Qystyń qamyn jaz oıla

Sońǵy eki aptada
20%-ǵa tómendedi

Birinshi qaralǵan másele – qazirgi jaǵdaı men halyqty vaksınalaý barysy týraly Densaýlyq saqtaý mınıstri Alekseı Soı, óńirlerdegi ahýal týraly Qaraǵandy oblysynyń ákimi Jeńis Qasymbek, Nur-Sultan qalasynyń ákimi Altaı Kólginov, Shymkent qalasynyń ákimi Murat Áıtenov baıandady.

Densaýlyq saqtaý mınıstri A.Soı álemde COVID-19 boıynsha syr­qat­tanýshylyq pen ólim jaǵdaıy áli de kúrdeli ekenin atap ótti. Búginde álemde KVI-diń 163 mln-nan astam jaǵdaıy tirkelgen, táýligine 500 myńnan astam jaǵ­daı tirkelýde. 3,3 mln-nan astam adam qaıtys boldy, ólim-jitim kórsetkishi 2,1% qurady. «221 eldiń álemdik reıtıngine sáıkes, Qazaqstan syrqattanýshylyq kórsetkishi boıynsha 105-orynda, al ólim-jitim kórsetkishi boıynsha 106-orynda», dep naqtylady A.Soı.

Densaýlyq saqtaý mınıstrliginiń de­rekteri boıynsha Qazaqstanda 18 ma­myr­daǵy jaǵdaı boıynsha COVID-19 oń nátıjesimen 362 030 naýqas jáne KVI-men 54 153 jaǵdaı tirkeldi. Qazaqstan Res­pýblıkasy «sary aımaqta» qalyp otyr.

El óńirleri boıynsha jaǵdaı mynadaı: «qyzyl aımaqta» 6 óńir bar: Nur-Sultan, Al­maty qalalary, Batys Qazaqstan, Aqmo­la, Qaraǵandy jáne Atyraý oblys­tary. «Sary aımaqta» 5 óńir: Aqtóbe, Al­maty, Pavlodar, Qostanaı oblystary men Shymkent qalasy. Qalǵan 6 óńir «jasyl aımaqta».

Mınıstrdiń aıtýynsha, qazirgi ýaqytta aýrýdyń tómendeýiniń oń dınamıkasy jáne epıdemııalyq jaǵdaıdyń bir­tin­dep turaqtanýy baıqalady. Máselen, soń­ǵy 2 aptada aldyńǵy eki aptamen sa­lystyrǵanda aýrýdy juqtyrý kórsetkishi 20%-ǵa tómendedi. Kún saıyn tósektik-oryndardyń tolymdylyǵyna júrgizilgen monıtorıngke sáıkes, óńirler bólinisinde aǵymdaǵy jylǵy 18 mamyrdaǵy jaǵdaı boıynsha respýblıkada ınfeksııalyq tósektik-oryndardyń bos bolmaýy – 36%, reanımasııalyq tósektik-oryndardyń bos bolmaýy 28%-dy quraıdy.

Sondaı-aq mınıstrdiń aıtýynsha, 10 mamyrdaǵy jaǵdaı boıynsha emdelip jatqan 41 myń naýqas sanynyń 18 ma­myr­daǵy jaǵdaı boıynsha 38 myń adam­ǵa deıin azaıýy baıqaldy, onyń ishinde stasıonarda emdelip jatqan naýqastar sany 15 myńnan 13 800 naýqasqa deıin, ambýlatorlyq emdelýdegiler 26 myńnan 24 300 naýqasqa deıin azaıdy.

Halyqty KVI-ge qarsy vaksınalaý jalǵasýda. «Búginde vaksınanyń 2,6 mln dozasy paıdalanyldy, onyń birinshi komponenti boıynsha 1 871 823 adam egildi. Vaksınanyń ekinshi komponentimen 778 346 adam qamtyldy», dedi A.Soı.

Bul rette bas memlekettik sanı­ta­r­lyq dárigerdiń qaýlysyna birinshi dozany alǵannan keıin ekinshi komponentpen 21 kúnnen 90 kúnge deıingi kezeńde vaksınalaýǵa jol beretin ózgerister engizildi. Osylaısha, azamattar ekinshi dozany birinshi dozany alǵannan keıin 21 kúnnen bastap ala alady. «Búgingi tańda egý pýnktterinde vaksınanyń jetkilikti mólsheri bar. Atap aıtqanda, birinshi komponenttiń shamamen 500 myńy jáne ekinshi komponenttiń 750 myńy bar. Vaksınany jetkizý kestege sáıkes júzege asyrylýda», dedi mınıstr.

14 mamyrda Qaraǵandy farmasevtıka keshenine Spýtnık V-ti óndirýge arnalǵan sýbstansııa kelip tústi, qazirgi ýaqytta vaksınanyń 1 mln 200 myń dozasyn kezeń-kezeńmen óndirý júzege asyrylýda. Sondaı-aq osy aıdyń sońyna deıin QazVac qazaqstandyq vaksınasy men BAÁ-de óndirilgen Haıat Vak vaksınasyn jetkizý kútilýde. Sanıtarlyq-epıdemıologııalyq rejim talaptarynyń saqtalýy boıynsha jaǵdaı da Densaýlyq saqtaý mınıstrliginiń baqylaýynda. «Kásipkerlik obektileriniń qyzmeti men epıdemııalyq jaǵdaı arasyndaǵy teńgerimdi saqtaý maqsatynda 18 qań­tardan bastap qanatqaqty rejimde As­hyq jobasy iske qosyldy, ol 26 sáýirden bastap búkil elde qoldanyla bastady», dedi A.Soı.

Búgingi tańda Ashyq júıesi barlyq qyzmet salasyndaǵy 6 myńǵa jýyq nysandy qamtıdy, 1 mln 400 myń paıdalanýshy tirkelgen. Sonymen qatar Ashyq qosymshasy engizilgen sátten bastap «qyzyl» jáne «sary» mártebesi bar 3 256 kelýshi anyqtaldy, onyń ishinde 1 867 PTR testiniń oń nátıjesi bar naýqastar jáne 1 389 aýrýdy juqtyrǵandarmen baılanysta bolǵan adamdar. 12 mamyrdan bastap pılottyq rejimde Nur-Sultan qalasynyń jáne 21 mamyrdan bastap Almaty qalasynyń áýejaılarynda Ashyq qosymshasy paıdalanylýda, bul PTR testiniń oń nátıjesi bar 37 naýqasty jáne aýrýdy juqtyrǵandarmen baılanysta bolǵan 37 adamdy anyqtaýǵa múmkindik berdi. Statıstıka kórsetkendeı, ókinishke qaraı, keıbir azamattar úıde oqshaýlaý rejimin saqtamaıdy, halyq kóp jınalatyn nysandarǵa barýǵa, el ishinde jol júrýge tyrysady. Osylaısha  basqa kelýshiler men ushaqtaǵy jolaýshy­lar úshin aýrýdy juqtyrý qaýpin týdy­ra­dy. «Baǵdarlamany engizý jáne ke­ńinen qoldaný úshin taratý jumystary jal­ǵasýda», dep túıindedi A.Soı.

Máseleni Úkimet basshysy Asqar Ma­mın qorytyndylady. Onyń aıtýynsha, qazirgi tańda Qazaqstanda COVID-19 aýrýy boıynsha ahýaldyń jaqsarý serpini baı­qalady. Vırýstyń reprodýktıvti ın­deksi 0,98 quraıdy. Aýrýhana tósekteri 36%, reanımasııalyq tósektik oryndar 28%-ǵa toly. 6 óńir – Nur-Sultan jáne Almaty qalalary, Batys Qazaqstan, Aqmola, Qaraǵandy, Atyraý oblystary «qyzyl aımaqta» tur.

Búginde Qazaqstanda vaksınanyń bi­rinshi komponenti 1,9 mln jýyq adamǵa, ekinshi komponenti shamamen 800 myń adamǵa egildi. Qoımalar men medısınalyq mekemelerde vaksınalardyń jetkilikti kólemi bar. Vaksınalaý keste boıynsha júrgizilýde. «О́ńirlerde vaksınalaýdy arttyrý boıynsha jumysty jalǵastyrý qajet. Ákimder máseleni erekshe baqylaýda ustasyn. Adamdarǵa vaksınany tańdaý quqyǵy jáne tıisti aqparat berilýi tıis», dedi A.Mamın.

Úkimet basshysy Densaýlyq saqtaý mınıstrligine vaksınalaý arasyndaǵy aralyqty naqty anyqtap, halyqtyń suraýy men qalaýyna nazar aýdarýdy tapsyrdy. Premer-Mınıstr shekteý sharalarynyń saqtalýyn baqylaıtyn monıtorıngtik toptardyń jumysyn jalǵastyrý qajettigin atap ótti. Ashyq qosymshasyn paıdalaný oń nátıjesin berip otyr. Sonyń nátıjesinde qyzmet kórsetý salasyndaǵy bıznestiń jumys isteý múmkindigi jaqsardy, olarǵa kelýshi adamdardyń qaýipsizdigi artty. Qosymshany paıdalaný salalaryn odan ári de keńeıtý qajet», dedi A.Mamın.

Jylytý maýsymy turaqty rejimde ótti

Úkimet otyrysynda jylytý maý­symynyń qorytyndylary men aldaǵy kúzgi-qysqy kezeńge daıyndyq barysy qaraldy. Energetıka mınıstri Nur­lan Noǵaev, Indýstrııa jáne ınfra­qu­rylymdyq damý mınıstri Beıbit Atam­qulov, Qaraǵandy oblysynyń ákimi Jeńis Qasymbek, Túrkistan oblysynyń ákimi О́mirzaq Shókeev baıandama jasady.

Energetıka mınıstri Nurlan Noǵaev­tyń aıtýynsha, Qazaqstanda jylytý maý­symy turaqty rejimde ótti. «Qysqy eń joǵarǵy elektr energııasyn óndirý júk­temesi 2020 jylǵy 28 jeltoqsanda tirke­lip, 15 822 MVt qurady, bul ótken jylǵy deńgeıden 4%-ǵa artyq», dedi N.Noǵaev.

О́tken jylytý maýsymynda elektr stan­salarynda elektr energııasyn óndi­rýdi nól MVt-qa deıin tómendetken 36 toqtatý boldy, bul ótken jylǵy jy­lytý maýsymymen salystyrǵanda 14%-ǵa az. Energetıka mınıstri sońǵy jyl­dary tabıǵat qubylystarynyń (ıaǵnı qatty jel, kóktaıǵaq jáne qat­ty atmosferalyq jaýyn-shashyn) sal­da­rynan Qazaqstannyń Birtutas elektr energetıkalyq júıesiniń elektr berý jelileri temirbeton tirekteriniń zaqym­daný jaǵdaılary jıilep ketkenin atap ótti. Osyǵan baılanysty, elektr jeli­leriniń qolaısyz tabıǵı-klımattyq áserge senimdiligi men tózimdiligin arttyrý maqsatynda N.Noǵaev Indýstrııa jáne ınfraqurylymdyq damý, Saýda jáne ıntegrasııa mınıstrlikterindegi áriptesterine elektr jelileriniń tirekteri men onyń konstrýksııalyq elementteriniń sapasyna qoıylatyn qoldanystaǵy standarttar men basqa da normalardyń talaptaryn qaıta qaraý týraly ótinish bildirdi.

Jylytý maýsymyn ótkizý kezindegi problemalyq másele – otyn úshin eleýli kredıtorlyq bereshek kólemi. Búgingi tańda energııa óndirýshi uıymdardyń «QazTransGaz-Aımaq» AQ aldyndaǵy bereshegi 667 mln teńgeni quraıdy (ótken jyly bereshek 7 mlrd 481 mln teńgeni qurady). Sondaı-aq energııa óndirýshi uıymdardyń «Bogatyr-Kómir» JShS aldynda jalpy somasy 1 mlrd teńge bereshegi bar. Kommýnaldyq kásip­oryndardyń, kóterme saýda tutyný­shylarynyń, energııamen jabdyqtaýshy jáne energııa berýshi uıymdardyń Mań­ǵystaý, Batys Qazaqstan, Aqtóbe, Almaty, Shy­ǵys Qazaqstan, Jambyl, Qaraǵandy, Qos­tanaı, Aqmola, Qyzylorda, Pavlodar oblystaryndaǵy jáne Nur-Sultan, Almaty jáne Shymkent qalalaryndaǵy energııa óndirýshi jáne energııa berýshi uıymdardyń aldynda bereshekteri bar.

Elektr energııasyn óndirý jáne berý boıynsha kórsetiletin qyzmetterdi jetkizýshiler aldyndaǵy osy bereshekter energııa óndirýshi jáne energııa berýshi uıymdardyń jóndeý jumystaryn ýaqtyly oryndaýyna teris áser etedi. «Osyǵan baılanysty jergilikti atqarýshy organdar kommýnaldyq qyzmetter úshin be­re­shekti óteý jónindegi jumysty kú­sheı­tip, jandandyrý qajet», dedi N.No­ǵaev.

Jylytý maýsymynyń ótýine júrgi­zilgen monıtorıng kelesi jylytý maýsymyna daıyndyq barysynda erekshe nazar aýdarýdy talap etetin birqatar óńirlerdi aıqyndady.

Batys Qazaqstan oblysynda naryq sýbektileri arasynda bereshekterdi tóle­meý jáne jınaqtaý boıynsha máseleler bar. Bul energııa óndirýshi uıymdar tarapynan tutynylǵan gaz úshin tóleýge de áser etedi. Tutynýshylardyń toptary boıynsha elektr energııasyna arnalǵan tarıfterdiń saralanýyna baılanysty kepildik berýshi retinde áreket etetin energııamen jabdyqtaýshy uıymdardyń qyzmetti júzege asyrýy prosesinde birqatar másele týyndaýda. Osyndaı máselelerdiń biri – kepildik beretin jetkizýshiler men rettelmeıtin energııamen jabdyqtaýshy uıymdar arasyndaǵy tarıf aıyrmashylyǵyna baılanysty tutynýshy zańdy tulǵalardyń shaǵyn energııamen jabdyqtaýshy uıymdarǵa ketýi.

Qaraǵandy oblysynda sońǵy jyldary «ArselorMıttal Temirtaý» AQ 2-shi jylý elektr ortalyǵy qazandyqtarynyń nashar tehnıkalyq jaǵdaıyna baılanysty jıi isten shyǵýy saldarynan Temirtaý qalasynyń turǵyndarynda jylý energııasynyń tapshylyǵy oryn aldy. 2-shi jylý elektr ortalyǵy negiz­gi jabdyqtaryn jóndeýge bólinetin qara­jat fızıkalyq tozý men apattylyq deń­geıin tómendetpedi. 2-shi jylý elektr orta­lyǵynyń negizgi jabdyǵynyń ortasha tozý kórsetkishi 77%-dy quraıdy. Jylytý maýsymynda 5 qazandyq jumys istep, 1 qazandyq rezervte bolýy tıis. Elektr stansasy jylý qýatynyń tómendeýi sal­darynan Temirtaý qalasynyń tuty­ný­shylaryna 2 táýlik boıy jylý tapshylyǵy týyndady.

Túrkistan oblysynda «Kentaýservıs» memlekettik kommýnaldyq kásiporynynda jóndeý jumystaryn qarjylandyrý jáne otyn satyp alý máseleleri bar. Kentaý qalasynyń 5-shi jylý elektr orta­lyǵynda jáne jylý jelilerinde jóndeý jumystary jalpy somasy
1 mlrd 980 mln teńgege josparlanǵan, son­daı-aq kelesi jylytý maýsymyn ótki­zý úshin otyn satyp alýǵa 1 mlrd 273 mln teńge qajet. Túrkistan oblysynyń ákim­digi «Kentaýservıs» memlekettik kommý­naldyq kásiporynynyń kelesi jylytý maýsymyna daıyndyǵy úshin qarjy bólýdi ýaqtyly qamtamasyz etýi qajet.

Tutastaı alǵanda, aldaǵy jylytý maýsymyna daıyndyq uıymdasqan túrde júrgizilýde. Júıelik operator bekitken Biryńǵaı elektr energetıkasy júıesiniń elektr stansalarynyń negizgi jabdyqtaryn jóndeý kestesine sáıkes bıyl 8 energoblokty, 48 qazandyqty jáne 49 týrbınany jóndeý josparlanǵan. Túrli kezeńderde 4 energoblokta, 13 týrbınada jáne 15 qazanda jóndeý jumystary júrgizilýde. Jóndeý jumystary 4 qazanda aıaqtaldy.

Máseleni Úkimet basshysy qory­tyndylady. Onyń aıtýynsha, 2020-2021 jyldardyń jylytý kezeńi shtattyq rejimde ótti. 121 tehnologııalyq buzý­shylyq anyqtaldy. Jylý jelileriniń tem­peratýralyq kestesin saqtamaǵan 44 jaǵdaı tirkeldi, bul ótken jylmen salystyrǵanda 8%-ǵa az. Aldaǵy kúz­gi-qysqy kezeńge daıyndyq aıasynda eli­mizde 8 energoblokty, 48 qazandyqty, 49 týrbınany, 20 458 shaqyrym elektr be­rý jelisin, 441 joǵary voltty qosal­qy stansany jóndeý, sondaı-aq kommý­nal­dyq-turmystyq sektor men halyq úshin kómirdiń bolýyn qamtamasyz etý jos­parlanýda.

Úkimet basshysy óńirlik ákimdikterge aldaǵy jylytý maýsymyna sapaly daıyndalýdy – 1 maýsymǵa deıin TKSh, turǵyn úı jáne áleýmettik sala obektilerin da­ıyn­daý jónindegi is-sharalar josparyn bekitýdi, 1 qyrkúıekke deıin bilim berý obektileriniń tolyq ázirligin qamta­masyz etýdi, 15 qazanǵa deıin soltús­tik jáne shyǵys óńirlerdegi aýa-raıyn eskere otyryp, barlyq ınjenerlik ınfra­qu­ry­lymnyń, TKSh, turǵyn úı jáne densaýlyq saqtaý salasy obektileriniń tolyq ázirligin qamtamasyz etýdi tapsyrdy.

Premer-Mınıstr tutynýshylardyń kommýnaldyq qyzmetter úshin debıtorlyq bereshegin tómendetý jáne energııa óndirýshi uıymdardyń otyn jetkizýshiler aldyndaǵy bereshegin óteý boıynsha sharalar qabyldaý qajettigin atap ótti. Indýstrııa mınıstrligine ákimdiktermen birlesip, halyqqa qajetti kómirdi, JEO men qazandyqtarǵa otyndy aldyn ala qamtamasyz etý jumysyn uıymdastyrý, sondaı-aq el turǵyndaryna kómirdi satý máseleleri boıynsha aqparattyq-túsindirý jumystaryn júrgizý tapsyryldy. «Básekelestikti qorǵaý jáne damytý agenttigi ákimdiktermen birlesip, kómir baǵasyn erekshe baqylaýǵa alyp, otynnyń, ásirese, halyq úshin kómir baǵasynyń negizsiz ósýine jol bermeý sharalaryn qabyldaýy qajet», dedi A.Mamın.

Energetıka, Indýstrııa jáne ınfra­qu­rylymdyq damý mınıstrlikterine aldaǵy jylytý maýsymyna daıyndyq barysyna pármendi baqylaý men monıtorıngti qamtamasyz etý tapsyryldy.