– О́zińiz bas­qaryp otyrǵan «Alash Praıd» kompanııasy buǵan deıin de res­pýb­lıkamyzdyń birqatar aımaǵynda dú­bir­li dodalar uıymdastyryp, jek­pe-jek dese delebesi qozatyn jan­kúıerlerdiń ystyq yqylasyna bó­len­geni belgili. Al bul joly qa­lyń kórermenge qandaı syı daıarlap otyr­syz­dar?

– 22 aqpanda kóne shahar – Túr­kis­tanda «Gran-prı Alash Praıd – 2020» týrnıriniń tusaýy kesiledi. Bul rette biz 61,2 kılo salmaq dárejesi boıynsha ótetin básekeler barysynda Ortalyq Azııanyń eń úzdik órenin anyqtaımyz. Sol keshte jarys jolyna segiz sportshy shyǵady: Qazaqstannan – Muqaǵalı Nesipbaı men Álisher Ǵabdýllın, О́zbekstannan – Nuráli Majıdov pen Muratjan Qadyrov, Qyrǵyzstannan – Álımardan Ábdiqarov pen Boston Anar­bekov jáne Tájikstannan – Saıd­shoh Rýzımetov pen Mehroz Ýma­rov. Osylardyń arasynan ozǵan oǵ­lanǵa altyn belbeý jáne 1 mıllıon teńge kóleminde syıaqy tabys­talady. Sonymen qatar Qarshyǵa Dáýitbek, Ǵalymjan Qanaev, Jandos Isabekov, Oljas Esqaraev syndy saıypqyrandardyń qatysýymen birneshe reıtıngtik básekeler uıymdas­tyrylady.

– Tańdaýlaryńyz nelikten dál osy salmaq dárejesine túskenin túsindire ketseńiz?

– Onyń esh qupııasy joq. Aldaǵy ýaqytta biz barlyq salmaq dárejeleri boıynsha myqtylardy anyqtaý maq­satynda el aýmaǵynda osyndaı jarystar uıymdastyrýdy kózdep otyrmyz. Bul bir jyl kóleminde júzege asa­tyn sharýa. Máselen, 11 sáýirde Shym­kentte ótetin týrnırde 66 kılo salmaqtaǵy saıypqyrandar saıysqa túsedi. Solardyń arasynan da úzdikti anyqtaımyz. Osylaısha halyqaralyq federasııa bekitken barlyq segiz salmaq dárejesi boıynsha «Alash Praıd» nusqasy boıynsha altyn belbeý ıegerleri belgili bolady.

– Osy jarystarda kúsh synasatyn sportshylar qandaı talaptar boıynsha anyqtalady?

– Uıymdastyrý jumystary oń sheshi­min tapqannan keıin ózimizdiń resmı saıtymyz arqyly «Pálenbaı kúni Qazaqstanda osyndaı baıraqty báseke ótkeli jatyr» dep barsha jurtqa habarlaımyz. Kórshiles elderdiń federasııalary men túrli klýb ókilderine arnaıy hat joldanady. Baq synaýǵa nıet bildirgender bizben baılanysqa shyǵady. Osylaısha kóptegen úmitker­ler arasynan kórsetkishteri eń jaqsy jigitterdi iriktep alamyz.

– Al Almaty tórinde ótetin jarys jaıynda ne aıtasyz? Osy týrnırge qatysýshylardyń ataq-dańqyna qarap-aq, 6 naýryzda Alataý baýraıynda alapat aıqastyń kýási bolatynymyzdy sezip turǵandaımyz...

– 6 naýryzdaǵy jarysty biz Che­shen­stannyń ASA-symen (Absolute Championship Akhmat) birlesip uıym­dastyramyz. Búgingi tańda ASA erejesiz jekpe-jek álemindegi eń beldi uıymdardyń biri. Deńgeıi men bedeli jaǵynan olar ázirge UFC men Bellator promoýshenderinen ǵana qalyp keledi. «Alash Praıdtyń» sol uıymmen iskerlik baılanys ornatqanyna eki-úsh jyldyń júzi boldy. Sol kezden beri Almatyda eki birdeı týrnırdiń jalaýy jelbiredi. Sol básekelerdiń asa joǵary deńgeıde ótkenine san myń jankúıer kýá. Bul joly da «Almaty Arenaǵa» jınalǵan kórermender ár jekpe-jekti aıyzdary qanyp tamashalap, úılerine keremet ásermen oralatynyna kúmánim joq.

– Daǵystandyq Rasýl Mırzaev Erjan Estanovpen eki ret judyryq­tasyp, ekeýinde de jeńiske jetti. Odan keıin Arman Ospanovpen kúsh sy­nasýǵa tıis edi. Alaıda túrli sebeptermen qos myqtynyń joldary qıyspady. Sol kezde BAQ ókilderine bergen suhbatynyń birinde Rasýlyń «Erjan ba, Arman ba! Maǵan báribir» dep aıtqany bar. Shyny kerek, Qap taýy qyranynyń bul sózine kádimgideı shamdanyp qaldyq. Siz qalaı oılaısyz, qazaqtyń qaısar uly «Qara jolbarysty» jeńe ala ma?

– Árıne kúni buryn boljam aıtý qıyn. Bir anyǵy, bul joly ekeýine de ońaı bolmaıdy. Mırzaev ta (18 jeńis,
2 jeńilis), Ospanov ta (9 jeńis,
3 jeńilis) ózderiniń sporttyq mansabynda mol tájirıbe jıyp, talaı bıik belesti baǵyndyrǵany barshaǵa málim. Alaıda sońǵy kezderi olardyń joly bolmaı júr. Sońǵy eki jarym jyl aralyǵynda Arman úsh ret utyldy. Rasýl da eki ret jeńilistiń kermek dámin tatty. Endi sol olqylyqtyń ornyn toltyrý kerek. Sondyqtan da ózderiniń myqtylyǵyn dáleldeý úshin qos sportshynyń da Almatyda esh aıanyp qalmaıtyny anyq.

– «Almaty Arenada» ótetin jarysta Qazaqstannyń jalpy qansha sportshysy óner kórsetedi?

– Arman Ospanovtan bólek, bizdiń elden taǵy bes jigit jekpe-jekke shyǵady. Atap aıtsaq, 65,9 kılo salmaqtaǵy Ermek Tlaýov (16 jeńis, 6 jeńilis) cheshenstandyq Álıhan Sýleımanovpen (10 jeńis, 2 jeńilis) jáne Nursultan Qasymhanov (9 jeńis, 2 jeńilis) belarýstik Ivan Jvırblıamen (7 jeńis, 3 jeńilis) judyryqtasady. 70,4 kılo salmaq dárejesindegi Artem Reznıkov (20 jeńis, 6 jeńilis) ıngýshetııalyq Hamzat Aýshevpen (13 jeńis, 3 jeńilis) aıqasady. 93 kılo salmaqtaǵy Asyljan Baqytjanuly (10 jeńis, 1 jeńilis) ıspanııalyq Danıel Toledo (9 jeńis, 7 jeńilis) jáne Evgenıı Egemberdıev (10 jeńis, 2 jeńilis) polshalyq Karl Selınskımen (17 jeńis, 8 jeńilis) kúsh synasady.

– Aıtýly jarystyń basty jek­pe-jeginde kimder aıqasady?

– Basty aıqas brazılııalyq 61,2­ kılo salmaqtaǵy Danıel de Al­meıda (26 jeńis, 6 jeńilis) men cheshenstandyq Shámil Shahbýlatov (11 jeńis, 2 jeńilis) arasynda ótedi. Olardyń ekeýiniń de esimderi dúıim jurtqa jaqsy tanys. Máselen, dáp osy Shahbýlatov byltyr kúzde ótken jarysta Rasýl Mırzaevty aýyr nokaýtqa jibergen. Brazılııa ókiliniń de ataǵy alysqa jaıylǵan.

– О́tken jyldyń qarasha aıyn­da ASA uıymdastyrǵan týrnır­de jeti jigitimiz jekpe-jekke shyǵyp, solardyń arasynan tek Nur­sul­tan Qasymhanov qana jeńiske jet­­ken edi. Osy joly da sondaı jaǵ­daı qaı­talansa, jergilikti jan­kúıer­lerdiń kóńi­line kirbiń túspeı me?

– Birden aıta keteıik, ASA týrnır­lerine kil myqtylar ǵana qatysady. Bul jarysta kimniń jeńip, kimniń jeńiletinin kúni buryn joramal­daý múmkin emes. Iá, byltyr Nursultannan basqa jigitterimizdiń tegisteı utyl­ǵany ras. Biraq túrli sebeptermen ol jarysqa Arman, Asyljan, Artem jáne Evgenıı syndy myqtylar qatys­qan joq. Sodan kópti kórgen kánigi sport­shylardy ózge órendermen almas­tyrýǵa májbúr boldyq. О́kinishke qaraı, olardyń deni utylyp qaldy. Desek te bul erejesiz jekpe-jek ále­mindegi eń úzdik promoýshenniń biri uıymdastyrǵan týrnıri ekenin esten shyǵarmaǵan jón. Biz de óz shákirtterimizdiń tek kúshtilermen ǵana aıqasqanyn qalaımyz. О́ıtkeni sportshylardyń sheberlik deńgeıi tek myqty básekelestik jaǵdaıynda ǵana ósedi. Bizdiń ustanǵan pozısııamyz osyndaı. Sondyqtan bul joly da aldaǵy básekelerge boljam jasaýǵa asyqpaımyz.

– Áńgimeńizge rahmet. Aldaǵy ja­rys­­tarda jerlesterimizge sáttilik tileı­miz.

Áńgimelesken

Ǵalym SÚLEIMEN,

«Egemen Qazaqstan»

 ALMATY