Rýhanııat • 15 Mamyr, 2019

Áz-Bógenbaı bı mazary

Týǵan jerin qorǵap, bar ǵumyryn at ústinde ótkizgen Alashtyń sońǵy hany Kenesarynyń zamanynda qara qyldy qaq jarǵan ádildigimen, támam el tyǵyryqqa tirelgen shaqta tapqyrlyǵymen erekshelengen Bógenbaı bı týraly Kókshe baýyrynda estilerdiń esinde saqtalǵan ańyz kóp. Bı sýyrylǵan suńǵyla sheshen ǵana emes, soǵys ónerin jetik meńgergen, qaptaǵan jaýdan qaıtpaǵan qaısar batyr da bolǵan. Sondyqtan da halyq ardaq tutqan. El qurmettep, esimine «áz» degen anyqtaýysh qosyp, Áz-Bógenbaı ataǵan.

Baıqal BAIÁDIL

Bógenbaı Quttyqadamuly 1761 jyly Zerendi óńirinde dúnıege kelgen. Bar ǵumyry el ishindegi yntymaqty nyǵaıtýǵa baǵyttalǵan, týǵan jerin kelimsekterdiń tabanymen taptatpaýǵa tyrysqan qajyrly kúreskerlikpen ótken. Topyraq ta osy óńirden buıyrypty.

Uly Abylaıdy kózi kórgen, Kenesary hanǵa úzeńgiles serik bolǵan Áz-Bógenbaı babamyzdyń tapqyrlyǵy men jaýjúrektigi jaıly ańyz kóp. Bir-birimen sabaqtasyp jatatyn estelikterdiń negizgi taqyryby bıdiń danalyǵy men erligi. Qazirgi kúni arýaqty bıden taraǵan urpaq Zerendi aýdanynyń Aıdabol, áridegi Sandyqtaý óńirinde tamyr jaıǵan. Tektiden taraǵan tegin bola ma? Erjúrektigimen, el qorǵaǵan erligimen esimderi el esinde saqtalǵan Jarylǵap, Shaýypkel, Tólebaı batyrlar týraly el ishindegi kónekóz qarııalar kúni búginge deıin aýyzdarynyń sýy quryp aıtyp otyrady.

Bıdiń mazary Zerendi aýylynan ońtústik baǵytqa qaraı 25 shaqyrym jerde. Aıdabol ózeniniń oń qabaǵyna salynǵan. Bógenbaı bı 105 jasynda dúnıeden ótken. Bolashaqty boljaı bilgen kóregendiginiń arqasynda kózi tirisinde áýlıe atanǵan adam. 2006 jyly Zerendi aýdanynyń azamattary óz elinde Áz-Bógenbaı bı men Áz-Toǵaıuly batyrlarǵa arnap bıiktigi 7 metrge jýyq mazar turǵyzdy. Qazir tamyljyǵan kórkem tabıǵattyń aıasyndaǵy eńseli mazar kıeli jer sanatynda.

Aqmola oblysy,

Zerendi aýdany