Qorqýdan qaldyń ba, qazaǵym?..

Olar ystyǵy kóterilip ketken júrgizý­shilerdi áı-shaıǵa qaramastan, birden kólik­ten túsirip, qoldarynan jetelep, jedel járdem mashınasyna aparyp toǵytyp jatty. Al kóshede ıesiz qalǵan kólikterdiń rýline polıseıler otyryp, olardy arnaý­ly turaqqa aıdap áketti. Osylaısha indet juq­tyrdy degen kúdikke ilingenderdiń eshqaısysy polıseıler men medıkterge daý aıtyp, qarsylasyp, alysyp-julysyp jatqany baıqalmady.

Qytaıda korona­vırýsqa qarsy ekpe salý da qarqyndy júrgizilip, bıylǵy shilde aıyna deıin halyq­tyń 40 paıyzdan astamy vaksınalanǵan. Kórshi alyp memleket jyl sońyna deıin 1 mıllıard 440 mıl­lıon turǵynynyń 80 paıyzyna ekpe salyp, ujymdyq ımmýnıtet qalyptastyrmaqshy. Sarapshylar Qytaı pandemııany qazirdiń ózinde jeńdi dep baǵalap otyr. Munda ınfeksııanyń taralýy tyıylyp, tek shetelden indet juqtyryp kelgender ǵana anyqtalý ústinde.

Dúnıejúzindegi halqy eń kóp eldiń qater­li indetti jeńýiniń bir sebebi – qytaı­lyqtardyń zańǵa moıynsunatyn tártiptiligi ekendigi  kúmánsiz. Al bizdiń elde she? Eldi mekenderi bir-birinen aıtarlyqtaı alys orna­lasqan keń-baıtaq dalada ómir súrip jat­qan, sany 19 mıllıonnan endi asqan hal­qymyz sanıtarlyq-epıdemııalyq talaptardy qatań saqtasa, pandemııany jeńýdiń qazirgi birden-bir joly – vaksınalaýǵa jete mán berse, jaman indetti búgingideı tym órshitpeı, áldeqashan aýyzdyqtaýǵa bolar edi. О́kinishke qaraı, jaǵdaı olaı bolmaı tur.

Birinshiden, byltyr talaı adam toı-toma­laqta ınfeksııa juqtyryp qaza bolǵan­dyǵynan sabaq alǵandar shamaly. Kóbimizdiń óz jaqynymyzdan aıyrylmaıynsha, oılanar, aqylǵa keler túrimiz kórinbeıdi. Ul-qyzy shańyraq kótergen, mereıtoı ja­syna jetken aǵaıyndardyń kópshiligi tónip turǵan qaterge qaramastan, asta-tók toı jasamaýdy uıat kórse, týys-týǵan, dos-jaran­darynyń kóbi oǵan barmaýdy uıat sanaıtyn baıaǵy ádetinen arylar emes. Jaqyn­da bir týysym telefon soǵyp, toıǵa shaqyrǵanynda: «Sender qazir «qyzyl aımaqta» tursyńdar ǵoı. Sanıtarlyq-epıdemııalyq qyzmettiń ókilderi tekseris jasaǵan kezde ustalyp, aıyppul tóleýleriń múmkin ǵoı. Al toılaryńa koronavırýs juqtyryp alǵanyn ózi de bilmeıtin bireý kelip, toıshylarǵa ınfeksııa taratsa, ne bolmaq?», dep eskertsem, álgi baýyrym: «Qoıshy, qaıdaǵy jamandyqty shaqyrmaı. Jurt­tyń bári toı jasap jatyr ǵoı...», dep qarap tur.

Bir inim: «Instıtýt bitirgenimizge otyz jyl boldy. Soǵan oraı, kýrstastarymyz  kezdesý uıymdastyryp jatyr. Men olar­ǵa: «Bara almaımyn», dep edim, pálege qaldym. Kýrstastar chatynda «Kezdesýge kelmeı­tinder – bizdi mensinbeıtin keremetter ǵoı...», dep aǵash atqa teris mingizip jatyr», dep qynjyldy. Bul – ózge emes, joǵary bilimdi azamattardyń tirligi ekendigin es­kerseń, basyńdy shaıqap qana qoımaı, barmaǵyńdy tistep, jylaǵyń keledi...

Ekinshiden, koronavırýsqa qarsy vaksına saldyrýdan qashqaqtap qana qoımaı, ekpe salýshy medısına qyzmetkerlerimen «kelisip», jalǵan qujat jasatýǵa deıin baryp jatqanymyz – naǵyz masqarashylyq emes pe? Bul keleńsizdikti toqtatý úshin Memleket basshysy tıisti pármen berýge májbúr bolǵany málim. Osy rette Gıppokrat antyn qabyldaǵan dárigerlerimizge ne aıtar­syń? Ant qaıda, ar-uıat qaıda?

Úshinshiden, jergilikti jerlerdegi ko­ro­navırýstyń taralýyna jol bermeý maq­satynda qurylǵan komıssııalardyń shekteý sharalaryn qatań qadaǵalap júrgeni shamaly sııaqty. Áıtpese, el ishinde ruqsatsyz toı-tomalaq, as ótkizý  tyıylmas pa edi? Osy maqsatpen, máselen, buqaralyq aqparat quraldarymen birlesken reıdter nege ótkizilmeıdi?  

«Tártipke baǵynǵan el qul bolmaıdy», degen eken dańqty qolbasshy Baýyr­jan Momyshuly. Myna qalpymyzben koro­navırýstyń qulyna aınalyp qana qoımaı, qurbandyǵyna shalynyp, ult retinde qurdymǵa ketpesek jarar edi...