Mádenıetti qoldaý – memlekettilikti nyǵaıtý

Árıne, planetalyq pande­mııanyń yzǵary kez kelgen el­diń áleýmettik salasyn áýre-sar­sańǵa salyp otyr. Daýasyz dertpen betpe-bet kelgen mem­leketterdiń qaı-qaısy bolmasyn ekonomıkalyq turǵydan shat­qaıaqtady. Týrızm turalap, keı bıznes kózderi birjola bitel­di. Bul joǵaryda aıtyp ketkeni­mizdeı, qoǵamnyń áleýeti álsiz top­taryna tipti aýyr soqqy bolyp tııýde.

Deı turǵanmen mundaı alma­ǵaıyp kezeńde adamzatty áleý­mettik turǵydan áldendirýmen qatar rýhanı jaǵynan da qoldaý úlken mańyzǵa ıe. Oǵan kóptegen mysal keltirýge bolady. Aıtalyq, Ekinshi dúnıejúzilik soǵystyń jalyny bet qaratpaı turǵan qııan-keski maıdan kezinde de qazaq dalasynyń ár túkpirinde aqyndardyń alaman aıtysyn ótkizip, eldiń rýhyn oıatý kerek bolǵandyǵy tarıhtan belgili. Halyq arasynan shyqqan otty jyr Doskeı, shashasyna shań juqpaǵan Shashýbaı syndy aqyndar, halyqtyń pás kóńilin ánmen kóterip maıdan dalasynda óleń aıtqan qarshadaı qaıratker Roza Baǵlanovalar sol kezeńde elge rýhanı tirek bola bildi.

Prezıdent keshegi Jol­daý­ynda eldiń áleýmettik-ekono­mıkalyq qýatyn arttyrýmen qatar mádenı, rýhanı kelbeti­mizge de asa mán berýimiz kerek­ti­gin erekshe atap ótti. Bul joǵa­ryda aıtyp ketkenimizdeı, ha­lyq­tyń rýhanı kóńil kúıin quldy­ratyp almaý jolyndaǵy me­m­leketimiz ustanyp otyrǵan oń saıasat.

«Qoǵamdy uıystyrý, ult­tyq biregeılikti nyǵaıtý isinde elimizdiń tarıhı murasyn já­ne mádenı áleýetin tıimdi paı­dalanýǵa basa mán beriledi.    Bul oraıda Qazaqstannyń múm­kindikteri zor, sonyń ishinde ózin halyqaralyq arenada tıimdi tanyta alady. Degenmen, bul máselege qatysty saıasatymyzdy qaıta qaraý qajet. Qazir memleket bıýdjet qarjysyn ońdy-soldy ıelene beretin belgili bir qaıratkerlerdiń ǵana jobalaryn qarjylandyryp otyr», dedi Prezıdent Q.Toqaev.

«Bul, árıne, túsiniksiz jaǵdaı, – dep jalǵaǵan bolatyn sózin Memleket basshysy. – Jas ári daryndy músinshiler, sýretshiler, teatr qyzmetkerleri, mýzykanttar, qalam­gerler jańa janr túrlerin ıgerip, udaıy izdenis ústinde júre­di. Sóıte tura, olar eleýsiz qalyp, mesenattardyń kómegimen ǵana kún kóredi. Shyn máninde, Qazaq­stan mádenıeti sol jas daryn­­dardyń arqasynda jahandyq deńgeıde tanylyp júrgen joq pa?!».

Iаǵnı Memleket basshysy aıtyp otyr­ǵandaı, aldaǵy ýaqytta ulty­­myz­­dyń ádebıet, mádenıet, óner sala­synda eńbek etip júrgen qalamger, ónerpaz tulǵalar barynsha jan-jaqty qoldaýǵa ıe bolýy kerek. Másele, ol qandaı qoldaý jáne aldaǵy ýaqytta bul úrker­deı top shyǵarmashylyqtaryn shyńy­raý­­dan shyńǵa shyǵaratyndaı nendeı tyń jobalar kútedi? Bul turǵyda elimiz­degi Mádenıet jáne sport mınıstr­ligi jedel jospar qurýy qajet.

Joldaýdan keıin Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev Premer-Mınıstr Asqar Mamındi qabyldaǵany belgili. Sáıkesinshe Premer-Mınıstr Joldaýdaǵy barlyq baǵytty júzege asyrý úshin 7 qyrkúıekke deıin Jalpyulttyq jospar ázirlenip, Memleket basshysyna bekitýge engiziletinin jetkiz­di. Bul qysqa ǵana merzim atalǵan mınıstrlikke jumysty tipti jyldamdatýyn talap etedi.

Jalpy óner adamdaryn qol­daý­da burynǵy eski ádisterden memleketimiz barynsha arylǵany durys. Sebebi, jańa zaman áleý­met­ke de, ádebıetke de birdeı keledi. Burynǵy kóne súrleýmen mádenıetimizdiń otyn endi mazdata qoıý qıyn. Jas daryndardy jarystyrý arqyly yntalandyrýdy azaıtý kerek. Sebebi kóp jaǵ­daıda ádebıet alaman báıge ne bol­masa kókpar, balýandar kúresi emes. Ol ońasha kúıdi, alańsyz atmo­s­fera­ny qalaıtyn kirpııaz óner. Son­dyqtan memleket aldaǵy ýaqyt­ta jas daryndardy músháıra, túrli konkýrstarǵa qatystyryp emes, arnaıy taǵaıyndalatyn granttarmen yntalandyrǵany jón. Shyn talanttardy táýelsiz komıssııa iriktep, taǵaıyndalǵan grant ıegerlerinen josparlanǵan ýaqyt ishinde kólemdi, súbeli shyǵarmalar kútýi kerek.

Jalpy, qazirgi tańda jıi aıtylyp júrgen ádebı agent máselesine bul joba qarsy kelýi múmkin. Alaıda biz sııaqty damýshy memleketterge, kitap oqıtyn oqyrmanyn sonaý toqsanynshy jyldardyń toqy­raýymen, keıin ǵalamtormen birge jet­ken jahandanýdyń joıqyn selin­de joǵaltyp alǵan elderde avtordyń bir ózi jeke-dara tanymal tulǵaǵa aınalýy ekitalaı.  Sol sebepten de búgin­gi tańda jıi kóterilip júrgen til máse­lesine bolsyn, tarıhymyz­dy tanýda bolsyn, elimizdi álemge pash etý úshin de naǵyz talant­ty aqyn-jazýshylardyń shyǵarma­shylyǵyna memlekettik turǵydan josparly ári júıeli qoldaý qajet.

Aıtalyq, túrki tiliniń ataǵyn aspandatýda Naýaıdyń hamsalary, kóne parsy tilin saqtap qalýda Fırdoýsıdiń «Shahnamasy» qandaı mańyzdy ról atqarsa, sondaılyq kesek týyndyny álem túpnusqadan qazaq tilinde oqıtyn shyǵarmalar áli de dúnıege keletinine biz senýimiz kerek. Bir ǵana qazaqtyń mańdaıyna bitken jaryq juldyzy Dımash Qudaıbergenniń ana tilinde aıtqan ánderin túsiný úshin qazaq tiliniń kýrsyn oqyǵan sheteldikter kóp.

Prezıdent jas ónerpazdardy osy turǵydan qoldaýǵa shaqyrady. Jas qalamgerlerdi, músinshilerdi, sazgerlerdi yntalandyrýda memleket iri mesenattardy da ulttyq jobaǵa kóptep tartqany jón.

Zamanynda Alash qaıratkerlerin qarjylaı qoldaǵan ataqty atymtaı jomarttar eldiń esinde áli jattaýly. Sol úrdisti qaıyra jańǵyrtýymyz kerek.

Taǵy bir eskeretin másele, qalam­gerlerdi, ónerpazdardy, kınoger­lerdi aıtqanda biz jýrnalıs­ter qaýymyn únemi umyt qaldyramyz. Elimizde áskerılerdiń baspanaly bolýy úshin arnaıy daıarlanǵan baǵdarlamalar bar. Alaıda elimizdiń rýhanııaty men aqparatyn qorǵaýda oq pen otqa qaımyqpaı qarsy baratyn jaýynger jýrnalısterdiń már­te­besi áli kúnge deıin anyqtal­maǵan. Olardyń mehnatty jumystary pandemııa kezinde tipti ashyq kórindi. Osy turǵydan alǵanda  Prezıdent atap ketken mádenıet, óner salasynyń daryndy ul-qyzdaryn qoldaýda qalamyn qarý etken jýrnalısterdi de elep-eskergen jón.

Jalpy, bıylǵy Joldaý­da aı­tyl­ǵan mádenıet qyzmetker­leri­niń, muraǵatshylardyń, kitap­hana­shylardyń, tehnıkalyq qyz­met­kerlerdiń, qoryqshylardyń, kólik júrgizýshileriniń 2022 jyldan 2025 jylǵa deıin jalaqysyn jyl saıyn orta eseppen 20 paıyzǵa ósiretini kóńilge jylylyq uıalatady. Biz jalpy birlikten, beıbitshilikten rýhanı kúsh alyp, ónerimizdi óristete júrip órleıtin parasatty ultpyz.

Bizdiń rýhanı jetistikterimiz – táýelsizdiktiń shyn mánindegi tiregi.