Tar jerde tyǵylysyp... Toı-tomalaqty úıde ótkizýge kóshtik pe?

Qoǵam • 27 Qańtar, 2021

Tar jerde tyǵylysyp... Toı-tomalaqty úıde ótkizýge kóshtik pe?

686 ret kórsetildi

Byltyrǵy jazda koronavırýs pandemııasynyń asqynyp, alqymnan alyp turǵan shaǵynda týǵan aýylymdaǵy aǵaıyndardyń ahýalyn bilmek bolyp, sondaǵy týystarmen habarlastym. «Allaǵa shúkir, aýylymyzǵa indet jetken joq. Tipti bizben kórshi turatyn bir qaryndasyń keshe ǵana Qaraǵandyǵa toıǵa baryp keldi...» dep qarap tur baýyrym. «Búkil el boıynsha tótenshe jaǵdaı jarııalanǵan qazirgi ýaqytta ol 700 shaqyrymdaı jerdegi qalaǵa barý úshin joldaǵy birneshe blok-beketten qalaı ótip júr?» degen suraǵyma «Ony endi óziń bilesiń ǵoı...» dep jaltaryp, kórshisiniń qupııasyn ashpaýǵa tyrysty...

Káribaı MUSYRMAN

Dál sol kúnderi astananyń irgesindegi Qaraótkel aýylynda turatyn bir aǵaıyndar da kelin túsirip, sonaý Almatydan kelgen qudalarymen birge asta-tók toı jasap jatqanynda, ústerinen túsken polıseılermen sózge kelip, aıǵaı-shý shyǵaryp, tártipke baǵynar yńǵaı tanytpaǵandyqtan, aıyppul tóleýlerine týra kelgen. Munyń sońy ile Qaraótkelge kireberistegi jol ústine de blok-beket qoıýmen tynǵan.

Tabysynan aıyrylǵysy kelmegen talaı meıramhana men dámhananyń ıeleri de jasyryn toı-tomalaq ótkizýdiń neshe túrli jolyn taýyp alǵandyǵy jarııa bolyp jatyr. Qonaqtardyń kólikterin alysyraq jerge qoıǵyzyp, jasyryn esikten kirgizip, terezeni tumshalap degendeı... Áshkerelengenderi qomaqty aıyppul tólep te jatyr.

Torqaly toı ǵana emes, topyraqty ólim jóneltý kezinde de saqtyq sharalaryna den qoıyp jatqan jurt shamaly. Tekserýshiler at izin sırek salatyn shalǵaıdaǵy aýyl túgil, memlekettik qyzmetshiler, quqyq qorǵaý organdarynyń, sanıtarlyq-epıdemııalyq qyzmettiń qyzmetkerleri qaptap júrgen aýdan ortalyqtarynyń ózinde kópshilik orynda betperde taqpaıtyndar jıi kezdesedi.

Osyndaı aýyldyq eldi mekende kóp kisi jınalyp, qatań sanıtarlyq-epıdemııalyq talaptar qadaǵalanbaǵan bataǵa baryp, qaýipti dertti juqtyrǵanyn ózi de bilmeı qalǵan bir tanysymyz arada birer kún ótkende qaladaǵy týǵan aǵasyna qonaqqa baryp, ony da indetke shaldyqtyryp, ekeýi de aıaq astynan mert bolǵanyn estidik.

«Bul bizdi emes, densaýlyǵy syr bergen qarttardy qıratatyn dert qoı...» dep, onsha saqtanbaı, «kúnde jıyn, kúnde toımen» júrgen jastar jaǵy da jaǵalaı aýrý juqtyryp, qaısybireýleri qatty qınalyp, áreń jazylyp, táýbelerine endi kelip jatqanyn kórip júrmiz.

«Jurt nege karantın tártibin qatań saqtamaıdy?» degen saýaldyń jaýabyn izdegende, taǵy da «О́ziń – dıýanasyń, kimge pir bolasyń?!» degen naqyl sóz de oıǵa oralmaı qoımaıdy. Karantın kezinde jergilikti jerlerde qatań sanıtarlyq-epıdemııalyq talaptardy eń áýeli ózderi saqtap, jurtqa ónege kórsetýge tıisti memlekettik organdardyń keıbir basshy qyzmetkerleriniń qaramaǵyndaǵylarǵa «eshkimge aıtyp qoımańdar...» dep, kóp kisi shaqyryp, toı-tomalaq pen as ótkizip nemese «bálenshekeńderge» ruqsat berip júrgendigi jaıly da sybys estilip jatady. Ondaı sheneýnikter qazirgi zamanda «jurttyń aýzyna qaqpaq bolý» múmkin emestigin, «otyz tisten shyqqan sóz otyz rýly elge taraıtynyn» eskermeıtindigin qaıtersiń. Sosyn bylaıǵy jurt ta «ebin taýyp», burynǵydaı asa dúrkiretpegenimen, shaqyrylatyn qonaǵynyń sany qaı kezdegiden bolsyn kem túspeıtin toı-tomalaqty syrt kózden jasyrǵan syńaıda ótkizýge tyrysyp jatady.

Taıaýda oblys ortalyǵynda turatyn bir dosymyz: «Karantın kezinde meıramhanalar men dámhanalardyń qyzmetin shektep qoıǵanymyz durys bolmady ma dep oılaımyn. Sebebi qazir jurt toı-tomalaq jasaýdyń, as berýdiń basqa tásilin taýyp, soǵan jappaı kóship jatyr. Naqty aıtsam, shildehanadan bastap, mereıtoıǵa deıingi otbasylyq toı-tomalaqtar men ólim-jitim jóneltken soń beriletin as, jetisi, qyrqy, jyly – bári meıramhanada emes, jeke úılerde ótkizilip jatyr. Kóp kisi qandaı úıge syısyn, qonaqtar ústel basynda ıyq tirestire, qysylyp-qymtyrylyp otyrady. Onyń ústine kóp úıdiń jeldetkishi de joq. Naǵyz antısanıtarııa! Indettiń taǵy da údep bara jatqanynyń bir sebebi osynda sııaqty», – dedi alańdaýshylyq bildirip.

Iá, quzyrly organdar qyzmetkerlerinen tyǵylysyp, tar úıde syǵylysyp toı-tomalaq ótkizýdiń arty jaqsylyqqa aparmaıdy, aǵaıyn! Pandemııanyń ekinshi tolqynynyń qaýpi tónip, Qazaqstan taǵy da «qyzyl aımaqqa» kirgendigi barshamyzdy qatty oılandyrýǵa tıisti. Qazaqylyǵymyzdy saqtaǵanymyzben, «qazaqbaıshylyǵymyzdan» qutylmasaq, óz taǵdyrymyzdy ǵana emes, barsha týys-týǵan, dos-jarandarymyzdyń taǵdyryn hám kúlli halqymyzdyń taǵdyryn qyl ústine qoıarymyz anyq.

Káribaı Musyrman,

«Egemen Qazaqstan»

Kúnniń mańyzdy jáne ózekti jańalyqtaryn «Egemen Qazaqstan» telegram kanalynan oqyńyz