Tehnologııa • 27 Sáýir, 2021

Jeke derekti óshirý joly qandaı?

175 ret kórsetildi

Osy kúni ınternet keńistiginde siz ben bizdiń jeke derekterimiz órip júr. О́zgelerge qupııa bolýǵa tıis bul derekterdi óshirýdiń joly bar ma?

Sıfrlyq damý, ınnovasııalar jáne aeroǵarysh ónerkásibi mınıstrliginiń habarlaýynsha, qazaqstandyqtar ınternettegi ózi týraly derbes aqparattardy óshire alady. Ol úshin turǵyndar zańǵa engizilýge tıis óziniń «umytý quqyǵyn» paıdalana alady. Sonyń negizinde ózine qatysty jarııalanǵan derbes derekterdi óshirýge múmkindik bar.

Muny «Derbes derekterdiń qaýip­sizdigin qamtamasyz etý ser­vısi» arqyly júzege asy­rýǵa bolady. Al bul servıs – «Elektrondy úkimetke» tıe­sili quraýyshtardyń biri. Iаǵnı  derekterdi óshirý kezin­de taratylǵan tizilimder tehnolo­gııa­­sy (blokcheın) negizge alynady.

Mınıstrliktiń habarlaýyn­sha, mundaı tehnologııa máli­metterdi ózgertýge, joıýǵa ty­ıym salady ári aqparatty ashyq etedi. Sondyqtan árkim óziniń jeke derekteri arqyly júzege asy­rylǵan áreketterdi kórý múm­kindigine ıe. Atap óterligi, mun­daı múmkindik memlekettik baza­lardaǵy derbes derekterge qatysty ǵana beriletin bolady.

Sonymen qatar el azamattary derbes derekterdi jınaýǵa ári óńdeýge berilgen kelisimdi keri qaıtara alady. Qyzmet alýshy tarapynan kelisimdi keri qaıtarý týraly pármen túsken jaǵdaıda, derbes derekter operatorlary óz derek­qorlaryndaǵy júgingen adam­nyń jeke derekterin joıýǵa min­detti. Áıtpese, operator sý­bek­­­tiniń ótinishi negizinde ákim­­shi­­lik jaýapkershilikke tartylady.

Sonymen qatar qazaqstan­dyqtardyń «Elektron­dy úkimet» veb-portalyndaǵy jeke kabıneti nemese mobıldi qosymsha ar­qyly óziniń «umytý quqyǵy» negizinde kelisimdi keri qaıtaryp alýǵa, óz derekterimen jasalǵan áreket­terdi kórýge múm­kindigi bar. Qyzmet tegin usy­nylady.

Qazir Nur-Sultan, Almaty jáne Shymkent qalalaryndaǵy úsh Halyqqa qyzmet kórsetý orta­lyǵynda servısti qanatqaqty negizde iske qosýǵa daıyndyq júr­­gizilip jatyr. Qanatqaqty joba merzimi aıaqtalǵannan keıin servıs qajet bolǵan jaǵdaıda pysyq­talyp, memlekettik derek­qorlarmen ıntegrasııalanatyn bolady.

Keıin Aqparattyq qaýipsizdik komıtetiniń tóraǵasy Rýslan Ábdiha­lyqov zań jobasy­ tolyq pysyqtalǵanǵa deıin engizil­meıtinin habarlady. Ázirge ákim­shilik jáne qylmystyq quqyq bu­zýshylyq bolmaǵan jaǵ­daıda adam ózi týraly aqparatty ıe­sizdendire ala­tyndyǵymen ǵa­na shektelý jospar­lanýda. Qanat­qaqty rejim jyl sońyna deıin jalǵasady. Al tolyq iske qosy­lýy 2022 jyl­dyń sońy­na – 2023 jyldyń basyna jospar­lanǵan.  

Sońǵy jańalyqtar

Dollar baǵamy ósti

Qarjy • Keshe

Uqsas jańalyqtar