О́tken tarıhyna erekshe mán beretin dıdarlyqtar saltanatty sharanyń bas jaǵynda kezinde mekeme qabyrǵasynda eńbek etken, búginde ómirden ótip ketken ardagerlerdi qurmetpen eske alyp, taǵzymnyń ónegeli úlgisin kórsetti.

Mereıtoıdyń ashylýynda Jezqazǵan qalasynyń ákimi Qaırat Begimov quttyqtaý sóz sóılep, «Dıdar» arnasynyń dırek­tory Bazarbaı Áleýhan­ulyna teleujymǵa arnalǵan aqshalaı sertıfıkatty tabys etti. Sonymen qatar qala basshysy «Jezqazǵan qalasyna – 65 jyl» merekelik medalimen Sa­pabek Abaıdildenov, Ásııa Aıdarbekova, Shuǵa Nur­maǵam­betova, Toǵanbaı Qul­manov, Amanjol Úsenov, Jupar Álke­nova syndy ardagerlerdi marapattady. Al ardagerlerdiń taǵy bir toby – Maqsut Seksen­baev, Irına Keller, Amankúl Arymbekovaǵa qurmet gramotalaryn tabys etti.

Sondaı-aq Qaraǵandy oblys­tyq ishki saıasat basqarmasynyń ıdeologııalyq jumysty uıym­da­s­tyrý bóliminiń basshysy Áıgerim Isbekova óńir basshy­sy Jeńis Qasymbektiń qut­tyq­taýyn jetkizip, telearnanyń bir top qyzmetkerin oblys áki­mi­­niń qurmet gramotasymen marapattady. Olardyń ara­­syn­­da telearnanyń búgin­gi qyz­metkerleri Mahmud Seksen­baev, Tólesh Súleı­menuly, Maqpal Oryn­betova, Eldos Kákenov, Bazarbaı Áleý­han­uly boldy.

Budan keıin sahna tórine osy toıǵa arnaıy kelgen qo­naq­­­tar kóterilip, telearna ujy­­myna aqjarma tilekterin ar­na­dy. Mysaly, Qazaqstan Jýr­na­­lıs­ter odaǵynyń tór­aǵa­sy Seıit­qazy Mataev «Dıdar­dy» uzaq jyl abyroımen basqa­ryp kele jatqan Bazarbaı Áleý­han­ulyn «Qazaqstannyń Qur­metti jýr­nalısi» ataǵymen marapat­tap, bilikti basshy, myqty me­ned­jerge laıyqty qurmet kór­setti.

Quttyqtaý tilekteriniń ara-arasynda mereıtoı qonaqtary al­dynda arnaıy kelgen jáne jer­­­gilikti ónerpazdar kúı tartyp, án shyrqady, bı bılep kó­rer­­men qaýymnyń kóńilin kó­ter­di. Ási­rese toıshyl qaýym qa­zaq­qa tanymal ánshi Qorabaı Ese­nov­tiń, dáýlesker kúıshi Jan­ǵalı Júz­baevtyń jáne «Maqpal» an­sambli bıshileriniń ónerine tánti bol­dy.

Telearnanyń bul toıynda Ulytaý-Jezqazǵan óńirinde «Dıdar» degen esimdi ıelengen jas býynnyń bir top ókiline qurmet kórsetilip, laıyqty syı-syıapat jasaldy. Sonymen qatar boıaýy keýip úlgermegen «Uly dalanyń «Dıdary» atty estelikter jınaǵy da mereıtoı aıasynda tyndyrylǵan úlken sharýanyń biri boldy. Al aqyn Rýslan Nurbaı men kompozıtor Qanat Mursálimov jazǵan «JezDıdar» ánin mereıtoıǵa jıylǵan qaýym ujymnyń án­urany retinde qabyldap, ystyq iltıpattaryn bildiristi.

Jalpy, «Dıdar» telearna­synyń mereıtoıy saltanatty sharamen ǵana shektelip qal­­­­ma­dy. Baǵdarlama aıasyn­da jýr­nalıstıkanyń maı­tal­man mamandary men О́.Baı­qo­ńy­­rov atyndaǵy Jezqaz­ǵan ýnı­versıtetiniń stýdent­teri ara­synda kezdesý uıym­das­­tyrylyp, sharapaty mol shara ótti. Budan bólek, telearna­nyń baspasóz klýbynda «Qa­zir­­gi kezeńdegi aımaqtyq tele­­arna­lar: teorııa jáne táji­rıbe» taqyrybynda ótken kon­ferensııa da mereıtoı baǵ­dar­lamasynyń mazmunyn art­­tyra tústi. Al Ulytaýda uıym­dastyrylǵan «Ishki tý­rızmdi qalyptastyrýdaǵy bu­qa­ralyq aqparat quralynyń róli» atty kóshpeli keńes bary­synda saltanatty sharaǵa arnaıy kelgen jýrnalıster men atalǵan aýdannyń ákimi Berik Ábdiǵalıuly arasynda salı­qaly áńgime órbidi.

Mine, alpysjyldyq asýy el ishin­de osyndaı mazmunda atalyp jatqan tusta telearnanyń tarıhy týraly da az-kem aıta ketýdi jón sanadyq. Tamyrly tele­arnanyń ótken tarıhyn­da ataýy men mártebesi birneshe márte ózgertilipti. Atap aıtqan­da, 1959 jyly qarapaıym ǵana áýesqoı stýdııa bolsa, arada bir jyl ótkende Jezqazǵan televızııa stýdııasy mártebesin alǵan eken. 1973 jyly oblystyq televızııa jáne radıohabarlary jónindegi komıtet dep ataldy. 1991 jyldan bastap Jezqazǵan oblystyq teleradıokompanııasy bolyp ózgertilgen. Al 1997 jy­ly «Dıdar» qalalyq televızııa kanaly degen ataýdy ustap qaldy.

Iá, «Dıdardyń» tarıhy­na kóz júgirtsek, telearna ózi­­niń tamyryn Jezqazǵan taý-ken metallýrgııalyq kombına­tyn­­daǵy elektr sehynyń ın­jenerleri B.Dlýgach, A.Tro­shın qurǵan shap-shaǵyn áýes­qoı stýdııadan tartady eken. Alǵashqy habaryn 1959 jyldyń 5 qyr­kúıegi kúni metallýrgterdiń má­denıet saraıynan taratqanda, bul oqıǵa qalanyń mádenı ómirin dúr silkindiripti. Qarapaıym ınjenerlerdiń ıgi bastamasyn qalalyq partııa komıteti men onyń basshysy qyzý qoldap, kóp uzamaı áýesqoı stýdııa Jez­qazǵan telestýdııasy bolyp qurylyp, memlekettik tirkeýden ótken.

Telearnanyń alǵashqy dırektory bolyp Kerimbaı Kópbaev qyzmet etken. Odan keıin me­kemeni ár jyldary Zınovıı Shkýn­dın (1964-1970 jj.), Raqym­baı Jumataev (1970-
1985 jj.), Sá­bıt Baıdalın (1985-1997 jj.) bas­qardy.

Erekshe aıtýǵa turarlyq bir jaıt, «Dıdar» telearna­sy eli­mizde alǵash bolyp quryl­ǵan televızııalyq stýdııalar qatarynan oryn alady. Naq­tyraq aıtsaq, 1958 jyly eli­miz­de tuńǵysh ret Almaty ján­e Qaraǵandy qalalarynda tele­vızııalyq stýdııalar ashylyp, habar tarata bastaıdy da, arada bir jyl ótkende sol kez­degi shaǵyn qala Jezqazǵanda áýes­qoı stýdııa qurylady. Iаǵnı, bú­gingi «Dıdardy» elimizdegi úshin­shi bolyp qurylǵan telearna dep senimdi túrde aıtýǵa bolady.

Alpys jyldyń júgi artylǵan tarıhynda «Dıdar» telearnasy talaı aýyrtpashylyqty basynan ótkergen. Tipti, taǵdyry qyl ushynda turǵan kezderi de bo­­lypty. Ásirese Jezqazǵan ob­­lysy taratylǵan tusta tele­ar­na dúnıe-múlkinen aıyrylyp, qaryzǵa belsheden ba­typ, jabylýdyń az-aq aldynda turǵan. Mine, osyndaı qıyn-qystaý kezde mekemeniń tiz­ginin qolyna al­­ǵan Bazarbaı Áleý­hanuly birer jyl­dyń ishin­de telearnanyń aýǵan júgin túzep, búgingideı bo­lyp-tolǵan qalpyna jetkize bildi.

«Dıdar» telearnasynda ár jyldary óz isiniń naǵyz maıtal­many sanatyndaǵy mamandar eńbek etti. Mysaly, belgili aqyn Júr­­sin Erman men onyń zaıy­by Baqytjamal eńbek jolyn osy mekemede bastaǵan. Budan bó­lek, qarashańyraqta Sapabek Myr­­­zatov, Esken Hasenov, Saı­­­laýhan Nákenov, Amanjol Úse­nov, Janbaý Birmanov, Ga­lı­na Dragovoz, Sara Ysqa­qova, Raıa Baımaǵanbetova, Shu­­ǵa Nur­maǵanbetova, Ásııa Aı­dar­hanova, Nes­ken Bıte­nova, Va­lentına Golo­vına, Petr Se­vostıanov, Mah­mýd Sek­senbaev, Maqsut Sek­senbaev, Dý­lat Ábil­dın syndy kásibı maman­dar ju­mys istep, tele­arna jylnamasyn óz qol­dary­men jazǵan.

Qazirgi tańda Jezqazǵannyń «Dıdary» halyq pen bıliktiń arasynda dánekerlik qyzmetin adal atqaryp, Jezqazǵan-Uly­taý óńirimen ǵana shektelip qal­maı, IDTV júıesi negizinde el kó­le­minde habar taratatyn tuǵyr­ly hám tamyry tereńge ketken tele­arnaǵa aınalǵan.

Qaraǵandy oblysy,

Jezqazǵan qalasy