Jambyldyq sharýalar qoı eti eksportyna úles qosady

Aımaqtar • 29 Qarasha, 2019

Jambyldyq sharýalar qoı eti eksportyna úles qosady

Búgingi tańda aýyl sharýashylyǵyna erekshe kóńil bólinip keledi. Ásirese mal sharýashylyǵymen aınalysamyn deýshiler úshin memlekettik baǵdarlamalar arqyly jeńildikpen nesıeler berilip, salany damytýdyń múmkindikteri jan-jaqty qarastyrylǵan. Máselen Jambyl oblysynda qoı sharýashylyǵyn qolǵa alǵan sharýalar kóp. Olar da memlekettiń qoldaýyna qol jetkizip otyr. «QazAgro» holdınginiń enshiles uıymdarynyń biri «Aýyl sharýashylyǵyn qarjylaı qoldaý qory» AQ mal sharýashylyǵyn qoldaýǵa baǵyttalǵan nesıeleý baǵdarlamalaryn júzege asyryp keledi. Jeńildikpen beriletin nesıe qarjysyna shaǵyn sharýashylyqtar iri qara, usaq mal, jylqy, qus, bal aralaryn satyp ala alady.

Hamıt ESAMAN

Jambyl oblysy Jýaly aýdanyna qarasty Qyzyltam qystaǵyndaǵy «Dıas» sharýa qojalyǵynyń basshysy Móldir Baısaqalova Aýyl sharýashylyǵyn qarjylaı qoldaý qorynan «Sybaǵa» baǵdarlamasymen nesıe alyp, qoı sharýashylyǵymen aınalysýǵa myqtap kirisken. Móldirdiń mamandyǵy qarjyger bolǵanymen, jeke kásippen aınalysqandy jón kórip, qoı sharýashylyǵyn damytýdy qolǵa alǵan eken.

Mal baǵý úshin basqa da turmystyq jaǵdaılardy jaqsartyp alý mańyzdy ekenin eskergen sharýa aldymen mal qorasyn talapqa saı salǵan, memlekettik qoldaý arqyly qudyq qazyp, sý tartqan jáne kúnnen qýat alatyn panelderdi de ornatyp qoıǵan. Eki adamdy jumyspen qamtyp otyrǵan sharýashylyq basshysynyń alǵa qoıǵan josparlary da aýqymdy. Malynyń sanyn kóbeıtip, qoı eti eksportyna úles qospaq. Ol úshin et eksportymen aınalysatyn «Ońtústik halal taǵamdary» jaýapkershiligi shekteýli seriktestigimen kelisimshartqa otyryp ta qoıypty. Keler jyly malynyń tóli jetilgen soń, osy mekemege etin ótkizýdi josparlap otyr. Qart Qarataýdyń eteginen oryn tepken sharýashylyqtyń jeri shuraıly bolǵandyqtan sapaly et tapsyra alatynyna bek senimdi.

«Aýyl sharýashylyǵyn qarjylaı qoldaý qorynan «Sybaǵa» baǵdarlamasy arqyly 6,5 jylǵa 6 paıyzben 10 mln teńge nesıe rásimdep, oǵan 260 bas qoı men 9 qoshqar jáne maldyń jem-shóbin satyp aldym. «Mal ósirseń qoı ósir, tabysy onyń kól-kósir» degen sóz bar ǵoı. Sol aıtqandaı, qoı sharýashylyǵy mol tabys tabýǵa bolatyn sala dep esepteımin. Árıne mal baǵý, ósirý degen qajyrly eńbekti qajet etedi. Ár jumystyń óz beıneti bar, soǵan oraı zeıneti de bolady. Sondyqtan jumystan qoryqpaý kerek. Adal eńbekke ne jetsin? Aldaǵy ýaqytta osy malymdy kóbeıtip, et eksportyna úles qosamyn degen josparym bar», deıdi qojalyq basshysy Móldir Baısaqalova.

Al Jambyl aýdanynyń Ernazar aýylyna qarasty Bógótkel qystaǵyn jaılaǵan jeke kásipker Aqjol Teńgebaev on jyldan beri mal sharýashylyǵymen aınalysyp keledi eken. Keıingi jyldary tek qoı sharýashylyǵyna den qoıypty.

«Aǵaıyn tatý bolsa – at kóp» degen qaǵıdany ustanǵan sharýa inisi ekeýi jańadan qystaq salyp, usaq maldyń sanyn myńǵa jetkizý jolynda aıanbaı eńbek etip jatyr. Aýyl sharýashylyǵyn qarjylaı qoldaý qorynan «Igilik» baǵdarlamasy arqyly 4 mln teńge nesıe alǵan ol 110 bas saýlyq pen 4 qoshqar satyp alǵan eken. О́z malyn qosqanda qazir qorasynda 500-den astam qoı tur.

«Eńbek etemin degen adamǵa memleket tarapynan qoldaý kóp. Tek kóptegen azamattar sol qoldaýlardy bilmeı jatady. Men de mańaıymdaǵy malshylardan estip, «Bastaý bıznes» jobasymen bıznes negizderine oqydym, qujattarymdy talapqa saı etip jınadym. Esh qıyndyqsyz nesıege qol jetkizip, malymnyń sanyn eselep otyrmyn. Endi osy alǵan 4 mln teńgeni ýaqytynan buryn qaıtarsam, taǵy qoı satyp alý úshin «Sybaǵa» baǵdarlamasy arqyly 12 mln teńge nesıe alamyn», deıdi A.Teńgebaev.

Aıta keteıik, Aýyl sharýashylyǵyn qarjylaı qoldaý qorynan «Eńbek» memlekettik baǵdarlamasy aıasynda «Sybaǵa» nesıe ónimi arqyly qoı sharýashylyǵyna 12 mln teńgege deıingi nesıe 6,5 jylǵa
6%-ben beriledi. 2 jylǵa deıingi jeńildik merzimi qarastyrylǵan. Sondaı-aq «Igilik» nesıe ónimi arqyly 6%-ben 4 mln teńgege deıin nesıe beriledi jáne 9 aı jeńildik merzimi bar.

Aýyl sharýashylyǵyn qarjylaı qoldaý qorynyń Jambyl oblysyndaǵy fılıaly bıyl «Sybaǵa» men «Igilik» baǵdarlamalary arqyly 374 sharýaǵa 2,2 mlrd teńge nesıe bergen bolatyn. Bul qarjyǵa sharýalar 48 myńnan astam qoı satyp aldy.

Bıyl qordyń qurylǵanyna – 25 jyl. Osy ýaqyt aralyǵynda jalpy somasy 312 mlrd teńge bolatyn 152 myń nesıe berildi. Bıylǵy kórsetkish boıynsha barlyq baǵyttardy qamtyǵanda 53,2 mlrd teńgeni quraıtyn 12 myń joba qarjylandyryldy.