Úleskerlik qurylys salasyndaǵy zańnamany jıi buzatyn jaýapsyz kompanııalardyń jyry jyldan-jylǵa jalǵasyp keledi. Máselen, sońǵy eki jylda dál osyndaı 123 kompanııa anyqtalǵan. Mundaı jaýapsyz qurylys salýshylarmen qalaı kúresken durys? Bul rette «Báıterek» ulttyq basqarýshy holdıngi tyń sheshimder usynyp otyr.

Qurylys kompanııalarynyń reıtıngi túziledi
Qarjylyq turǵydan turaqsyz qurylys salýshylar sapaly jáne arzan turǵyn úı týraly ýáde beredi. Biraq keıin ártúrli kooperatıvter, odaqtar, paılyq jarnalar arqyly halyqtyń salymyn ashyq túrde óz múddesine paıdalanady. Ádette mundaı kompanııalar nysandardyń «qańqasyn» ǵana turǵyzyp, resmı ruqsat alý úshin jergilikti atqarýshy organdarǵa júginedi. Mundaı jaǵdaıda turǵyn úı qurylysynyń aıaqtalýyna eshkim qarjylyq kepildik bermeıdi.
Sondyqtan «Báıterek» ulttyq basqarýshy holdıngi qoldanystaǵy eki tásildi – kepildik berý tetigin jáne ekinshi deńgeıli bankter arqyly jobalyq qarjylandyrýdy ǵana qaldyrýdy usynyp otyr. Qalǵan tásilderdiń qajeti shamaly kórinedi. Osyǵan baılanysty halyqtyń qarajatyn tartýǵa quqyly qurylys kompanııalarynyń qarapaıym jáne túsinikti reıtıngin engizý qajet.
– Qurylys salýshylardyń qarjylyq jaǵdaıyn, jumys tájirıbesi men iskerlik bedelin eskeretin qurylys kompanııalarynyń reıtıngi ázirlenedi. Joǵary reıtıng alǵan kompanııalar úshin qoldanystaǵy kepildik berý tetigi saqtalady. Reıtıngi tómen kompanııalar úshin biryńǵaı operator úlestik salymdardy belgilengen baǵamen halyqtan tikeleı tartyp, arnaıy eskroý-shotta qarajattyń saqtalýyn qamtamasyz etedi.
О́z kezeginde kommersııalyq bankter halyqqa salynyp jatqan turǵyn úıdi satyp alýǵa qosymsha kepilsiz ıpoteka bere alady. Sondaı-aq úlestik salymdardy zańsyz tartqany nemese qarajatty maqsatsyz paıdalanǵany úshin qurylys salýshylardyń jaýapkershiligin qatańdatý usynylýda, – dedi «Báıterek» UBH» AQ basqarma tóraǵasynyń orynbasary Ánýar Omarqojaev Ortalyq kommýnıkasııalar qyzmetinde ótken brıfıngte.
Reseı naryǵynan ınvestısııa izdeıdi
2020 jyldyń qorytyndysy boıynsha, elimizde 15,3 mln sharshy metr turǵyn úı paıdalanýǵa berildi. Bul 140 myń baspanaǵa teń. Kórsetkish bir jyl burynǵy deńgeıden 17 paıyzǵa joǵary. Rekordtyq kórsetkishke qol jetkizý úshin «Báıterek» ulttyq basqarýshy holdıngi byltyr jergilikti atqarýshy organdarǵa 281,2 mlrd teńge kóleminde qarjy aýdarǵan. О́z kezeginde ákimdikter 28 myń páterdi nemese elde salynǵan turǵyn úıdiń jalpy kóleminiń 20 paıyzyn tapsyrdy. «Otbasy banki» arqyly halyqqa «Baqytty otbasy» jáne «5-10-20» áleýmettik baǵyttaryn qosa alǵanda, 145,7 mlrd teńgege 14,3 myń jeńildetilgen nesıe berilgen.
– Bıyl barlyq qarjy kózderi esebinen 17 mln sharshy metr nemese 163 myń baspana salý mindeti júkteld i. Ol úshin salaǵa quıylatyn ınvestısııalar kólemin edáýir ulǵaıtý qajet. Memlekettik bıýdjettiń múmkindigi shekteýli. Sondyqtan «Báıterek» holdıngi ishki jáne Reseı naryqtarynan qarjy resýrstaryn tartýdy josparlap otyr. Áleýetti ınvestorlar retinde kommersııalyq bankter, saqtandyrý jáne qarjy uıymdary qarastyrylýda. Osy jyly shamamen 300 mlrd teńge ınvestısııa tartý josparlanýda. Bul kezekte turǵan 31,3 myń adamdy qamtýǵa múmkindik beredi, – dedi Á.Omarqojaev.
Qyzmetter bir ortalyqqa biriktiriledi
2021 jyldyń 26 qańtarynda ótken Úkimettiń keńeıtilgen otyrysynda Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev turǵyn úı saıasatyn jetildirý boıynsha usynystar daıarlaýdy tapsyrǵan bolatyn. Osyǵan baılanysty «Báıterek» holdıngi Indýstrııa jáne ınfraqurylymdyq damý mınıstrligimen birlesip, qosymsha tetikter ázirlepti.
– Eń aldymen, «Otbasy bank» bazasynda Turǵyn úımen qamtamasyz etý jónindegi ortalyq qurylatyn bolady. Bul turǵyn úıge muqtajdardy esepke alýdy jáne kezekke qoıýdy bir ortalyqtan júzege asyrmaq. Zańnamalyq ózgerister qabyldanǵannan keıin ortalyq jeke tulǵalardyń memlekettik derekqorymen biriktiriletin bolady. Biz blokcheın jáne smart brıdj tehnologııalaryn qoldana otyryp, bıznes-prosesterdiń barlyǵyn avtomattandyrýdy josparlap otyrmyz. Bul azamattardy esepke alý men turǵyn úıdi bólýde adamı faktorǵa jol bermeı, ashyqtyqty qamtamasyz etedi. Sondaı-aq qujattarǵa qol qoıý jáne tirkeý ýaqyty 3 ese, ıaǵnı 3 kúnnen 1 kúnge qysqarady, – dedi «Báıterek» UBH» AQ basqarma tóraǵasynyń orynbasary.
Qurylys salýshylarǵa qoldaý kórsetiledi
Turǵyn úı qurylysy kólemin arttyrý maqsatynda da birqatar shara ázirlengen. Qazir bul baǵyttaǵy basty problemanyń biri – qurylys kompanııalaryn qorlandyrýdyń «qymbattyǵy». Sondyqtan bos kepildiń joqtyǵynan bankterden kommersııalyq kredıt ala almaıtyn qurylys salýshylar úshin jobalyq qarjylandyrý tetigi pysyqtalýda. Biryńǵaı operator osy maqsatta naryqtan 100 mlrd teńge tartýdy josparlap otyr. Bul belgilengen baǵa boıynsha qosymsha 9 myń páter salýǵa múmkindik beredi.
– О́z betinshe, onyń ishinde halyqtyń qarajaty esebinen turǵyn úı salatyn qurylys salýshylarǵa kepildikter men sýbsıdııalar berýdi jalǵastyramyz. О́tken jyly osy quraldar arqyly jobalarǵa 145 mlrd teńgege qoldaý kórsetildi. Osylaısha, halyqtyń kommersııalyq naryqtan 9 myń páter satyp alýǵa salǵan salymy qorǵaldy. Sondaı-aq qurylys kompanııalary úshin kredıtter quny orta eseppen 50 paıyzǵa tómendetildi, – dedi Á.Omarqojaev.
Otandyq úlesti arttyrý kerek
Turǵyn úı qurylysyn damytýdaǵy erekshe baǵyt – qurylys ındýstrııasyn sıfrlandyrý. Búginde holdıng sıfrlandyrý baǵytynda «Qurylys materıaldarynyń marketpleısi» jobasyn júzege asyrýda.
– Bul taqyryp qazir burynǵydan da ózekti. О́ıtkeni bizde qurylys materıaldaryn ımporttaý úlesi keıbir pozısııalar boıynsha 60 paıyzdan asady. Bul qurylystyń ózindik qunynyń joǵary bolýyna tikeleı áser etetin faktor. Marketpleıs otandyq óndirýshilerdi, qurylys salýshylardy, logıstıkalyq kompanııalardy deldalsyz tikeleı baılanystyrady jáne turǵyn úı qurylysynyń ózindik qunyn 15 paıyzǵa deıin tómendetedi. Sonymen qatar qurylys salýshylar men qurylys materıaldaryn óndirýshiler uzaqmerzimdi kelisimsharttar jasasý, óz ónimderin kepildi ótkizý múmkindigine ıe bolady jáne óndiris qýaty júktememen qamtamasyz etiledi. Nátıjesinde, qazaqstandyq qamtý úlesiniń artýyna jol ashylady. Atalǵan jobany ázirleýdi bıyl aıaqtaımyz, – dedi «Báıterek» UBH» AQ basqarma tóraǵasynyń orynbasary.
Qazaqstan Turǵyn úı kompanııasy basqarma tóraǵasynyń orynbasary Altaı Kúzdibaev atap ótkendeı, «Qurylys materıaldary marketpleısi» onlaın-alańynda eldegi otandyq qurylys materıalyn óndirýshilerdiń barlyǵy óz ónimderi týraly aqparatty ornalastyra alady. Al qurylys kompanııalary qajetti qazaqstandyq materıaldardy deldalsyz eń jaqsy baǵamen satyp ala alady. 2020 jyly jobanyń birinshi kezeńi sheńberinde «Nurly jer» baǵdarlamasy boıynsha salynyp jatqan 106 nysannyń elektrondy smetasyna taldaý, parsıng algorıtmi júrgizilgen. Sondaı-aq «Nurly jer» ahýaldyq ortalyǵynda qurylys materıaldarynyń qajettiligine sholý jasalǵan. Sonyń nátıjesinde, búginde 106 nysannyń qurylys materıaldaryna degen suranysy 51,4 mlrd teńgeni quraıtyny anyqtaldy.
– Sondaı-aq biz «Nurly jer» baǵdarlamasy boıynsha qurylys kompanııalarynyń qurylys materıaldaryna degen qajettiligi boıynsha onlaın-vıtrına jasadyq. Onda otandyq qurylys materıalyn óndirýshiler qajettiliktermen tanysa alady jáne qajet bolǵan jaǵdaıda, tirkelýden ótken kompanııalarǵa kommersııalyq usynystar jibere alady. Qurylys kompanııalary jeke kabınetine qurylys materıalyn óndirýshilerden kommersııalyq usynystar túskeni týraly habarlama alady. Onda kommersııalyq usynystardy qarastyrýǵa, tańdaýǵa múmkindik bar. Qazirgi ýaqytta onlaın-vıtrına www.stroimaterial.kz adresi boıynsha testileý rejiminde iske qosyldy, – dedi A.Kúzdibaev.
Bul jobany jasaýdaǵy maqsat – «Nurly jer» baǵdarlamasyn iske asyrýdyń ashyqtyǵyn arttyrý jáne qazaqstandyq óndirýshilerge qurylys materıaldarynyń qajettiligi týraly aqparat berý. Sondaı-aq otandyq óndirýshilerge qurylys materıaldary boıynsha kommersııalyq usynystar jiberý. Túptep kelgende osynyń bári turǵyn úı qurylysyndaǵy qazaqstandyq úlesti arttyrý úshin jumys istemek. Qazirgi kezde otandyq qurylys materıaldarymen qamtamasyz etý shamamen 65 paıyzdy quraıdy. 2030 jylǵa deıin kórsetkishti 80 paıyzǵa deıin ulǵaıtý mindeti tur.
«Aq jol» úmitkerlerin anyqtady
Qoǵam • Keshe
Pikir • Keshe
Saıasat • Keshe
Azyq-túlik odaqtary otandyq óndirýshiler baǵdarlamasyn qoldaı ma?
Ekonomıka • Keshe
Qoǵam • Keshe
Tarıf jáne ınvestısııa: tyǵyryqtan shyǵar jol
Suhbat • Keshe
Tótenshe jaǵdaı • Keshe
Ulylardy ulyqtaý – urpaqqa amanat
Halyq • Keshe
Pikir • Keshe
Qarttar úıi: alýan túrli taǵdyrlar
Halyq • Keshe
Aımaqtar • Keshe
Qoǵam • Keshe
О́ndiristik jaraqat azaımaı tur
Eńbek • Keshe
56 mektep lısenzııasyz jumys istegen
Mektep • Keshe
Dırektorlardy rotasııalaý: Artyqshylyǵy men kemshiligi
Bilim • Keshe
Qoǵam • Keshe
Qylmys • Keshe
Tarıh • Keshe
«Qanysh» fılmi kórermenge jol tartty
Kıno • Keshe
Teatr • Keshe
Ádebıet • Keshe
Ádebıet • Keshe
Ádebıet • Keshe
Poezııa • Keshe
Aımaqtar • Keshe
Ekologııa • Keshe
Jeńil atletıka • Keshe
Jádiger • Keshe
Jánibekti jekpe-jekke shaqyrdy
Kásipqoı boks • Keshe
Sport • Keshe
Bas júlde Karıakın men Gırıge buıyrdy
Sport • Keshe
Qazaqstan Reseıdegi Saýda ókildigin jabýy múmkin
Qoǵam • Keshe
Qoǵam • Keshe
Shetelden ákelingen 9 myńnan asa kólik zańdastyryldy
Qazaqstan • Keshe
Qazaqstanda 14 iri hımııalyq kásiporyn iske qosylady
Qazaqstan • Keshe
Astana men Pretorııa arasynda áriptestik artady
Qazaqstan • Keshe
Uqsas jańalyqtar