Murat JETPISBAEV
Murat JETPISBAEV«Egemen Qazaqstan»
1481 materıal tabyldy

Suhbat • 24 Mamyr, 2023

Syrdaǵy han ordasy

О́tken jyly Jankent arheologııalyq ekspedısııasynyń barlaý toby Syrdarııa ózeniniń tómengi aǵysynda ornalasqan Adam ata keshenine zertteý júrgizgen edi. Arheologtar qum qoınaýynan ótken tarıhtan derek beretin birtalaı mura qazyp alyp, zertteýge kiristi. Ejelgi Qýańdarııa boıyndaǵy keshennen tabylǵan jádigerler ǵalymdardyń erekshe qyzyǵýshylyǵyn týdyryp otyr. Basty olja – ertedegi ǵalymdardyń «Syrdyń boıynda Túrkistanda týyp, 1693-1748 jyldar aralyǵynda ǵumyr keshken ataqty han, qaharman qolbasshy Ábilqaıyrdyń ordasy bolǵan» degen pikirin tiriltýge tııanaq bolarlyq derekter ushtyǵynyń shyqqany. Bul týraly ekspedısııa jetekshisi, tarıh ǵylymdarynyń kandıdaty Ázilhan Tájekeevten suradyq.

Qoǵam • 23 Mamyr, 2023

Aıyppul adym ashtyrmaı tur

Qyzylordadaǵy oblystyq kásipkerler palatasyna jalpy kólemi 82,8 mln teńge aıyppul arqalaǵan 7 kásipker arasha suraı kelipti. Jalpy mundaılardyń qatary 80-nen asyp jyǵylatyn kórinedi. Biraq kópshiligine salynǵan aıyppul kólemi ázirge belgisiz bolyp otyr.

Aımaqtar • 23 Mamyr, 2023

Araldaǵy «Qyzǵaldaq festıvali»

Aralda osyndaı festıval ótti degende ekiniń biri «oý, qum sýyrǵan ólkede qaıdaǵy qyzǵaldaq?» deýi ábden múmkin. Áıtse de shól dalada da kórgen jannyń kózin qyzyq­tyrar nebir ósimdik bar ǵoı. Sonyń biri – osy aımaqta jıi kezdesetin Borshov qyzǵaldaǵy.

Qoǵam • 17 Mamyr, 2023

Zııatker úıelmen

Halyqaralyq otbasy kúnine oraı Syr óńirinde túr­li­ ba­ǵyt­taǵy 25 is-shara ótkizildi. Dál osy kúni «Me­­reı­li otbasy» respýblıkalyq baıqaýynyń I ke­­ze­­­ńi­ne qu­jat­ qabyldaý bastaldy. Jalpy, osy baıqaý uıym­das­­ty­­ry­la bas­taǵannan beri oǵan óńirden 1900-ge jýyq úıelmen, ıaǵnı otbasy qaty­sy­p­ty.

Qurylys • 16 Mamyr, 2023

Kúre joldaǵy qaýyrt tirlik

Qyzylorda qalasy men 7 aýdan ortalyǵy kúre jol men temirjoldy jaǵalaı qonys tepken Syr óńirinde «Batys Eýropa – Batys Qytaı» halyqaralyq avtodálizi iske qosylǵaly beri alys-beris, barys-kelis artyp, tirshilik jandana tústi. Odan bólek, jyldan-jylǵa oblystyq, aýdandyq mańyzy bar joldardy jóndeý aıasy ulǵaıyp, qazir kóp eldi mekenge qınalmaı jetýge múmkindik týdy.

О́ndiris • 15 Mamyr, 2023

Mııa zaýyty qaıta iske qosyldy

Áý bastan kúrishke, keıinnen munaıǵa ıek artyp kelgen Qy­zy­lorda úshin ónim shyǵa­ra­tyn kásiporynnyń orny erekshe. Osydan bolar, 2014 jyly Jalaǵash aýdanynda mııa tamyryn óńdeıtin zaýyttyń iske qosylǵanyna jurt erekshe qýan­dy.

Aımaqtar • 10 Mamyr, 2023

Syr sarbazdaryna qurmet

Osydan 2 jyl buryn ǵana Syr boıynda Ekinshi dúnıejúzilik soǵys soqpaǵyn basqan 11 ardager bar edi. Keýdesindegi orden-medaldary jarqyrap, qatar basyp bara jatatyn sol qaharmandardyń qatary búginde sırep qaldy. Keshegi merekede oblys ortalyǵynda, Qazaly, Syrdarııa jáne Shıeli aýdandarynda turatyn 6 maıdangerge 1 mln 500 myń teńgeden birjolǵy áleýmettik kómek berildi. Osy alty maıdangerdiń arasynda eki qart bıyl júz jastyń júzin kórip otyr.

Ekologııa • 04 Mamyr, 2023

Ekologııalyq zań: Búgingi kózqaras

О́tken ǵasyrdyń 70-jyldary bastalǵan Aral problemasynyń shıelenisken tusy keńes odaǵy taraǵan kezeńge dóp keldi. «Balapan basyna, turymtaı tusyna» ketken kezdiń ózinde teńiz aımaǵynyń ekologııalyq qıyndyǵynan qorǵaıtyn zań qabyldanyp edi. 1992 jyly 30 maýsymdaǵy «Aral óńirindegi ekologııalyq qasiret saldarynan zardap shekken azamattardy áleýmettik qorǵaý týraly» zań on jyldaı táp-táýir jumys istedi.

Kásipker • 03 Mamyr, 2023

Kásipker múddesin qorǵaıdy

Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev ekonomıka men eńbek naryǵynyń qozǵaýshy kúshine aınalýǵa tıisti shaǵyn jáne orta bıznesti qorǵaý máselelerine erekshe nazar aýdaryp otyrǵany belgili.

Sharýashylyq • 03 Mamyr, 2023

Eginshi – márt, jer – jomart

Buıyrǵan nesibesin jerden tergen eńbekqor jurt úshin jaýapty kezeń bastaldy. Jyl ótken saıyn darııadaǵy sý deńgeıi tómendep, «Eginshi jylda, balyqshy kúnde armanda» degendeı, kıgen dıqandar bıyl da jerge alǵashqy dándi úmitpen tastady. Osy jyly oblystaǵy egin kólemi 195,6 myń gektar bolmaq. Onyń ishinde negizgi daqyl – kúrish 83,9 myń gektarǵa sebiledi.