«Bul ońaı sheshim emes, biraq ony qabyldaýǵa májbúrmiz. Eger qazir mundaı sheshimdi qabyldamasaq, onda jaqyn arada janarmaı tapshylyǵyna tap bolamyz», dedi Úkimet basshysy.
Álıhan Smaıylov Qazaqstanda dızel men benzınniń tutyný deńgeıi eń joǵary ekenin aıtty, jylyna 1 adamǵa dızel 370 lıtrden keledi. Mysaly, Reseıde – 225 lıtr, Qyrǵyzstanda – 98 lıtr, О́zbekstanda – 44 lıtr. Sonymen birge tutyný deńgeıi joǵary qarqynmen ósip keledi.
«Mundaı jaǵdaı janar-jaǵarmaıdyń kórshi elderge tranzıttik kóliktermen jáne «sur» eksport túrinde shyǵarylýynyń artýyna baılanysty. Al ekonomıkanyń negizgi salalarynda naqty tutyný kólemi aıtarlyqtaı ózgergen joq», dedi Premer-mınıstr.
Úkimet basshysynyń aıtýynsha, memleket janarmaı óndirisin ulǵaıtý úshin barlyq sharany qabyldaýda. Mysaly, ótken jyly dızel otynyn óndirý 5,2 mln tonnany qurap, rekordtyq deńgeıge jetti. Jalpy, sońǵy 5 jylda benzın óndirisi 70%-ǵa, dızel óndirisi 33%-ǵa ósti.
«Bizdiń otandyq munaı óńdeý zaýyttary óz múmkindikteriniń eń joǵary sheginde jumys isteýde. Alaıda janarmaı tapshylyǵynyń qaýpi azaıar emes. Syrtqa tasyp áketý men tapshylyqtyń negizgi sebebi – Qazaqstandaǵy janar-jaǵarmaı baǵasynyń tómendigi bolyp otyr. Mysaly, Reseıde dızel otyny 45%-ǵa, Qyrǵyzstanda 64%-ǵa, О́zbekstanda 2 ese qymbat. Sonyń saldarynan arzan otyn ártúrli joldarmen kórshi elderge áketilip jatyr», dedi Úkimet basshysy.
Álıhan Smaıylov naýryz aıynyń ózinde janar-jaǵarmaı materıaldaryn tutyný kólemi ótken jyldyń sáıkes kezeńimen salystyrǵanda 15%-ǵa óskenin aıtty. Eger respýblıka baǵa aıyrmashylyǵyn qysqartpasa, onda bıyl 850 myń tonnaǵa deıin kólemde janarmaı tapshylyǵyna urynady.
«Bizdiń arzan otyn ózimizdiń ulttyq múddelerimizge emes, kórshi elderdiń ekonomıkasyna jumys istep otyr. Sondyqtan janar-jaǵarmaı naryǵyndaǵy jaǵdaıdy turaqtandyrý úshin baǵa aıyrmashylyǵyn tómendetý kerek. Bul elden munaı ónimderiniń jappaı shyǵarylýyn azaıtýǵa jáne ishki naryqty qamtamasyz etýge múmkindik beredi. Bizde budan basqa jol joq», dedi Premer-mınıstr.
Oǵan qosa Úkimet basshysynyń aıtýynsha, aýyl sharýashylyǵy taýaryn óndirýshilerge arzandatylǵan dızel tolyǵymen bólindi. Olarǵa baǵa 204 teńge bolyp qala bermek.
«Úkimet otynnyń ishki naryǵyn qoldaý jáne zańsyz áketýdiń jolyn kesý úshin basqa da tıisti sharalardy qabyldaıdy», dep túıindedi sózin Álıhan Smaıylov.
