Bul aýyldaǵy eńbekaqy qala turǵyndarymen birdeı

Bul kásiporynnyń ótken tarıhy óte mańyzdy. 1984 jyly Semeı úırek fabrıkasy degen at­pen iske qosylǵan-dy. Qaladan sonshalyqty alys emes, naqtylap aıtsaq, 25 shaqyrym jerdegi Ýtınka dep atalatyn kentte boı kótergen jańa kásiporyn aldyna jylyna úsh myń tonna úırek etin óndirý mindeti júktelgen bolatyn. Biraq túrli sebeptermen bul mindet oryndalmaı qal­dy. Aqyr sońynda ol broıler etin óndirýge beıimdelip qaıta quryldy. Bul shaqta irgedegi kent aty Prıırtysh dep ózgertilgen edi. Soǵan oraı kásiporyn endi Prıırtysh broıler qus fabrıkasy atanady. Biraq, ókinishke qaraı, fabrıka aty ózgergenmen sondaılyq ózgeris baıqala qoı­maıdy. Aqyr sońynda fabrıka tiz­gini 2001 jyly Beısenǵazy Tas­tekeev degen azamatqa senip tapsyryldy. Prıırtysh broıler qus fabrıkasynyń ónimderi Qazaqstan men kórshi Reseıdiń barlyq qalalarynda suranysqa ıe bola bastady. Ásirese, Krasnoıar, Novosibir, Kemerov, Omby, Barnaýl qalalary únemi tapsyrys jasaıdy. 2003-2004 jyldary qus fabrıkasy qaıta qurý men jańǵyrtylýdan ótti. Inkýbator sehyna kompıýterlik baǵdarlaý ornatylǵan. Al qus soıý sehyna salqyndatqyshy bar jartylaı avtomattandyrylǵan júıe iske qosylypty. Bul ónimdi eki esege arttyrýǵa múmkindik týdyrǵan. 2009 jyly jańǵyrtýdyń jańa satysy ótkizilgen. Nıderlandtyq «Pas Reform» fırmasynyń jylyna on mıllıon jumyrtqa beretin ınkýbasııalyq shkafy alynyp, ornatyldy. Sol sııaqty, qus soıý sehy da jańǵyrtyldy. О́tken jyldyń ónimi on eki myń tonnaǵa jetti. 2015 jyly bul 15000 ton­naǵa jetkizilýi múmkin. Osy broıler qus fabrıkasyna basshylyq ja­saǵanyńyzǵa qan­sha jyl boldy, – dep suradyq kásip­oryn basshysynan. – 2001 jyldyń 24 qańtarynda osynda jumysqa keldim, – dedi Beısenǵazy aǵa emen-jarqyn áń­gimelesip, – qus fabrıkasyna deıin men bilim salasynda eńbek ettim. Ol kezde kásiporynnyń jaǵ­­­daıy óte tómen edi. Al qazir mine, úırek baǵytyndaǵy fabrıkamyz Prıırtysh broıler qus fabrıkasyna aınaldy. Ujymymda 400 adam bar. 400 adamdy bir kisideı jumyldyrý úlken sharýa. Bir jyldary fabrıkada jalaqy jaǵynan qıyndyq týyndady. Jumysshylarymdy shaqyryp alyp, eki apta boıy tegin jumys isteý qajettigin túsindirdim. Osy eki aptanyń ishinde biz ǵımaratty jóndep, tehnologııamyzdy shu­ǵyl túrde jańarttyq. Sol kezde men jumysshylaryma dán rıza boldym. Mende jastar da, tipti, zeınet jasyndaǵylar da eńbek etedi. Tipti, qaladan 30 shaqyrym qashyqtyqta ornalasqan jastar da bizden kelip jumys surap, ornalasyp jatady. Olardyń kóbiniń jumys tájirıbesi bolmaıdy. Sol kezde kómektesip, olardy óz qatarymyzǵa alamyz. Bizdiń jumysshy­lardyń deni aýyldan keledi, olar jolǵa aqsha shyǵyndamaıdy. Kásip­ornymyzdyń jumyssh­ylary retinde olarǵa jumysqa tegin ákelip-áketetin avtobýs­tar ból­dik. Maǵan qalalyq máslı­hat­tyń depýtaty retinde, Túr­kisib kenti sııaqty alys aýyldan ótinishter tústi. Olarǵa da ke­lip-ketip jumys istesin dep, avtobýs bólgizdim. Jumysshylar ashanadan tegin tamaqtanady. Jyl saıyn 20 paıyz syıaqy tólenedi. Biz «Prıırtyshskıı» aýylyn da qamqorlyqqa alyp otyrmyz. Onda dárigerlik ambý­latorııa ashýǵa qol jetkizdik. Turǵyndardyń ótinishi boıynsha, qatymhana ashtyq. Onyń qyzmetin paıdalanǵandar tek elektr energııasyna ǵana tóleıdi. Bul aýyl úshin «Aqbulaq» baǵ­darlamasyn tolyq iske qostyq. Sebebi, fabrıkaǵa qajetti sýdy biz araldaǵy burǵylanǵan sý qoı­masynan alamyz. Biz qubyr­lardan ár úıge jeke qubyr tartyp alýǵa ruqsat berdik. Endi adamdar úıi­ne kir jýatyn mashına, arıs­ton qoıa alady. Bizdiń aýyl eń­bekkerleriniń jalaqysy qala turǵyndarynykimen birdeı. Biz aýyl-qala dep alalap bólmeımiz. Beısenǵazy Málikuly aıt­sa-aıtqandaı, munda eńbek adamdaryna degen qurmet joǵary. Máselen, Nurbek Mahambetov fabrıkaǵa jaı ǵana jumysshy bolyp kel­gen, endi ósirý sehy­nyń bastyǵy bolyp, úzdik qus ósirýshige aınalǵan. Jiger Sove­tov te qarapaıym jumysshy qyz­metinen bastap, búginde jaqsy veterınar mamanǵa aınalyp otyr. Tolyqtaı jańǵyrtý jáne óndiristik ınnovasııa kásip­oryn­nyń órkendeýine yqpal etkeni ras. Osynyń arqasynda ın­kýbasııa tehnologııasy, qus ósirý jáne soıý jaqsardy. О́nimge eksportqa shyǵatyn múmkindik berildi. О́ndiristiń kórsetkishteri álemdik sapa standarttary deń­geıine jetkizildi. О́ndiristiń ósý qarqyny sońǵy 7 jylda úl­keıdi. Sapa kórsetkishteri 3 esege joǵarylady. Búgingi kúnde kásiporyn ósirý kórsetkishteri jaǵynan respýblıkadaǵy eń ozyq­tardyń qataryna kiredi. «Food Expo Kazakhstan» halyq­aralyq kórmesinde 3 altyn medalmen jáne dıplomdarmen atap ótilgendigi taǵy bar. 2006 jyldan bastap mekeme ISO 9001:2000 standarty boıynsha jumys atqarady. Me­keme Ha­lyqaralyq ekologııa aka­demııasynyń «Ekologııalyq taza ónim» reestrine tirkelgen jáne ónimniń ekologııalyq taza­ly­ǵy týraly sertıfıkatqa ıe bolyp otyr. Munda qaýipsiz eńbek jaǵdaıy jáne óndiristik turmys-salttyń qamtamasyz etilýine asa kóńil bólinedi. Jumysshylar­dyń eńbek jaǵdaılaryn jaq­sar­týǵa arnalǵan turmystyq ból­meler bar. Kásiporynnyń qyzmetkerleri tegin arnaıy kıimmen qamtama­syz etilipti. Salamatty ómir saltyn nasıhattaý maqsatynda ju­mysshylar men qyzmetkerler arasynda voleıboldan jáne fýtboldan komandalar qurylǵan, ká­siporyn janynda ústel ten­nısimen jabdyqtalǵan zal bar. Sporttyq komandalar túrli saıystarǵa qatysady, birqatar jarystar jeńimpazdary bolǵan. Bul maqsattarǵa kásiporynnan sporttyq jabdyqtardy alýǵa arnaıy qarajat bólingen. Raýshan NUǴMANBEKOVA.  SEMEI.