
100 • 21 Qarasha, 2019
Jazyqsyz jazalanǵan jýrnalıster
«Ushqyn» gazetiniń alǵashqy redaktory Halel Esenbaevtan bastap, 1938 jyly gazet tizginin qolyna alǵan Saqtaǵan Báıishevke deıingi 18 redaktordyń 12-si atylypty. О́tken ǵasyrdyń alǵashqy shıreginde júrgizilgen zııalylardy qýdalaý naýqany jýrnalısterdi de aınalyp ótken joq. Qazaq aqyny Sultanmahmut Toraıǵyrov aıtqandaı «qarańǵy qazaq kógine kún bolýǵa» umtylyp, alash úni «Qazaq» gazetiniń rýhynda tárbıelengen bir býyn keńestik dáýirdiń alǵashqy jyldary barlyǵy derlik gazet-jýrnal mańyna toptasty.
Medısına • 19 Qarasha, 2019
Resmı derek boıynsha, Qazaqstan halqynyń 30 paıyzy, ıaǵnı 4,8 mıllıon adam temeki tartady. Osylardyń 1 mıllıony áıel zaty, ıaǵnı qyz-kelinshek, kempirler. Tipti osyndaǵy áıel jynystylardyń 120 myńy 13-15 jastaǵy jasóspirim qyzdar bolsa, 12-14 jas aralyǵyndaǵy jetkinshekterdiń 10 paıyzy, 15-17 jas mólsherindegi bozbalalardyń 21 paıyzy, 18-19 jastaǵy jas jigitterdiń 32 paıyzy, 20-29 jastaǵylardyń 39 paıyzy shylym shegedi eken. Sol sııaqty 29-59 jastaǵy er adamdardyń 65 paıyzy temekige qumar.
Rýhanııat • 14 Qarasha, 2019
Aqmola oblysy Astrahan aýdanynyń Jaltyr stansasy mańynda «Áýlıeler ordasy» atty kóne qorym bar. Jergilikti jurt ony «Toǵyz áýlıe zıraty» dep ataıdy. О́ıtkeni bul jerge Arqa óńirine belgili halqymyzdyń dinı-rýhanı aǵartýshylary jerlengen.
Álem • 06 Qarasha, 2019
О́lzıısaıhany Enhtúvshın: Altyn Ordanyń 750 jyldyǵyn atap ótý sharasyn qoldaımyz
Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev tamyz aıynda Ulytaýda ótken halyqaralyq týrıstik forýmda sóz sóılep, qazaq dalasynda handyq qurǵan kóshpeli ımperııa Altyn Ordanyń 750 jyldyǵyn atap ótý týraly sheshim qabyldaǵan edi. Jýyqta Halyqaralyq Túrki akademııasy Prezıdent bastamasyn qoldaý maqsatynda jıyn uıymdastyrdy. Oǵan elimizge tanymal ǵalym-qaıratkerlermen qatar, Mońǵol eliniń vıse-premeri, tarıh ǵylymdarynyń doktory О́lzıısaıhany Enhtúvshın bastaǵan resmı ókilder qatysyp, basqosýdyń mańyzyn arttyrdy. Osy oraıda biz qadirli meımandy sózge tartyp, alda ótetin ulystyń ulyq meıramy Altyn Orda tarıhyna qatysty shaǵyn áńgime órbitken edik.
Qoǵam • 01 Qarasha, 2019
Keshe elordada Halyqaralyq Túrki akademııasynyń uıymdastyrýymen aldaǵy jyly atap ótilýge tıis Altyn Orda memleketiniń 750 jyldyǵyna arnalǵan is-shara ótti.
Rýhanııat • 31 Qazan, 2019
Kórnekti ǵalym, professor Mekemtas Myrzahmetov 2001 jyly «Parasat» jýrnalynyń 9-sanynda jaryq kórgen «Rýhanı kámpeske» atty maqalasynda: «...Asa qaterli máseleniń biri – qazaq ultyn jer betinen tutas joǵaltyp jiberip, olar jaılaǵan ulan-baıtaq, baı ólkeni bosatý úshin josparly baǵdarlamalar da bolǵan. Bul Reseıdiń jeti qat jer astynda saqtalatyn memlekettik qupııasy. Sondyqtan ol qujattardy eshqashan qolmen ustap, kózben kóre almaımyz» dep jazypty.
Qoǵam • 29 Qazan, 2019
О́tken jumada L.N.Gýmılev atyndaǵy Eýrazııa ulttyq ýnıversıtetinde «Uly dala tarıhy: kóne dáýirden qazirgi zamanǵa deıin» atty Eýrazııalyq forým ótip, oǵan elimizdegi Ázerbaıjan jáne Qyrǵyz Respýblıkasynyń Tótenshe jáne ókiletti elshileri, tarıhshy ǵalymdar, tanymal túrkolog-nomadolog mamandar, sondaı-aq abaıtaný, farabıtaný salasynyń jetekshi ǵylymı qyzmetkerleri qatysty.
Qoǵam • 28 Qazan, 2019
El tarıhynyń eleýli tustary eksheldi
О́tken apta sońynda L.N.Gýmılev atyndaǵy Eýrazııa ulttyq ýnıversıtetinde otandyq tarıhshylardyń ulttyq kongresi «Joshy ulysy tarıhynyń máseleleri» taqyrybynda kezekti VII jıynyn ótkizdi.
Qoǵam • 25 Qazan, 2019
Jaqynda Sh.Ýálıhanov atyndaǵy Tarıh jáne etnologııa ınstıtýty men elordadaǵy Ulttyq akademııalyq kitaphana ujymy birlesip, «Uly dalanyń uly esimderi: ıdeıalar men taǵdyrlar murasy» atty dóńgelek ústel ótkizdi.
• 22 Qazan, 2019
Qazaqta burynnan kele jatqan «Ýáde – qudaı aty» deıtin óte mándi tirkes bar. Nege mándi? О́ıtkeni ýáde buzylyp, onyń qoǵamdaǵy rýhanı hám ımanı qundylyǵy álsiregen jerde bereke qashady. О́ıtkeni ýáde degenimiz – qaýymdy berekesizdikten saqtaıtyn ári adamdar arasyndaǵy ártúrli qarym-qatynasty buzbaı ustap turatyn myzǵymas ustyn.