О́zbekter Babyr patshanyń begimderi týraly derekti fılm túsirdi

Rýhanııat • 16 Aqpan, 2020

О́zbekter Babyr patshanyń begimderi týraly derekti fılm túsirdi

299 ret kórsetildi

Ataqty Babyr patsha – Ortalyq Azııa elderiniń ortaq murasy. Onyń ómiri naqty derekter emes, ańyz ben ápsanamen astasyp ketken.

Gúlbarshyn AITJANBAIQYZY

Bizdiń ustanymymyz tarıh pen teorııanyń deńgeıinen ári asa almaı júrgende, ózbek baýyrlar ony kıno tilinde zerdelep úlgiripti. Jáne anaý-mynaý emes, BBC-diń qoldaýymen. Kıno men ádebıet ony Ortalyq Azııalyq tulǵadan óz ultyna qaraı beıimdeýdiń synnan ótken ádisi ekenin jan-jaǵymyzdaǵy elderdiń tájirıbesinen bilemiz. Qazaqtyń Qasym hany men Aqsaq-Temirdiń urpaǵy Babyr týǵan bóle degen derek bar. Qazaq-ózbek tarıhynyń bir-birinen bólip alýǵa nemese taldaýǵa bolmaıtyn túıisip jatqan tustary kóp. Sondyqtan keıbir sarapshylar HV ǵasyrdyń arǵy jaǵynda jatqan tarıh týraly derekter týraly kıno túsirgende qazaq, ózbek rejısserleriniń múmkindigin teń paıdalaný kerek degen pikirine den qoıatyn kez keldi.

Sonymen, ózbek baýyrlarymyz bul joly BBC-diń kómegine júgingenin joǵaryda aıttyq. «BBC ózbek qyzmeti ataqty «Babyr hanshaıymdarynyń izimen» derekti fılmin túsirýdi aıaqtady», dep habarlaıdy Podrobno.uz tilshisi. Janry jaǵynan kórkem emes, derekti janr bolyp esepteletin kıno týyndy úsh bólimnen turady. Úndistandaǵy Moǵol ımperııasynyń negizin qalaýshy retinde tanymal bolǵan patsha jáne aqyn Babyrdyń otbasynda áıelder ómiriniń ashylmaǵan qyrlary týraly aıtady. О́zbekstanda, Úndistanda jáne Aýǵanstanda túsirilgen osy fılmniń keıipkerleri sııaqty, mamandar men suhbattasýshylar - áıelder. Fılmniń avtory, BBC News ózbek jýrnalısi Gýlsevar Zamon Babýr Shah otbasynyń úsh urpaǵynyń ókilderi bolǵan áıelder tarıhyn zerttedi. Bul Babyrdyń ájesi, anasy jaǵynan Eson Davlat, Honzodanyń qaryndasy Gúlbadan begim.

«Eń basty másele, bir kezderi qýatty áýlettiń hanshaıymdary tulǵasy tarıhı kitaptardan nege laıyqty oryn almaǵan degen suraqqa jaýap izdeý bolatyn. Babýrıdtik áýlettiń hanshaıymdardyń izimen «derekti fılminde biz tarıhtan joǵalyp ketken áıelderdiń jolyn qalpyna keltirýge tyrystyq, 500 jyl buryn olar qýatty áýlettiń ortalyǵynda, asyl jar jáne kórnekti kóshbasshylar retinde tanylǵan. Biz olardyń tarıhyn zerttegen kezde buryn zerttelmegen qupııa derekterge tap boldyq. Keıde olardyń qoǵamdaǵy róli memlekettik basqarý mashınasynda júrgen keıbir erkekterden joǵary turǵan. Olar bul dárejege aqyl-parasatymen, qajet bolsa jaýyngerlik darynymen jetken», deıdi joba menedjeri, BBC News redaktory Dılorom Ibragımova.

Onyń aıtýynsha, fılmde avtorlar osy yqpaldy áıelderdiń oqıǵalaryn búgingi jas urpaqqa jetkizgisi keldi. «Biz óz tarıhymyzdaǵy batyl, daryndy, erjúrek áıelderdiń murasyn Ortalyq Azııadaǵy áıelderdiń qazirgi umtylystarymen, armandary men úmitterimen baılanystyrýǵa tyrystyq» dep atap ótti ol.

«Babýrıdtik hanshaıymdardyń izimen» fılminde ózbek teatrlarynyń ártisteri: Dılorom Abdýalımova (Gúlbadan Begim), Rasýlhon Kodırhonov (Bobýr) jáne Dıler Rýzmetov (Honzoda Begim) oınady. Fılmge sýretterdi ózbek jas sýretshisi Isomıddın Eshonkýlovter oınady.

Aldaǵy úsh aptada fılm BBC News О́zbek bbc.com/uzbek paraqshasynda jáne YouTube-ta qaralady. Sonymen qatar, fılm Aýǵanstanǵa arnalǵan BBC News О́zbek televızııalyq baǵdarlamasynyń «Mádenı mura» bóliminde kórsetiledi. Jumys kúnderi teledıdarlyq baǵdarlamalar jergilikti teledıdar ýaqytymen 18: 00-de aýǵandyq «Arezo» efırinde kórsetiledi. О́zbekstanda Sevimli TV kelesi aptadan bastap sýretti kórsetedi.

Kúnniń mańyzdy jáne ózekti jańalyqtaryn «Egemen Qazaqstan» telegram kanalynan oqyńyz