Mıras ASAN«Egemen Qazaqstan»
149 materıal tabyldy

Qoǵam • 26 Qazan, 2021

Kúlkini azaıtsaq qaıtedi?

Táýelsizdikti endi alǵan alǵashqy jyl­dardaǵy saıası áleýmettik ahýaldy jas býyn jaqsy bilmeıdi. Jalpy kez kel­gen adam ne nársege bolsyn birjaqty úkim aıt­pa­ǵa­ny durys. Biraq sol kezdegi jaǵ­daı týraly búgingi aǵa býyn, zııaly qaýym áldebir sumdyqtardy abaısyzda ózderi aıtyp qalǵanda ne derińdi bilmeı qalasyń.

Pikir • 13 Qazan, 2021

Aqyly aqyl aıtqyshtar

Túneý kúni qym-qýyt tirliktiń qýys-qýysymen, jaýyn-jaýynnyń arasynda jumys ornymyzǵa jaqyn jerdegi kitap dúkenine bas suqtyq. Keıde qaltańda ar­tyq aqshań bolmasa da sol bir jyp-jyly dana da momyn, kemel de keremet mekenge jalqy sát bolsyn jolaı kirip-shyqqyń kelip turady ǵoı. Biz de sol saǵynyshpen, sol ańsarmen aqyldyń asyl qazynasy úıilgen aq zer bólmeniń esigine endik.

Ádebıet • 12 Qazan, 2021

Tas tuǵyrdaǵy taýtulǵa

El rýhyn eńselendirgen erler eshqashan halyq jadynan óshpek emes. Almaǵaıyp alasapyran shaqta jasyndaı jyrlarymen jaýyngerlerge dem bergen sondaı tulǵalardyń qatarynda biz mindetti túrde Jambyl Jabaıulyn atar edik. Bir ǵana dastanynyń ózimen mıllıondaǵan jannyń úmitine dem bergen ol áli kúnge jyrsúıer júrekterdiń tórinen túsken joq. Bıyl 175 jyldyq mereıtoıy atalyp ótip jatqan ult aqynyn jalǵyz qazaq halqy emes, kezindegi odaqtas on bes eldiń barlyǵy derlik qurmet tutty.

Tanym • 05 Qazan, 2021

Stıv Djobstyń stıli

Japyraq jamylǵan ejelgi adamdar zamanynan bergi dúnıejúzi tarıhynda nebir kıim úlgisi bolǵany belgili. Tipti kún saıyn jańaryp jatqan myń san modanyń bas-aıaǵyn eshkim jiti qadaǵalaı alyp jatqan joq. Jalpy jer sharynda jeti mıllıard adam bolsa sonsha túrli talǵam bolatyny daýsyz. Adam qııalymen birge túrlene beretin kıim dızaınyna árkimniń kózqarasy ártúrli bolýy da zańdylyq. Bireý ústindegi jeıdesiniń baǵasyna mán berse, bireý onyń sapasyna nazar aýdarady. Al taǵy biri onyń yńǵaılylyǵyna kóp kóńil bóledi. Alaıda búgin biz jalpy kıim úlgisi týraly emes, jekelegen tulǵalardyń kıim kıisindegi erekshelikter týraly, onyń ishinde álemdi óziniń qııal jemisine jibermeı baılap kele jatqan, adamzat tarıhyndaǵy fenomen tulǵanyń biri, áıgili Apple brendiniń negizin qalaýshy – Stıv Djobs týraly aıtqymyz keledi.

Ádebıet • 27 Qyrkúıek, 2021

Sherhannyń shamyrqanysy

Qazaq bas­pa­só­ziniń arǵy-ber­gi tarıhyn túgel táp­sirlegende, onyń baı sheji­resin tutas baıan etkende esimderin atamaı ketpeıtin, ǵıbratty jolda­ryna soqpaı ót­peıtin tulǵalar bo­lady. Sondaı zańǵarlardyń qa­­tarynda biz ál­bette, Sherhan Mur­­tazany aıtar edik. Sherhan Mur­­taza degen­de bizdiń kóz al­dy­myzǵa aıbary­nan alyp taýlar yǵatyn, tegeýrini qara tasty qa­myr­­sha ılep jibererdeı naızaǵaı minez tulǵa kele qalady. Alashtyń arystan tulǵasy Álıhan Bókeıhannyń «Ultqa qyzmet etý bilimnen emes, minezden» degen sózin búginde ersili-qarsyly qoldana beretin boldyq qoı. Asylynda, mundaı kesek sózdi kez kelgen jerge joıdasyz jumsamasaq kerek edi.

Kıno • 26 Qyrkúıek, 2021

Jalǵyzdyq araly

Bizdiń keıde jeti mıllıard adamnyń ishinde júrip te jalǵyzsyraıtynymyz bar. Biz keıde qyzyldy-jasyldy otshashýlardyń astynda dúrkirep ótip jatqan toıda otyryp ta muńaıamyz. Biz tipti jap-jaryq kúnde adasyp, shilińgir shildede jaýraýymyz da múmkin. Báriniń ar jaǵynda sol alǵashqy aıtqan jalǵyzdyq jatady. Iá, tarqata bersek jalǵyzdyqtyń túr-túri kóp qoı. Qoǵamdy qabyldamaǵan, qoǵam qabyldamaǵan ishki oı jalǵyzdyǵy, tutas halyqtardyń jalǵyzdyǵy, dinı ǵımarattardyń ógeı keıpi, túrli óner týyndylarynyń jalǵyzdyǵy, sóz jalǵyzdyǵy, tulǵa jalǵyzdyǵy...

О́ner • 21 Qyrkúıek, 2021

Sıqyrly saz

Arqa óńiri qashannan ónerge baı, saz qonǵan, sóz daryǵan ardaqty meken. Uly dalanyń san ǵasyr tarıhyn qobyz ben dombyranyń qý shanaǵynda sarnatqan nebir talant osynaý ólkeden ónerge at qosty. Árıne, saıyn Saryarqadan esken uly saryndar týraly aıtqanda bizdiń qulaǵymyzǵa ultymyzdyń tól aspaptarynan tógilgen qoıý saz birinshi bolyp jetetini ras. Alaıda biz orkestrlerdiń ishindegi eń joǵary dárejelisi – sımfonııalyq orkestr týraly da umytpaýymyz kerek. О́nerdiń kúrdeli bul salasy da Arqa dalasynan asqaq qaraıdy. Aıtalyq, Q.Baıjanov atyndaǵy Qaraǵandy konserttik birlestiginiń Erkeǵalı Rahmadıev atyndaǵy sımfonııalyq orkestri óziniń shırek ǵasyrdan astam tarıhynda talaı belesterdi baǵyndyrǵan irgeli ujym.

Tarıh • 13 Qyrkúıek, 2021

Egemendik eńselegen eskertkishter

Uly dalanyń baı shejiresin aqtarǵanda qazaq balasy ańsaǵan egemendiktiń bastaýynda sonaý ǵun men saq dáýirinen bas­tap, tipti odan da arǵy kári tarıh kádege jaraıdy. Alash azattyǵynyń anyq basynda túbi bir túrki álemine aty máshhúr alyptar shoǵyry turǵany anyq. Eńseli eldiń egemen rýhy onyń topyraǵynda dúnıege kelip, taǵdyr aıdaýymen qıyr ketken, sóıte júrip álemdi ózine baı ǵylymymen, jaýyngerlik has sheberligimen qarata bilgen kesek kemeldermen tamyrlas. Tarıhty taýandy tulǵalar jasaıdy desek, qazaq júrip ótken san taraý joldyń túp bastaýynda uly saharada dúnıege kelgen ańyz alyptarymyzdyń turǵanyn kóremiz. Biz búgin sondaı, súıegi jat topyraqta qalsa da, súbeli sózi qazaq enshisine jazylǵan jaqsylarymyzdy eske alyp jadymyzdy jańǵyrtqymyz keledi.

О́ner • 12 Qyrkúıek, 2021

Qaryshta, qazaq kınosy!

Qazaq kınosy –  qazaqtyń ótken ǵasyrdan bergi san taraý tarıhyn altyn qorymyzǵa túgel taspalap, jas urpaqty jasampaz rýhta tárbıelep kele jatqan el rýhanııatynyń eń úlken tiregi. Jalpy, kıno salasy, onyń túrli tarmaqtary kez kelgen memlekettiń ıdeologııalyq basty quraly ekeni shyndyq. Erteńgi urpaq tárbıesi ekranǵa tikeleı baılanysty. Sol rette qazaq kınosy Alash balasy júrip ótken ónegeli joldy keleshek jas býynǵa túrli janrda oń nasıhattap keledi.

Teatr • 06 Qyrkúıek, 2021

Altynǵa arbalǵan ańǵar

Adamdardyń jalpy o basta ózderinen ózgesheleý jaratylǵan, dara oılaıtyn jandardy birden qabyldaı qoıýy qıyn ǵoı. Onyń aıtqanyn aqıqat dep moıyndamaq turmaq, álgini qýǵyndap, reti kep jatsa talap jep qoıýlary da ǵajap emes. Muny qyryq kisi bir jaq, qyńyr kisi bir jaq deýge de kelmeıdi. Nemese tobyrdyń tirligi dep te topshylaý artyq. О́zińiz oılańyzshy, janarlary sý qarańǵy, kózderine áldeqashan kók et ósip, onyń orny máńgilik bitelip qalǵan soqyrlar eli sizdiń kórý jaıly, kórkemdik jaıly, kókjıek týraly kópirme kóp sózderińizdi tyńdap turýy múmkin be? Tipti ǵasyrlar boıy urpaqtary soqyr bop jalǵasyp kele jatqan shaǵyn taıpanyń sózdik qorynda kóz, janar, qarashyq, jaryq, qarańǵy degen sózderdiń de bolýy ekitalaı.