Táýelsizdik qurdastarynyń jasampaz jobalary

Qazaqstannyń atyn shyǵaratynyna senemin

Táýelsizdikti bostandyq, kúsh jáne rýhanı baılyq dep túsinemin. Jeltoqsannyń ek­pi­ni­men kelgen egemendiktiń qa­shanda orny bólek.

Bıylǵy Táýelsizdigimizdiń 30 jyl­dyq tól merekesine oraı «Táýelsizdik urpaqtary» gran­tyna usynyp otyrǵan jobam «(Antı) kommýtatorlarǵa qa­tys­ty erekshe algebralardyń qury­lymdyq máseleleri» dep ata­lady. Birinshiden, bul joba mate­ma­tıkanyń algebra baǵytyna eń alǵash qazaq tilinde Tórtken jáne Tórtqara termınderin engiz­gen áıgili akademık Asqar Juma­dil­daevtyń 2007 jyly jaryq kórgen ǵylymı maqalasynda atalyp ótken teorııalarǵa negizdelip, te­reńirek zertteýge baǵyttaldy. Bul jobanyń nátıjeleri teorııa­lyq sıpatqa ıe jáne matematıka baǵytynda ǵana emes, fızı­ka­nyń kóptegen ashylýynda qol­danysqa jaraıdy degen boljam kútilýde. Sondaı-aq zertteý nátıjeleri reıtıngtik jýrnaldarda ja­rııa­lanady. Bul nátıjeler Qazaqstannyń ǵalymdary úshin algebra baǵytyn ilgeriletýge qyz­met etip, Qazaqstannyń atyn álemdik deńgeıge shyǵaratynyna senemin.

Bul grant biz sııaqty jas ǵalym­dardyń artyq dúnıelerge alań­damaı, ýaqytymyz ben kúshi­mizdi tek ǵylymǵa arnaýǵa zor múm­kindik berip otyr. Sol se­bepti osyndaı múmkindik berip, qoldap júrgen memleketimiz ben Prezıdentimizge rızashylyǵym­dy bildiremin! Sonymen qosa, meni bakalavr dárejesinen beri bar bilgenin aıamaı úıretip, osyndaı jetistikterge jetýge sebepshi bolǵan ǵylymı jetekshilerim Asqar Jumadildaev pen Nurlan Ismaı­lovqa da alǵys aıtqym keledi.

Farýh MAShÝROV,

Sýleımen Demırel ýnıversıtetiniń aǵa oqytýshysy, Qazaq-Brıtan tehnıkalyq ýnıversıtetiniń

3-kýrs doktoranty

Armanymyzǵa qanat bitirdi

«Bulaq kórseń, kózin ash» demekshi, Prezıden­timizdiń bastamasymen júzege asyrylǵan «Táýel­sizdik urpaqtary» jobasy 30 jastyń jigerin janyp, armandaryna qanat bitirdi.

Sol jastardyń qatarynda ózim de barmyn. Atalǵan baıqaýǵa «Totyqqan kobalt-nıkeli bar kennen kobalt pen nıkeldi keshendi bólip alý tehnologııasyn ázirleý» taqyrybyndaǵy jobamdy tapsyrdym. Bul jobamda kobalt úshin keminde 90% jáne nıkel úshin 95% bólip alý dárejeleri bolatyn óńdelýi kúrdeli totyqqan kenderden kobalt pen nıkeldi keshendi bólip alýdyń jańa tehnologııasyn ázirleýdi kózdedim. Atalǵan tehnologııada zertteýler salystyrmaly túrde ýlaǵysh dárejesi tómen, arzan jáne qoljetimdi reagentterin (noý-haý) paıdalaný arqyly bólme temperatýrasynda júrgiziledi. Sonyń nátıjesinde barlyq tehnologııalyq prosesti arzandatýǵa, jeńildetýge jáne paıdalanýda kúrdeli apparatýralyq resim­deýdi boldyrmaýǵa múmkindik beredi.

Ekologııalyq jáne ekonomıkalyq artyqshylyqtarǵa ıe ári óte qyzyqty joba. Akademık, professor H.Ospanovtyń basshylyǵymen metal­dardy gıdrometallýrgııalyq jolmen tıimdi bólip alý ádisterin zerttedim, sol baǵyttaǵy jumystardy odan ári damytqym keldi. Qazirgi kezde profes­sor Baǵdáýlet Kenjalıevtiń qaramaǵynda Satbayev University janyndaǵy Metallýrgııa jáne ken baıytý ınstıtýtynda kishi ǵylymı qyzmet­ker bolyp jumys isteımin. Instıtýtta jas ǵalym­dardyń ǵylymmen aınalysýyna barlyq jaǵdaı qarastyrylǵan, bul bolashaqta tyń zertteýler júrgizýge múmkindik beredi.

Minekı, joǵaryda atalǵan jobamyzdy ári qaraı damytýǵa qoldaý bar. Endigi jerde bilimdi urpaq tárbıelep, memleketimizdi damytý jolynda eńbek etýge daıynbyz.

Kenjeǵalı MAMANULY,

Satbayev University janyndaǵy

Metallýrgııa jáne ken baıytý ınstıtýtynyń

kishi ǵylymı qyzmetkeri

Asqaq murat alǵa jeteleıdi

Osydan jarty jyl buryn grantqa qujat­tarymdy tapsyr­ǵan kezde jeńimpaz bolatynymdy múldem oıla­maǵan ekenmin. Bul men úshin zor mártebe jáne umy­tylmas tarıhı sát desem, artyq aıtqandyq emes. Eń alǵashqy eńbek jolymdy Qaraǵandyda basta­sam, búginde elordadaǵy «Qazaq ulttyq óner ýnıver­sıteti» kolledjiniń oqytýshysymyn, «Akterlik óner» mamandyǵy boıynsha sabaq berip, sapaly jumystar atqarýǵa talpynyp kelemin.

Jastarymyzdyń tanymy te­reń tulǵa bolyp qalyptasýy úshin mádenıettiń orny erekshe. Osy oraıda óskeleń urpaqty teatr ónerine qyzyqtyrý maqsatynda «Teatr. Shyǵarmashylyq. Talant» jobamen ázirledim.

Biz bul jobanyń aıasynda balalar men jetkin­shekterge arnalǵan halyqaralyq teatr festı­valin uıymdastyramyz. Mundaı saıys óren­deri­mizdiń óner kókjıegin keńeıtedi, ulttyq qundylyq­tary­myzdy ulyqtap, otansúıgishtikti dáripteıdi. Akter­liktiń qyr-sy­ryn uǵynýǵa múmkindik beredi. Eń bas­tysy, aldyna asqaq maqsat qoıýǵa jeteleıdi.

Keleshekte festıvalǵa qatys­qan jetkinshek­terimizdiń arasynan Qazaqstannyń óner qaırat­ker­leri shyǵatynyna senimdimin. Ar­manym – bolashaqta balalar oı­naı­tyn teatr ashyp, elimizdi má­de­nıet, teatr arqyly álemge áıgili etý.

Egemendiktiń mereıli jylyn­da daryndy jas­tarǵa arnaıy grant taǵaıyndap, talabymyzdy qýat­tap otyrǵan Prezıdentimiz Qasym-Jomart Kemelulyna zor rızashylyǵymdy bildiremiz.

Dýman ÁKIM,

«Táýelsizdik urpaqtary» grantynyń «Mádenıet» baǵyty boıynsha jeńimpazy

Jastarǵa tyń serpin berdi

Prezıdentimiz Qasym-Jomart Kemeluly Toqaev­tyń bilimdi, shyǵarmashyl, bastamashyl jastarǵa únemi qoldaý bildirip kele jatqany bizdi óte qatty qýantady. Baǵym janyp, «Táýelsizdik urpaqta­ry» grantyna elimizdegi talantty jas­tar­men birge  meni de laıyq dep tanyǵanda, ǵala­mat kúıdi bastan keshtim. Memleketimiz tarapynan jastarǵa jasalyp jatqan sharapatty shyn sezin­gendeı boldym.

«Urpaq – ult bolashaǵy» desek, keleshegimiz úshin Prezıdenttiń jasap jatqan jarqyn bastamalary qashanda bizdeı jastar úshin tyń serpin bereri sózsiz. Bul grantty jeńip alý qanshalyqty úlken qýanysh bolsa, onyń jaýapkershiligi de sonshalyqty zor. Ony óz basym anyq sezinemin jáne aldaǵy ýaqytta budan da jemisti jobalar jasaýǵa barymdy salamyn.  О́ıtkeni biz táýelsizdiktiń qurdasy ǵana emes, egemendi eldiń erteńimiz dep batyl aıta alamyn. Bizdiń árbir jetistigimiz – ultymyzdyń kemel kelesheginiń kepili. Sondyqtan da talmaı, tynbaı eńbektenip, erkin eldiń erteńi, jarqyn bolashaǵy úshin aıanbaı ter tógemiz. О́ıtkeni bizdiń jetken árbir jetistigimiz Táýelsizdikke jasaǵan úlken tartýymyz bolmaq. О́zgeler qazaq jastaryn kemel bilim, jarqyn bastama, ushqyr oı, jemisti jobalar arqyly tanyp jatsa, bul da Máńgilik eldiń irgesin berik, keleshegin nurly eter jemisti qadamdardyń biri dep sanaımyn.

 Osynaý tarıhı kezeńde ómirge kelip, Táýel­sizdikpen qurdas bolyp qana qoımaı, ata-babalarymyz ǵasyrlar boıy ańsaǵan azattyqtyń aq tańyn kózimizben kórý baqyty buıyrǵan býyn – biz shyn máninde baqytty urpaqpyz. Al babalar amanatyna adal bolý –   bizdiń ǵumyrlyq paryzymyz. Sol jolda tynbaı eńbektenemiz. Jas­tardyń janyna jalyn, bastamasyna tyń ser­pin syılaǵan Prezıdentimizge osy úshin de zor alǵy­symdy bildiremin. Bizge úmit artqan Maǵjandaı baba­larymyzdyń senimine daq túsirmeı, elimizdiń erteńi úshin adal eńbek ete alsaq, ár jetistigimizben ultymyzdyń damýyna tamshydaı bolsyn úlesimizdi qosa alsaq, bizden asqan baqytty jan bolmaq emes.

Álıǵazy AIDARHANOV,

Hi School onlaın bilim berý

ortalyǵynyń jetekshisi