...úlgi etedi

Afrıkalyq qus pen balyq ósirýde

Jambyl oblysynyń Jambyl aýdany Shaıqoryq aýylynda turatyn aǵaıyndy Nurǵısa men Nurbol Qýanyshbaevtar aýlasynda afrıkalyq túıequstardy ósirýde. Olar bul túıequstardy 3 aılyǵynda Afrıkadan aldyrǵan. «Túıequstar kúnine 10-15 kılo azyq tutynyp, bir sıyrdyń jem-shóbin jep qoıady. Biraq sıyrdikine qaraǵanda eti qymbat. Bulardyń bireýi 3-4 jylda 150 kg et beredi. 3 jyldan keıin 10-15 jumyrtqadan taýyp, jyl saıyn kóbeıte beredi»,  deıdi Nurǵısa Qýanyshbaev.

Onyń aıtýynsha, búginde salmaǵy 70 kıloǵa jetken alyp qustar asa bir qamqorlyqty qajet etpeıdi eken. Aýmaǵy shaǵyn, ashyq alańqaıda júre beredi. Kún kózi kúrt sýysa da tez tońa qoımaıdy. Aıta keteıik, Nurǵısa men Nurbol qaraqurlyqtyń qustarymen qosa álemdegi eń ádemi qus – Úndistan taýysyn da asyraıdy. Bul ǵana emes, Qýanyshbaevtardyń qoldan jasalǵan basseınderinde Afrıkanyń jaıyndary da bar. Kópshilik tek kógildir ekrannan ǵana kóretin jaıyndardyń uzyn-sany 70-ten asady.

Osyndaı erekshe bastamany qolǵa alǵan aǵaıyndylar aldaǵy ýaqytta aýyldaǵy aýlasyn afrıkalyq zoobaqqa aınaldyrýǵa nıetti.

Ǵıbrat SEMBAI

Jambyl oblysy

...usynys jasaıdy

Tólqujattaǵy júıesizdik

Keshegi keńes kezinde búkil el ulttyq ereksheligine qaramastan «ov», «ev», «ın» «ıch» bolyp jazylyp keldi. Bul da sol kezeńniń eleýsiz, kóńil bóle bermeıtin orystandyrýǵa baılanysty qıturqy saıasaty edi. Táýelsiz el bolyp ómir súrip jatsaq ta jeke bas kýáligimizdegi ulttyq ereksheligimizdi saqtamaı, qalaı bolsa solaı árkim ózinshe jazdyryp kele jatyr. Onyń syrtynda arnaıy mekeme basshylarynyń qamsyz otyrǵany taǵy bar.

Arnaıy oryndar basyn qatyrǵysy kelmese, kópshiliktiń nazaryna tómendegideı usynys aıtqym keledi.

Jeke bas kýáligin toltyrǵanda, birinshi sol kýálik ıesiniń esimi jazylsa, odan soń ákesiniń esimi, tegi kórsetilse dep oılaımyn. Bulaı dep otyrǵanym, jeke bas kýáligi adamnyń ákesine, bolmasa babasyna berilip otyrǵan joq qoı, sondyqtan jeke kýálik sol tulǵanyń birden óz esimimen bastalyp toltyrylǵany jón.

Mysaly, Ermek Sársen, Asqar Ospan sııaqty kýálikterdegi ataýdan qaısysy óz esimi, qaısysy ákesi, Baqyt Aıjan, Raýan Nurjan, Altyn Qalybaı – osy esimderden er adam ba, áıel adam ba ajyratyp kórińiz! Mine, osynyń bári aınalyp kelgende qujattaǵy júıesizdikten týyndap otyrǵan jaǵdaı.

Sondyqtan Altyn Qalybaıqyzy, Aıjan Baqytuly, Raýan Nurjanuly bolyp jazylsa, eshqandaı túsinispeýshilik týyndamas edi.

Sanııazbek NUǴYMAN

...oı qozǵaıdy

Oń jambasyńa keletin mamandyqty tańda

Dúnıede eki nárseden qatelespeý kerek dese, sonyń biri – mamandyq. Desek te, almaǵaıyp zamanda qaıda, qalaı, qaıtip qadam basýdy bilmeı turǵan talapker az emes. XXI ǵasyrǵa ǵalymdar «Arpalys ǵasyry» dep baǵa beripti. Iаǵnı, búgin ashqan jańalyǵyńyz, erteń ózekti emes. Birde fýtýrıst Mıtıo Kaký «Bolashaqta adam isiniń 50%-yn robottar atqarady, kóp mamandyqtar joıylmaq», dedi. Eýropa elderinde mektep oqýshylaryn mamandyqqa baýlyp, jasóspirimdi 9 synypta beıimine qaraı baǵyttaıdy. Mashına bólshekteri, kompıýterlik baǵyt, taǵy sol sııaqty. Mynadaı sóz bar: «Germanııada árbir mektep bitirýshi túlek «OPEL» avtomobıliniń motoryn shashyp, qaıta jınaı biledi» degen. Sonymen qatar mektepten arnaýly orta tehnıkalyq mamandyq ıesi bolyp shyǵady eken. Jan-jaǵyńyzǵa kóz jiberip qarar bolsańyz – umtylys, birinen biri asqan ǵylymı tehnologııa. Álemniń JOO-lary kil myqtyǵa esigin ashýda. Báriniń suraqtary: IT, nanotehnologııa, robottehnologııa, mashına jasaý, t.b. Bitirgennen soń qaıda baramyn dep bas qatyrmasańyz da bolady. Bilikti maman bolsańyz boldy, shetelde alpaýyt korporasııalar, holdıngter sizdi ózi izdeıdi.

Bul – bizge de úlgi alarlyq is. Bıylǵy memlekettik granttyń basym kópshiligi tenıkalyq baǵytta. Álemdik sarapshylardyń pikirinshe, ekonomıst, zańger, qarjygerler kereksiz. Birte-birte buny kompıýter atqarýda. Birde ǵalamtordan mynadaı bir sóz oqydym «Saǵan qudaı bermegendi Sorbonna ýnıversıteti bere almaıdy» degen. Bul  – dúnıedegi beldi oqý ornynyń mańdaıshasyndaǵy jazý. Ýaqyt – qysqa, tańdaý – bireý. Osy tańdaý árbir jastyń ómirlik tireýi bolǵany abzal. Bolashaqty búginnen qala, oń jambasyńa keletin mamandyqty tańda.

 Oljas JOLDYBAI

...áserimen bólisedi

 «Án arqaý» áýeledi

Elbasy N.Nazarbaevtyń «Rýhanı jańǵyrý» baǵdarlamasy aıasynda aýdan ortalyǵy Shetpedegi jastar ortalyǵynda Mańǵystaý aýdandyq jastar resýrstyq ortalyǵynyń uıymdastyrýymen dástúrli «Án arqaý» atty jas oryndaýshylardyń aýdandyq baıqaýy ótti.

Sharanyń maqsaty – jergilikti sazgerlerdiń shyǵarmalaryn nasıhattaý, án ónerine degen mahabbatyn nyǵaıtý, jas urpaqty patrıottyq baǵytta tárbıeleý, sondaı-aq jas oryndaýshylarǵa qoldaý tanytý. Bıylǵy ótkizilgen baıqaý – sazger Jalǵas Keńesov shyǵarmashylyǵyna arnaldy. J.Keńesovtiń 150-ge jýyq áni bar. Baıqaýǵa qatysýshylar baıqaý sharty boıynsha eki ánimen keldi. Birinshisi mindetti túrde belgili sazger J.Keńesovtiń áni bolsa, al ekinshisi patrıottyq án bolýy kerek. Baıqaýǵa dástúrli án nemese estradalyq ánder qatystyryldy.

Baıqaý sońynda birinshi oryndy Shaıyr aýyly T.Jalǵasbaıuly atyndaǵy orta mekteptiń oqýshysy Nurzııa Alpamysqyzy, ekinshi oryndy Shetpedegi B.Jumalıev mektebiniń oqýshysy Raýan Tynysh­qalıuly, al úshinshi oryndy M.Atymov atyndaǵy orta mekteptiń jas mamany Raýshan Shabıkova ıelendi.

 Sharada jeńimpazdarǵa zattaı syılyqtar berilse, sondaı-aq baıqaýǵa qatysýshylarǵa uıymdastyrýshylar tarapynan baǵaly syılyqtar men dıplomdar tabys etildi.

Gúlsim MEŃDIBAEVA,

aýdandyq jastar ortalyǵynyń mamany

Mańǵystaý oblysy,

Mańǵystaý aýdany