Qaraǵandy oblysynda sońǵy bir jarym jyl úshinde kúre joldyń boıyndaǵy apattyń saldarynan 200 adam kóz jumyp, 800 jolaýshy túrli dene jaraqattaryn alǵan eken. О́kinishtisi sol, apatqa ushyraǵan jerlesterimizdiń basym kópshiligi – belsendi eńbekke qabiletti, ıaǵnı der shaǵyndaǵy azamattar. Al árbir toǵyzynshy apatta balalar zardap shekken. Siresken statıstıka osylaı deıdi...

Qaraǵandy oblystyq prokýratýrasy uıymdastyrǵan Quqyq qorǵaý jáne arnaıy organdar úılestirý keńesiniń otyrysynda osyndaı jantúrshigerlik derekter málim boldy. Onlaın rejimde ótken bul jıynǵa memlekettik organdardyń, oblystyq jáne aýdandyq ákimdikterdiń, sonymen qatar avto joldaǵy qyzmet kórsetýshi uıymdardyń ókilderi qatysyp, óńirdegi jol qaýipsizdigi problemalary boıynsha pikir almasýǵa atsalysty.
Jıynda aıtylǵandaı, jol ústindegi apattyń basym kópshiligi jol qozǵalysy erejelerin óreskel buzýdyń saldarynan bolady eken. Ásirese, «temir tulpardy» tizgindegender jyldamdyqty shamadan tys asyryp jiberip, ózin de, ózgeni de baqytsyz jaǵdaıǵa dýshar qylatyny óte kóp tirkelgen. Tipti árbir eki apattyń biri osyndaı zań buzýshylyqtyń saldarynan bolatyn kórinedi.
Budan bólek, jol apatynyń kóbeıýine sol joldardyń sapasyzdyǵy da teris áserin tıgizedi degendi alǵa tartty mamandar. Oıqy-shoıqy joldarmen kele jatqan kólikter kóbine tegis jerdi qýalaımyn dep, qarsy jolaqqa shyǵyp ketetin jaǵdaılar jıi kezdesedi eken. Odan keıin quqyq buzýshylardy tártip saqshylary tarapynan der kezinde jazalamaý da jaman kórsetkishtiń artýyna óz «úlesin» qosyp otyr. Máselen, jol polısııasynan «áke-kókelep» qutylyp ketken júrgizýshiler jaýapkershilikti lezde umytyp, kóp uzamaı eski ádetterine basatyny belgili.
Taǵy bir aıta ketetin jaıt – qazirgi avtomektepterdegi júrgizýshilerdi oqytý máselesi. Quqyq qorǵaýshylar bul saladaǵy oqytý úderisiniń sapasy kóńil kónshitpeıdi deıdi. Al prokýrorlar osy isti qatań qadaǵalaý kerek dep sanaıdy. Jalpy, mundaı synnyń jany bar. Búginde «barmaq basty, kóz qystymen» júrgizýshi kýáligin alatyndardyń kóbeıip turǵany málim. Mundaı soraqylyqtyń ózi kúre joldyń ústindegi qaýip-qater bultyn qoıýlatyp, qanshama apatqa ákep soqtyryp jatyr deseńizshi?!
Jıynda beınekamera ornatylmaǵan nemese jol belgileri joq eldi mekenderde apattyń jıi bolyp turatyny aıtyldy. Bul da – oılanatyn jaıt. Jasyratyny joq, qazir iri qalalardaǵy jol boıynda samsap turǵan kameralar jol qaýipsizdigi isinde paıdasyn kórsetip te jatyr. Júrgizýshi mádenıeti qalyptasqansha, bul da asa qajet amaldyń biri bolyp tur. Al beınekamera joq jerlerde kólik júrgizý mádenıetinen jurdaı júrgizýshiler tym erkinsip ketetini – ashy shyndyq.
Beınekamera demekshi, taıaý arada Qaraǵandy, Temirtaý, Jezqazǵan, Sátbaev jáne Saran qalalaryndaǵy avtomobıl joldary boıynda quqyq buzýshylyqtardy tirkeıtin qosymsha 100 kamera jumys isteı bastaıdy. Qyraǵy kóz qurylǵylar jol qaýipsizdigi erejeleri talaptarynyń saqtalýyn avtomatty rejimde baqylaıtyn bolady.
Sonymen qatar «Qaýipsiz qala» jobasy aıasynda 100 apparattyq-baǵdarlamalyq keshen ornatylatynyn da aıta ketken lázim. Olardyń jıyrmasy jol qıylystarynda jol qozǵalysy erejelerin buzýdy tirkep otyrsa, taǵy birnesheýi toqtaý syzyǵynyń qıylysýy jáne baǵdarshamnyń qyzyl sıgnalyna ótý sııaqty buzýshylyqtardy anyqtaıdy. Al 80 kamera jyldamdyq rejiminiń buzylýyn qadaǵalaıtyn bolady.
Jalpy, jol qaýipsizdigin saqtap, apattardyń aldyn alý sııaqty kúrdeli máseleni keshendi túrde sheshpese, is alǵa baspaıtyny aıtyldy atalǵan basqosýda. Bul jerde damyǵan elderdegi ozyq tájirıbelerge súıengenniń de esh sókettigi joq. Bir sózben aıtqanda, jańalyq ataýlyny adamnyń jol ústindegi ómiri synǵa túsken bul salaǵa aıamaı engizý kerek bolyp tur.
Bir ǵana mysal: jol-kólik oqıǵasy bolǵan jerde «Dron» qurylǵysyn paıdalansa, apattyń kompıýterdegi syzbasyn aına-qatesiz túsirýge kómegin tıdirýshi edi. Munyń ózi jol-kólik oqıǵasy boıynsha materıaldardyń sapaly jáne naqty bolýyn qamtamasyz etip qoımaı, bul is-sharaǵa ketetin ýaqytty azaıtyp jáne kólik keptelisiniń meılinshe az bolýyna ıgi yqpalyn tıgizer edi.
Qaraǵandy oblysy
51,4 myńǵa jýyq adam áleýmettik tólem aldy
Qoǵam • Keshe
Fýtboldan Qazaqstan chempıonaty: «Aqtóbe» top jardy
Fýtbol • Keshe
Elordada eki avtobýstyń baǵyty ýaqytsha ózgeredi
Elorda • Keshe
Neımardyń PSJ-men kelisimsharty 2027 jylǵa deıin uzartyldy
Fýtbol • Keshe
Pavlodarda tórtinshi qabattan úsh jasar qyz qulap ketken
Qoǵam • Keshe
Irandaǵy jer silkinisinen bes adam kóz jumdy
Álem • Keshe
Almatydaǵy Saıran kóli qurǵatylady
Ekologııa • Keshe
Almatydaǵy «Altyn-Orda» bazary mańynda dámhana órtendi
Aımaqtar • Keshe
Búgin Qazaqstan áskerı-áýe kúshteriniń qurylǵan kúni
Qazaqstan • Keshe
Múlik ıeleri birlestigine kóshýdiń mehanızmi túsindirildi
Qazaqstan • Keshe
Qazaqstan-Lıýksembýrg dıplomatııalyq qatynasyna 30 jyl toldy
Qazaqstan • Keshe
Jetisý óńirinen shyqqan qos tulǵaǵa eskertkish ornatyldy
Aımaqtar • Keshe
Prezıdent Almaty ákimin qabyldady
Prezıdent • Keshe
Qazaqstannyń dıplomatııalyq qyzmetine – 30 jyl
Qazaqstan • Keshe
«Qazfosfat» kásiporynda 2 jumysshy mert boldy
Qoǵam • Keshe
Almaty men Aqtóbede aýa sapasy nasharlaıdy
Aýa raıy • Keshe
Iranda 6 baldyq jer silkinisi boldy
Álem • Keshe
О́tken táýlikte 187 adam indet juqtyrdy
Koronavırýs • Keshe
Ekibastuzda polısııa qyzmetkerleri alaıaqtardy quryqtady
Qoǵam • Keshe
Búgin aqyn Muhtar Shahanov 80 jasqa toldy
Qazaqstan • Keshe
Elordada sýburqaqtan enterovırýs anyqtaldy
Elorda • 01 Shilde, 2022
Maqtaaral turǵyny aýlasynan adam súıegin taýyp aldy
Oqıǵa • 01 Shilde, 2022
2500-den astam dombyrashy qazaqtyń tanymal kúılerin bir mezette oryndady
О́ner • 01 Shilde, 2022
О́skemende 4,3 mln teńge jymqyrǵan esepshi ustaldy
Oqıǵa • 01 Shilde, 2022
Otandyq kásipkerler keńesiniń otyrysy jańa formatta ótti
Úkimet • 01 Shilde, 2022
Qaraǵandyda ǵarysh monıtorıngi bazada tirkelmegen 11 myń jer ýchaskesin tapty
Aımaqtar • 01 Shilde, 2022
Birneshe óńirde aýa raıyna baılanysty eskertý jarııalandy
Aýa raıy • 01 Shilde, 2022
Túrkııada Muhtar Shahanovtyń 80 jas mereıtoıy atap ótildi
Álem • 01 Shilde, 2022
Memlekettik baǵa retteý máseleleri týraly zańǵa ózgerister engizildi
Prezıdent • 01 Shilde, 2022
Prezıdent qylmystyq jolmen alynǵan kiristerdi zańdastyrýǵa qarsy is-qımyl týraly zańǵa qol qoıdy
Prezıdent • 01 Shilde, 2022
Bıyl Shymkentte 51 úı paıdalanýǵa beriledi
Aımaqtar • 01 Shilde, 2022
Mádenıet mınıstrliginiń laýazymdy tulǵalaryna qatysty tergeý júrip jatyr
ANTIKOR • 01 Shilde, 2022
Aqsý elektr stansııasynda jumysshy qaza tapty
Oqıǵa • 01 Shilde, 2022
Qoǵam • 01 Shilde, 2022
Uqsas jańalyqtar