Toıdy ashyq túzeı ala ma?

«Toı degende qý bas domalaıdy» degen toıqumar halyq ólgen-tirilgenine, shekteýlerge qaramastan, otqa úımelegen kóbelekshe toıhanalardyń artqy esigin ańdyp júr. «Barmasam aǵaıynnyń, dostyń betine qalaı qaraımyn», degen jalǵan namystyń, nadan túsiniktiń jetegindegi olar osy qylyqpen ózine ǵana emes, aınalasyndaǵy halyqqa qansha zalal tıgizip júrgenin baǵamdar da emes.

Qazirgi tańda toılardyń «jabyq esik jaǵdaıynda» ótip júrgenin jurt ta, buǵan tyıym salýǵa tıis quqyq qorǵaý organdary men atqarýshy bıliktiń ókilderi de jaqsy biledi. Ara-arasynda jaýapkershilikke tartylyp, aıyppul tólep jatqany qanshama?! Áıtse de, eki júz, tipti odan da kóp adamǵa asta-tók toı jasaý men karantın talaptaryna «túkirip qoıǵan» tártipsizdikter tyıylmaı tur. Bir sózben aıtqanda, tiri qalýdy oılaýdan góri toı jasap, táýekelge bas tigýdiń bási joǵary turǵandaı.

Jasyratyny joq, quzyrly organdar qansha jerden «qylburaý» salsa da, ynsapsyz kásipkerler men toıqumar qaýym nebir qıturqy aıla-tásildi oılap taýyp, óz degenderin iske asyryp júr. Munyń tereńine úńile berseń, jeń ushynan jalǵasqan sybaılastyqtyń da qyltıyp turǵan qulaǵyn baıqaýǵa bolýshy edi...

Endi zańnyń qatań talaptaryna baǵynbaı otyrǵan qazaqy toıshyl mentalıtetti tártipke qalaı kóndirýge bolady? Qarap tursańyz, bul qubylys jolyndaǵysyn túgel japyryp, toqtaıtyn túri joq. Osy oraıda amaldyń joqtyǵynan mynadaı usynys aıtýǵa týra kelip tur.

Qazir ǵoı, kópshilik jerlerde Ashyq qosymshasy iske qosylyp, shekteý sharalarynyń tártiptiligi bir izge túse bastady. Máselen, koronavırýs ınfeksııasynan aman-saý ekenińizdi dáleldeıtin qaǵazyńyz bolsa bitti: siz úshin barlyq esik ashyq. Mine, osy tásildi toıǵa nege qoldanbasqa?

Mysaly, bul isti bylaısha júzege asyrýǵa bolýshy edi. Toı jasaıtyn adam tyǵylmaı kelip jergilikti atqarýshy organdarǵa ótinim túsiredi. Sáıkesinshe, bul jaýapty uıym nemese arnaıy qurylǵan komıssııa toıǵa kelgen adamdardyń Ashyq qosymshasy arqyly tekserýden ótýin uıymdastyryp beredi. Iаǵnı toıhananyń ishine tek «jaman tumaýdan» saý nemese ekpe alǵan adamdar ǵana ótedi. Dál osy tásil dástúrli as berý sııaqty basqa da adam kóp jıylatyn is-sharalarǵa da qoldanylsa...

Álbette, bul usynys bázbireýlerge qarabaıyrlaý, tipti kúlkili bolyp kórinýi de múmkin. Ondaı skeptıkterge aıtarymyz: indettiń órshýine tikeleı kináli bolyp, tolastamaı turǵan toı-dýmandy basqa qandaı jolmen tártipke salar edińiz?

Resmı málimetke saı, ótken táýlik ishinde Qaraǵandy oblysy boıynsha 941 adam koronavırýs ınfeksııasyn juqtyryp, provızorlyq stasıonarlarǵa jatqyzyldy. Al endi osy naýqastardyń ishinde toıda júrip, «jaman tumaýdy» taratqany nemese juqtyryp alǵany qanshama deseńizshi?!

Toqsan aýyz sózdiń tobyqtaı túıini, zańnyń temirdeı qatań tártibi toqtata almaǵan toıdy tek osy túzeýi bek múmkin dep Ashyq qosymshasyna ǵana úmit artýǵa týra kelip tur.

Qaraǵandy oblysy