Teatr • 30 Jeltoqsan, 2022

Qaıtalanbas qoltańba

209 ret kórsetildi

Syrttan rejısser shaqyryp, ózgeniń ortańqol jumysynyń ózine tańyrqaı tańdaı qaǵyp, tamsana qol soǵatyn «keńpeıil» qazaq teatr álemi úshin, ashyǵyn aıtý kerek, sońǵy bes-on jyldyqta Farhad Moldaǵalı esimi jańalyq bolǵany anyq. Áıgili rejısser ári pedagog Maman Baıserkenov mektebinen túlep ushqan talantty jas qazaq sahna ónerinde shyn máninde silkinis týdyryp, qaıtalanbas qoltańbada qoıylǵan «Qaragózimen» qalǵyp bara jatqan qazaq teatryn oıatty.

Qaıtalanbas qoltańba

Qasıetti Semeıdiń Qaınar aýylynan túlep ushqan ónerli óren bolmysyna, sýretkerlik kózqarasyna Alash arystaryna qut meken bolǵan kıeli topyraqtyń quty qonyp, rýhy daryǵandaı. Ony Farhad qoltańbasynan shyqqan ár spektakl aıshyqty dáleldep beredi. Qýantarlyǵy sol, jas rejısser qandaı qoıylymdy qolǵa alsyn, onyń árqaısysynyń astarynda ulttyq rýh pen qazaqy bolmystyń ıisi ańqyp turady. Sonysymen de Far­hadtyń sahnadaǵy izdenisi eshqashan kózi­qaraqty kórermen nazarynan tys qalǵan emes, sezimi bar talǵampaz qaýymdy selt etkizbeı ótkeni sırek. M.Áýezovtiń «Qara­gózi», I.Jansúgirov «Qulager», H.Altaı men H.Oraltaı «Altaıdan aýǵan el», Ý.Shekspırdiń «III Rıchard» pen «Lır patshasy», B.Soqpaqbaev «Meniń atym Qoja», Á.Nurshaıyqov «Mahabbat, qyzyq mol jyldar» shyǵarmalary negizinde jazylǵan týyndylar jas rejısser tabı­ǵatyn jan-jaqty tanytatyn tini myqty, rýhy bıik, kórkemdik deńgeıi joǵary tabysty jumystar sanatynda.

Ásirese Farhad qoltańbasynda kó­rer­menimen qaýyshqan «Qulagerdiń» orny erek. Ondaǵy Qulager taǵdyry ar­qyly berilgen Alash arystarynyń ókinishke toly ómiri men sahnalyq astarly aıshyqtaý tásilderi hám sımvoldyq sóıletý tilimen kestelengen kórkemdik sheshimder kórýshisin bir sát te beıjaı qaldyrmaıdy. Kerisinshe jan álemińdi álemtapyryq kúıge túsirip, kókiregińe ashy óksik tyǵady. «Qaragózi» de dál solaı. Al «Mahabbat, qyzyq mol jyldar» men «Meniń atym Qojadaǵy» romantıkalyq hám lırıkalyq atmosferany seziný úshin atalǵan qoıylymdardy tek sahnadan baryp kórý kerek.

Ǵ.Músirepov atyndaǵy Qazaq memle­kettik akademııalyq balalar men jas­óspirimder teatry sahnasyna sony serpin ákelgen Ý.Shekspırdiń «Lır patshasy» – ol óz aldyna bólek áńgimeniń arqaýy. Rejısserdiń aıtýly jumysy kásibı teatr synshylary men óner mamandarynyń baǵalaýymen jyl sońynda Mádenıet jáne sport mınıstrligi tarapynan taǵaıyn­dalǵan óner salasyndaǵy tuńǵysh ulttyq syılyq – «Umai» úzdikteriniń qatarynan kórindi.

Bul – Farhadtyń alǵashqy júldesi emes. Buǵan deıin de talaı festıvalderde top jaryp, talantymen kópti tańdaı qaqtyryp júrgen talantty jastyń ár ju­mysy qalyń kórermenniń jiti nazarynda.

Onyń aıqyn dáleli – Farhad Máskeý teatr mamandarymen shyǵarmashylyq tyǵyz qarym-qatynasta. 2017 jyly «TMD, Bal­tyq elderi jáne Grýzııa jas rejısserleri zerthanasyna qatysyp, paıdaly dáristen sha­byttanǵan sýretker óziniń jeke «StarDrama» shyǵarmashylyq zerthanasyn ashty. Zert­hananyń alǵashqy qoıylymy 1986 jylǵy Jeltoqsan kóterilisi týraly «86» saýndramasy boldy. Aıtýly shyǵarma «Otkro­venıe» festıvalinde silkinis týdyryp qana qoımaı, Rýmynııaǵa joldama aldy. Sondaı-aq jas daryn GITIS Reseı teatr óneri ýnıversıteti uıymdastyrǵan VIII Halyqaralyq stý­dent­tik óz betinshe rejısserlik jumys­tar baıqaýynda qazylar tóreligine Oralhan Bókeıdiń «Shyraǵyń sónbesin» jáne Ýılıam Sheks­pırdiń «III Rıchard» qoıy­lymdaryn usy­nyp, Gran-prı júl­desin qanjyǵasyna baı­lady. GITIS marapatyn rejısser «Ener­­gııasy, temperamenti jáne rejısserlik oı­laý­­daǵy aıryqsha qoltańbasy» úshin jeńip aldy.

О́ziniń jastyǵyna qaramaı Farhat Moldaǵalı búginde irgeli óner ordasy – Ǵ.Músirepov atyndaǵy Qazaq memlekettik akademııalyq drama teatrynyń kórkemdik je­tekshisi, Memlekettik «Daryn» jas­tar syı­lyǵynyń laýreaty, Tuńǵysh Pre­zı­dent qory stıpendııasynyń ıegeri. Qara­ shańyraqta qaıtalanbas týyndylaryn ómirge ákelip qana qoımaı, jastar teatry­nyń kórkemdik kemeldikke umtylýyna da qaltqysyz qyzmet etip keledi.