Rýhanııat • 12 Sáýir, 2021

Orazanyń ár sáti saýap

Kópten kútken Ramazan da kelip jetti. Bul Allanyń meıirimi tógi­lip, jumaqtyń esigi aıqara ashy­latyn, saýaptar eselenip ja­zy­latyn sharapaty men sha­pa­ǵaty mol aı.

Rýhanııat • 12 Sáýir, 2021

Rýhy bıik el eshqashan jeńilmeıdi

Jalpy, memleket qurýdyń negizi – ekonomıka emes, rýhanııat. Rýhanııaty baı, rýhy bıik el eshqashan jeńilmeıdi. Iаǵnı ol óziniń táýelsizdigin saqtaıdy. О́tkeninen beıhabar halyqtyń rýhanı kemeldigin bylaı qoıǵanda, materıaldyq turǵydan da jarymaıdy. Sondyqtan bolashaǵynyń berik bolýyn oılaǵan jurt urpaǵyn ótken tarıhtyń kemel úlgisimen sýarýy tıis. Osy oraıda, Elbasynyń «Bolashaqqa baǵdar: rýhanı jańǵyrý» jáne «Uly dalanyń jeti qyry» atty maqalalary – qazaq qoǵamyna sanany jańǵyrýdyń jolyn nusqaǵan baǵdarsham ispettes qundy dúnıeler.

Qazaqstan • 11 Sáýir, 2021

Ulttyq jańǵyrýǵa jol ashqan baǵdarlama

Qazaqstan Respýblıkasynyń Tuńǵysh Prezıdenti – Elbasy Nursultan Nazarbaevtyń «Bo­lashaqqa baǵdar: rýhanı jań­ǵyrý» atty maqalasynyń jarııa­lan­ǵanyna, mine, búgin tórt jyl tolyp otyr. Ejelgi atalary­myz «О́z tarıhyn bilgen el eshki­m­nen jeńilmeıdi» degenindeı, Elba­synyń baǵdarlamalyq maqala­synda halqymyzdyń tarıhı sanasyn qalyptastyrýdyń basym baǵyttary aıqyndalǵan.

Qazaqstan • 02 Sáýir, 2021

Bozoq qalashyǵy (Eýrazııalyq keńistikte ornalasqan elordanyń ejelgi tarıhy)

Elordanyń batysy «Úrker» shaǵyn aýdanynyń soltústik irge qaptalynda Bozoq qalashy­ǵy­nyń tabany jatyr. Bul nysan­ǵa 1999 jyly Qazaqstan Respýb­lıkasynyń Tuńǵysh Prezıdenti – Elbasy Nursultan Nazarbaevtyń tapsyrmasymen tanymal arheolog Kemel Aqyshev ǵylymı-zertteý jumystaryn júrgizip, nátıjesinde hronologııalyq turǵydan – ejelgi túrik ǵıbadathanasy, ortaǵa­syrlyq qalashyq qypshaq murasy, Altyn Orda kezeńiniń qorymy anyqtalǵan bolatyn.

Tanym • 31 Naýryz, 2021

Júsip ata jazbalary tabyldy

Qoja Ahmet Iаsaýıdiń jıeni Júsip ataǵa qatysty sheji­reniń bir bóligi men arnaıy mór basylǵan qujattar tabyldy. Shaǵataı tilinde jazylǵan qoljazbanyń uzyndyǵy – 3,5 metr. Tarıhı jádigerdi Júsip atanyń urpaqtary ata­dan-balaǵa mıras etip, kózdiń qarashyǵyndaı saqtap kel­gen.

Tanym • 29 Naýryz, 2021

Babadan mıras bul meıram

О́tken ǵasyr basynda qazaq oqy­ǵan­da­ry, ıaǵnı alash qaıratkerleri ult ustazy Ahmet Baıtursynovtyń «Tuqymyn adam­dyqtyń shashtym, ektim, Kóńilin kóger­týge qul halyqtyń» degenindeı, bári derlik qazaqtyń joqshysy boldy. «Ár halyqtyń dástúr-salty men ádet-ǵurpy úkimet zańynan bıik turýy tıis» dep qytaı oıshyldary aıtqany sııaqty, ótken ǵasyr basynda ultty saqtap qalýdyń eń názik ıirimderi onyń dástúri ekenin qazaq oqyǵandary erte ańǵardy. Sóıtip olar jurtty birlikke, tatýlyqqa, berekege úndeıtin, ekinshi jaqtan jer emshegin emgen dıhan qaýymyn eńbekke yntalandyratyn «Naýryz meıramyn» tiriltýge atsalys­ty.

Rýhanııat • 29 Naýryz, 2021

Qundy týyndy

Elorda tórinde ornalasqan Ulttyq akademııalyq kitaphanada ult rýhanııaty úshin baǵaly týyndy – eski jazba tilinde (qadymsha) osydan júz otyz jyl buryn jaryq kórgen sultan Ahmet Kenesarınniń «Nasab name sultan Sydyq» atty kitabynyń qazirgi áripke túsirilgen aýdarma nusqasynyń tusaýy kesildi. Bul sharaǵa, Parlament Májilisiniń depýtattary jáne tarıhshy ǵalymdar men zııaly qaýym ókilderi qatysty.

Suhbat • 25 Naýryz, 2021

Asyǵyń alshysynan tússin!

Asyq oıyny – qazaq halqynyń ejelgi óte keń taraǵan ulttyq oıyn túrleriniń biri. Oıynnyń basty obektisi de, quraly da – asyq. Atalǵan oıyn, ásirese, balalar arasynda keń taraǵan. Olardy eptilikke, mergendikke, uqyptylyqqa, sergektikke baýlıtyn tárbıeniń kózi. Tilimizdegi «qoı asyǵy demeńiz, qolaıyńa jaqsa saqa qoı» nemese «asyǵy alshysynan tústi», «búge-shigesine deıin anyqtaý» t.b. tirkester tegin aıtylmasa kerek. Sondaı-aq qazaqtar jaqsy kórgen jasty: «altyn asyqtaı» nemese «kıiktiń asyǵyndaı shymyr» dep ataıtyn úrdis bar. Mundaı frazeologızmder asyqtyń sımvoldyq mánine qatysty qalyptasqany anyq. Elimiz táýelsizdikke qol jetkizgen jyldardan bastap, atalǵan oıyn zamanǵa saı jańaryp jandana túsýde. Jýyqta ǵana Mádenıet jáne sport mınıstriniń №52 buıryǵymen (26.02.2021) Ulttyq sport túrleriniń tizbesi bekitildi. Osy tizimde kórsetilgen ulttyq mártebege ıe toǵyz sporttyń biri retinde – asyq atý tańdaldy. Osy oraıda, respýblıkalyq Asyq atý federasııasynyń atqarýshy dırektory, Qazaqstanǵa eńbek sińirgen jattyqtyrýshy Jomart Sabyrjanulyna jolyǵyp, asyq oıynynyń qazirgi jaı-japsary, bolashaq jos­pary jaıly áńgimelesken edik.  

Rýhanııat • 24 Naýryz, 2021

Sıyr jyly nemese alpys jyldyq múshel esebi

Jańadan ǵalam qaqpasyn ashqan Zeńgi baba túligi – Sıyr jyly jaıly el aýzynda saqtalǵan «Kiretin ekinshi jyl sıyr eken, Túrlengen neshe túrli quıyn eken, Aq, qyzyl, kk jáne de qara sıyr, Aq sıyr qaǵynǵan jyl qıyn eken» dep keletin kne shýmaq bar. Baıqaǵandaryńyzdaı, joǵarydaǵy jyrda bes tústiń ataýy aıtylyp tur. Negizinen alǵanda, jyldardy tústerge blip esep júrgizý – ejelgi tamyrymyzda bar dúnıe.

Álem • 22 Naýryz, 2021

Mońǵolııa prezıdenti qazaq halqyn Naýryz meıramymen quttyqtady

Mońǵolııa prezıdenti Halmaagıın Battýlga qazaq halqyn Naýryz meıramymen quttyqtady.