Sonyń ishinde Pavlodar oblysy Ekibastuz qalasynyń, Soltústik Qazaqstan oblysy Sh.Ýálıhanov, Jambyl aýdandary men Qostanaı oblysy Denısov aýdany­nyń ókilderi Shymkenttegi «Shańyraq» otbasy ınstıtýtyn qoldaý ortalyǵynda kópbalaly analarmen jáne az qamtamasyz etilgen ot­basylardyń múshelerimen kez­desip, soltústik óńirlerge qonys aýdarǵan jaǵdaıda kórsetiletin qoldaý sharalarymen tanystyrdy.

Pavlodar oblystyq ju­mys­pen qamtýdy úıles­tirý jáne áleýmettik baǵdar­la­malar basqarmasy kóshi-qon bóliminiń meńgerýshisi Merýert Esenbaeva: «Eńbek» memlekettik baǵdarlama­sy qabyldanǵaly 4 jyl­dyń ishinde Pavlodar obly­syna ońtústikten 7 myńnan as­tam azamat kóship keldi. Kez kel­genderińiz bizdiń óńirge qonys aýdara alasyzdar. Ási­rese, kópbalaly otbasylar­dy biz qushaq jaıa qarsy alyp, barynsha qoldaý kór­se­týge daıynbyz. Ol úshin ot­basynyń eń bolmaǵanda bir múshesiniń mamandyǵy bol­sa jetkilikti. Ol mindetti túr­de joǵary nemese arna­ıy orta oqý orny emes, kásip­tik baǵytta, jumysshy ma­man­dyqtar bolsa da jaraı beredi. Sodan keıingi keregi – jumys isteımin, óz ómirimdi jaqsy jaqqa ózgertemin degen nıet qana. О́tken jyly Pavlodar oblysy Ekibastuz qalasynda «Nurly Ertis» atty jańa shaǵynaýdan salyndy. Oǵan Nur-Sultan qala­synda jumys istep júr­gen 300-ge jýyq otbasy, shamamen 1500 adam kóship bardy. Olardyń barlyǵy túbi osy ońtústiktiń turǵyndary bol­ǵan. Elordaǵa jumys pen jaı­ly ómir izdep barǵany­men, bas­pana ala almaı, páter­den-páterge kóship júrgen. Olardyń alǵashqylary Nur-Sultan qalasyna kóship barǵanyna 15 jyl bolǵan eken. Ekibastuzdan tegin bas­pana men turaqty jumys usynylǵanda olar qýana ke­listi. Osyndaı jańa úıler bizdiń oblysta bıyl da salynady», dedi.

Kerekýden kelgen ma­man­nyń aıtýynsha, qonys aýdarýshylarǵa bir rettik materıaldyq kómek berile­di. Bul qarjy kóshi-qon shyǵyn­daryn óteý úshin qajet. Onyń mólsheri – otbasynyń árbir múshesine 205 myń teńge­deı. Buǵan qosa, kóship bar­ǵan kezde otbasynyń eńbek­ke qabiletti ár múshesi ju­mys­­pen qamtylady. Maman­dar­dyń aıtýynsha, eger siz tańdaǵan eldi mekende bir­den qonystanatyn bos úı bol­maǵan jaǵdaıda 1 jylǵa deıin memleket baspanany jalǵa alý shyǵyndaryn ótep otyrady. Osy merzim aralyǵynda qonys aýdarýshylardyń baspana máselesi  sheshimin tabady.

«Qonys aýdarýshylarǵa medısına qyzmetkeri (dári­ger, feldsher, akýsher, med­bıke), muǵalim, aspaz, býh­gal­ter, júrgizýshi, traktor­shy, mehanızator, gaz-elektr dánekerleýshi, ınjener, vete­rınar, montajshy, jattyq­ty­rý­shy jáne ózge de bos ju­mys oryndary bar. Al «Eńbek» baǵdarlamasy sheń­berin­de usynylatyn mem­le­­ket­tik qol­daý sharalary­nyń, su­ra­nysqa ıe maman­dyq­tar­dyń tiz­besi «zansoc.kostanay.gov.kz» saıtynda ornalastyry­la­dy jáne ol aı saıyn ja­ńar­tylyp otyrady», dedi Qos­tanaı oblysy Denısov aýda­ny ákimi­niń orynbasary Nur­lybek Kákimjan.

Al Soltústik Qazaqstan oblysy Ýálıhanov aýdany Jumyspen qamtý ort­aly­ǵynyń dırektory Záýresh Musabaevanyń aıtýynsha, Qyzyljar óńirine 2016 jyldan bastap qonys aýdarýshylardy qabyldaý kvotasyna 6 765 adam (2 045 otbasy) engizilgen. Onyń ishinde Shymkent qalasynan 174 otbasy (558 adam), al Túrkistan oblysynan 698 otbasy (2 235 adam) kóship barǵan. Qonys aýdarǵan barlyq otbasy memleketten tólem alyp, turǵyn úımen qamtamasyz etilgen. Iаǵnı 741 otbasy jal­ǵa alý quqyǵyn paıdalan­sa, 859 otbasy turǵyn úıdiń qaı­talama naryǵynan baspana satyp alǵan. 445 otbasy jańa turǵyn úımen qamtamasyz etilgen. Bul rette baǵdarlama aıasynda qonys aýdarýshylar úshin qanatqaqty rejimde 2019 jyldan bastap 1 022 tur­ǵyn úı salynsa, osy jyly 714 baspana salý jos­parlanǵan.

Kezdesý  barysynda de­le­ga­sııa músheleri «Eńbek» mem­lekettik baǵdarlama­sy aıasynda qonys aýdarý­shy­­larǵa barlyq múmkindik qaras­tyrylyp otyrǵanyn aı­ryqsha atap ótti. Al soltús­tik óńirlerge kóship bar­ǵan azamattar BAQ ókil­deri­niń suraqtaryna jaýap berip, baǵ­darlamanyń mańyz­dy­lyǵyna toqtaldy.

Aıta keterligi, Memleket basshysynyń tapsyrmasyna sáıkes 2021 jyly qonys aýdarýshy otbasylardyń ár mú­shesine beriletin sýbsıdııa kó­lemi eki esege kóbeıgen. Buǵan deıin ár adamǵa 35 aı­lyq eseptik kórsetkish kóle­minde qarjy berilse, endi qonys aýdarýshylar 70 AEK (204 190 teńge) sýbsıdııa alady.

ShYMKENT