taýarlaryna qatysty dempıngke qarsy sharalar qabyldandy.

Eksportty qoldaý tetikteri ázirlendi

Salalyq mınıstrliktiń aqpa­raty boıynsha, byltyr Qazaq­stan­da alǵash ret eks­port­tyq akselerasııa baǵ­dar­la­masy iske qosyldy. Taldaý ná­tı­jesine sáıkes, tamaq óner­kásibine ba­sym­dyq beri­lip, Qytaı nysanaly naryq retin­de tańdaldy. Tutastaı baǵ­dar­lamaǵa qatysýǵa 90-ǵa jýyq kompanııa ótinish berip, irikteý halyqaralyq skorıng modeli negizinde júrgizildi. Ol 6 ólshemge sáıkes baǵalanady. Atap aıtqanda, naryq, ónim, qarjy, quzyrettilik (motıvasııa), uıymdastyrýshylyq qu­ry­lym jáne korporatıvtik má­de­nıet. Ár kompanııaǵa osy ólshem­niń negizinde sarapta­ma­lyq baǵa berildi. Baǵalaý qory­tyn­dysy boıynsha eksporttyq akselerasııanyń ekinshi kezeńine 35 kompanııa tańdaldy. Ekinshi kezeńde 35 kompanııany Qytaı­dyń naryǵyna shyǵarý úshin onlaın vebınarlar rejiminde aqparattyq semınarlar jáne koýchıng­ter ótkizildi. Bul rette áleýetti ónimniń Qytaı na­ry­­ǵy­na daıyndyǵy, qytaı tuty­ný­shylarynyń talǵamy men ónimniń belgili bir sanatyn ońtaıly arnalar arqyly satý týraly halyqaralyq sarapshylarmen kezdesýler uıym­das­tyryldy. Taıaýda ónimderdi bir rettik tasymaldaýmen birge uzaq merzimdi yntymaqtastyq týraly 18 me­mo­randýmǵa qol qoıý josparlanyp otyr. Eks­port­­taýshylardy qoldaýǵa ar­nal­ǵan daǵdarysqa qarsy orta­lyq jumys istep tur­ǵanyn aı­ta keteıik. Arnaıy telegramm arnasy arqyly jedel jeli uıymdastyrylyp, onyń kóme­gimen 800 ótinish qaraldy. Tıisin­she beıindi mınıstr­lik­ter men uıymdardyń sarapshy­la­ryn tartyp, qajetti qoldaý kór­se­tildi, dedi mınıstrlik ókilderi. So­nymen qatar memlekettik qol­daý­dyń qarjylyq emes tetigi arqyly «Qazaqeskport» ESK» AQ 12 aıdyń qorytyndysyna sáıkes, 92,1 mlrd teńgege saq­tan­dyrý mindettemelerin qabyl­dady.