5G: jelige qosylý jedeldigi

Kóp elderde 5G-di engizý qar­qyn­dy júrip jatyr. Al kásipkerler men jurtshylyq bul baılanys túriniń artyqshylyqtaryn joǵary baǵalap ta úlgerdi. Statista málimetinshe, Qytaı men AQSh 5G engizýde basqa elderden kósh ilgeri: barlyǵy 652 qala besinshi býynmen qamtylǵan, onyń 356-sy – Qytaıda, 296-sy – AQSh-ta. 5G qosýda alǵashqy bestikke Fılıppın (98 qala), Ońtústik Koreıa (85 qala) jáne Kanada (84 qala) kirip otyr. Alǵashqy ondyqta Ispanııa, Italııa, Germanııa, Ulybrıtanııa jáne Saýd Arabııasy bar.

Finprom.kz-tiń habarlaýynsha, pandemııadan keıingi kezeńde 5G engizý ekonomıkany qalpyna keltirýge jáne búkil álem boıynsha ekonomıkalyq ósýdi yntalandyrýǵa kómektesedi. Sarapshylar osyndaı boljam jasap otyr. Sol sebepti álem elderinde 5G-ge kóshý ártúrli jyldamdyqpen júrip jatyr. Mysaly, 2025 jylǵa qaraı damyǵan Azııa-Tynyq muhıty aımaǵynda (Aýstralııa, Japonııa, Sıngapýr jáne Ońtústik Koreıa) 5G jelisiniń enýi 64 paıyzdy, Soltústik Amerıkada – 63 paıyzdy, Qytaıda – 52 paıyzdy, Arab memleketterinde – 49 paıyzdy, Eýropada 44 paıyzdy quraıdy. Osylaısha, 5G engizý memleketter damýynyń basymdylyǵyna aınalady.

Sonymen qatar TMD elderinde 2025 jyldyń sońyna qaraı 5G jelisin paıdalanatyn ınternetke qosylý úlesi tek 9 paıyz deńgeıinde boljanyp otyr. Bul Qazaqstan úshin osy baǵyttaǵy úlken múmkindik bar ekenin kórsetedi. Qazaqstanda 5G jelisin damytý jáne qosý boıynsha mańyzdy qadamdar jasaldy. 2022 jylǵy 22-23 jeltoqsanda respýblıkada 5G radıojıiligine arnalǵan aýksıon ótti. Aýksıon ótkizý jıilikterdi ádil bólýdiń álemdik tájirıbesi sanalady.

Aýksıondar gosreestr.kz aqpa­rat­tyq júıesiniń saıtynda uıym­dastyryldy. Shara eshqandaı shek­teýsiz ashyq ári jarııa ótti. Birin­shi lot 3600–3700 MGs (100 MGs) radıo­jıilik dıapazonynda, ekinshisi 3700–3800 MGs (100 MGs) dıa­pazonynda usynyldy. Ár lot­tyń bastapqy baǵasy 1 761 225 000 teńgeni qurady. Nátıjesinde №1 lottyń baǵasy 62,7 mlrd teńgege de­ıin ósti, al №2 lot boıynsha usy­nys rekordtyq 93,4 mlrd teńgeni qu­ra­dy. Jeńimpaz «Ksell» AQ jáne Tele2 men Altel brendterimen tany­mal «Mobaıl Telekom-Servıs» JShS usynǵan konsorsıým boldy. Aýk­sıon­ǵa taǵy bir uıaly baılanys operatory Beeline-ǵa da qatysty, biraq ol birde-bir usynys jasaǵan joq.

Sońǵy aýksıonnyń nátıjeleri boıynsha birneshe qorytyndy jasaýǵa bolady. Birinshiden, mundaı aýksıon Qazaqstanda alǵash ret ótkizilgenin, sáıkesinshe lottardyń bastapqy baǵasy barynsha tómen bolǵanyn atap ótken jón. Túpkilikti baǵanyń birneshe ese joǵarylaýy naryqtyq jaǵdaılarǵa negizdelgen ádil qundy kórsetedi. Tıisinshe, ótken aýksıondardyń nátıjeleri kelesi aýksıon úshin negiz retinde alynýy múmkin.

Ekinshiden, qatysýshylar usyn­ǵan baǵanyń óskenin kórip otyrmyz: birinshi aýksıonda soma 62,7 mlrd teńgeni, al ekinshisinde 93,4 mlrd teńgeni qurady. Bul naryq qa­tysýshylarynyń joǵary surany­syn kórsetedi. Sonymen qatar mun­daı suranys ulttyq radıojıilik resýrsynyń shekteýli bolýyna baılanysty da týyndaıdy. Sıfrlyq damý mınıstrligi málim etkenindeı, osy sebepti besinshi býynnyń 5G/IMT uıaly baılanysyn engizý jáne damytý úshin radıojıilik jolaqtaryn aýksıon arqyly bólý týraly sheshim qabyldandy.

Úshinshiden, jıilikterge degen suranys 5G jelisiniń jahandyq damýymen jáne onyń bolashaǵymen baılanysty.

Aıta keterligi, aýksıonnan tús­ken qarajat «Qoljetimdi ınternet» jańa ulttyq jobasy aıasynda telekommýnıkasııa salasyn damytýǵa baǵyttalady. Bul jobada úsh myńǵa jýyq aýyldy talshyqty-optıkalyq baılanys jelilerimen qamtamasyz etý, respýblıkalyq jáne oblystyq mańyzy bar joldardyń boıyna «optıka» tóseý, antenna munaralaryn salý, shalǵaıdaǵy jáne jetýi qıyn aýyldardy elektr qýatymen qamta­masyz etý jáne taǵy da basqa jumys­tarǵa qarastyrylǵan.