Halyqaralyq balalardy qorǵaý kúni aıasynda Atyraýda erte aralasý ortalyǵy, Taldyqorǵan men О́skemende erte aralasý ortalyqtary men aýtızm jáne basqa da mentaldy buzylystary bar balalarǵa arnalǵan ortalyqtary iske qosyldy. Atalmysh úsh ortalyq Shymkent pen Pavlodarda da ashylǵan. Jalpy Qor qoldaýymen búginde 8 reabılıtasııalyq ortalyq qurylyp, jumysyn istep jatyr.
Erte aralasý ortalyqtary medısınalyq, áleýmettik jáne pedagogıkalyq syndy úsh baǵytta jumys isteıdi. Ár ortalyqta jyl saıyn 3 aıdan 3 jasqa deıingi neıro-ortopedııalyq buzylýlary bar jáne olardyń týyndaý qaýpi bar 600 bala keshendi ońaltý kómegin alady.
Ortalyqtyń jumys modeli boıynsha ár balaǵa jeke ońaltý jospary qurylady. Ony júzege asyrýǵa dáriger-nevropatologtar, dáriger-reabılıtologtar men pedıatrlar, emdik dene shynyqtyrý (EDSh) nusqaýshylary, kásiptik terapevtter, logopedter sııaqty mamandardyń kópsalaly toby qatysady. Mehanoterapııa zaly men EDSh, sensorlyq bólme, ımmersıondy vannasy, shýngıt jáne tuz bólmeleri jabdyqtalǵan, sondaı-aq damýdyń erte kezeńderinde buzylýlardy anyqtaýǵa jáne ońaltý baǵytyn ázirleýge múmkindik beretin estý men mıdy zertteýge arnalǵan dıagnostıkalyq jabdyq ornatylǵan.
«Jas balalardyń dıagnozy anyqtalmasa da, damýynyń keshigýi baıqalǵanda, múmkindiginshe densaýlyqtyń nasharlaýyn boldyrmaý úshin erterek alǵashqy qadamdardy jasaý óte mańyzdy. Erte jastaǵy mı men júıke júıesiniń tańǵajaıyp ıkemdiliginiń arqasynda arnaıy ońaltýdyń kómegimen bolashaqta aýyr múgedektikke shaldyqpaýǵa nemese onyń yqtımaldyǵyn edáýir tómendetýge bolady. Sondyqtan erte aralasý ortalyqtary erte kómek kórsetýdi qoljetimdi etý úshin qurylyp otyr», dedi «Qamqorlyq qory» korporatıvtik qorynyń dırektory Araılym Erkinova.
Aýtızm jáne basqa da mentaldy buzylystary bar balalarǵa arnalǵan ortalyqtarda túrli mamandar toptastyrylǵan, olar ár balamen qabiletteri men qajettilikterin eskere otyryp, ádiskerler ázirlegen jeke baǵdarlama boıynsha jumys isteıdi. Ortalyqtar modeliniń tujyrymdamasyn jasaýǵa QR Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstrligi usynǵan sarapshylar qatysyp, úsh jetekshi amerıkandyq aýtızm ortalyqtarynyń jumys tájirıbesi nazarǵa alyndy.
Ár ortalyqta jyl saıyn 125 balaǵa kómek kórsetiledi.
«Bıyl sáýir aıynda seriktesterimizben birge Shymkent pen Pavlodarda ortalyqtar ashtyq. Josparymyzda 13 erte aralasý ortalyǵy jáne aýtızmi bar balalarǵa arnalǵan 8 ortalyq ashý bar. Bul rette keshendi ońaltý kómegin qamtý úshin «Ońaltý ortalyqtary» jobasyn iske qosyp, 6 óńirde 6 ońaltý ortalyǵyn quramyz. «Aqjol-M» ońaltý ortalyǵymen jaraqtandyrý boıynsha taǵy bir jobany iske asyrýdamyz. Ortalyq Almaty oblysynda 1,5 jastan 18 jasqa deıingi balalardy qabyldaıtyn bolady», dep «Qazaqstan halqyna» qoǵamdyq qory Basqarma tóraǵasynyń orynbasary Lázzat Shyńǵysbaeva.
«Qazaqstan halqyna» qory jáne «Samruk-Kazyna Trust» áleýmettik jobalardy damytý qory ortalyqtardyń materıaldyq-tehnıkalyq jabdyqtalýyn qarjylandyrdy. Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstrligi jobany iske asyrý máselelerinde óńirlik jumyspen qamtý jáne áleýmettik baǵdarlamalar basqarmalarynyń jumysyn úılestiredi. Ákimdikter ınfraqurylymdy irikteý, ortalyqtardy jóndeýdi qarjylandyrý, ortalyqtarda jumys isteý úshin kadrlardy irikteý boıynsha jumys júrgizýde.
