Jyl saıyn 31 mamyrda elimizde Saıası qýǵyn-súrgin jáne asharshylyq qurbandaryn eske alý kúni atap ótiledi. Shyn máninde, onyń Aza tutý kúni ekenin ata-babalary repressııaǵa ushyraǵan adamdar bolmasa, basqalar onsha sezinbeıtin sııaqty. Bar bolǵany – basshylarymyz bastap, basqalarymyz qostap, náýbet qurbandaryna arnalǵan eskertkishter men memorıaldyq taqtalarǵa gúl shoqtaryn qoıyp, bir mınýt únsiz turyp qaıtatynymyz ras.

Al bul kúni Memlekettik Týymyz tómen túsirilmeıdi, televızııa men radıo arnalarynda oıyn-saýyqtyq, konserttik baǵdarlamalar kúni-túni júrip jatady, kóńil kóterý oryndarynyń jumysyna da esh shekteý qoıylmaıdy. Biraq osymyz durys pa?
Bul rette Prezıdent Qasym-Jomart Toqaevtyń «Táýelsizdik bárinen qymbat» maqalasynda barsha jurttyń, ásirese jas urpaqtyń tarıhı sanasy aıqyn ári berik bolýǵa tıis ekenin aıta kelip: «Biz kezinde elge qyzmet etýdiń ozyq úlgisin kórsetken Alash qaıratkerlerinen taǵylym alamyz. Olar ótken ǵasyrdyń basynda táýelsizdik ıdeıalaryn halyq arasynda dáripteýge zor eńbek sińirip, azattyq jolynda qurban boldy», degen paıymy oıǵa oralady. Demek Saıası qýǵyn-súrgin qurbandaryn eske alý kúnine arnalǵan is-sharalardy da halqymyzdyń tarıhı sanasyn qalyptastyrýǵa baǵyttaǵanymyz jón emes pe?!
О́tken ǵasyrdyń 20-50-jyldaryndaǵy stalındik repressııa – halqymyzdyń tarıhyndaǵy naǵyz qasiretti kezeń bolǵany sózsiz. Alaıda keńes ókimeti tusynda ol týraly shyndyq tolyq aıtylmaı, birjaqty da teris túsinik qalyptastyrýǵa kúsh salyndy. Tarıhtaǵy aqtańdaqtar aqıqaty tek sekseninshi jyldardyń ortasyndaǵy qaıta qurý men jarııalylyq saıasaty kezinde ashyla bastaǵanymen, Qazaqstan óz táýelsizdigin alǵannan keıin ǵana osy náýbet qurbandaryn máńgi este qaldyrý maqsatynda memlekettik deńgeıdegi sharalardy júzege asyrýǵa kiristi. Sonyń ishinde 1997 jyly 31 mamyr Saıası qýǵyn-súrgin qurbandaryn eske alý kúni bolyp jarııalansa, keıin oǵan asharshylyq qurbandary qosylyp, jyl saıyn atap ótilip keledi.
Memleket basshysy Saıası qýǵyn-súrgin jáne asharshylyq qurbandaryn eske alý kúnine oraı halyqqa arnaǵan úndeýinde: «Zulmat jyldarda Qazaqstanǵa KSRO-nyń túkpir-túkpirinen bes mıllıonnan astam adam jer aýdaryldy. 100 myńǵa jýyq azamatymyz qýǵyn-súrginge ushyrap, sonyń 20 myńnan astamy atyldy. Jazyqsyz jazalanǵandardyń qatarynda Á.Bókeıhan, A.Baıtursynuly, M.Tynyshbaev, M.Dýlatuly, T.Rysqulov, M.Jumabaev, S.Seıfýllın, I.Jansúgirov, B.Maılın, S.Asfandııarov sııaqty kórnekti memleket jáne qoǵam qaıratkerleri, basqa da ult zııalylary bar...
Búgin biz ujymdastyrý jyldarynda ashtyqqa ushyraǵandardy, sondaı-aq týǵan jerinen ketýge májbúr bolǵandardy da eske alamyz. Bul zobalańnyń qasiretin úsh mıllıonǵa jýyq adam tartty... О́tken ǵasyrdaǵy eń qıly kezeńniń birinde jazyqsyz japa shekkenderdiń rýhyna taǵzym etý – barshamyzdyń perzenttik boryshymyz», degen edi. Osy turǵydan alǵanda, Saıası qýǵyn-súrgin qurbandaryn eske alý kúnin tıisti deńgeıde ótkizý úshin arnaıy tujyrymdama daıyndaǵan jón sııaqty. Onda bul kúndi jalpyulttyq Aza tutý kúni retinde atap ótýdiń keshendi is-sharalary qamtylsa ıgi.
Al Aza tutý kúnin qalaı ótkizý kerek degenge kelsek, jyl saıyn 27 qańtarda atap ótiletin Halyqaralyq Holokost qurbandaryn eske alý kúnine arnalǵan is-sharalarǵa nazar aýdarǵan abzal. Máselen, bul kúni Eýropa Keńesine kirgen elderdegi barlyq mektepte «Eske alý kúni» ótkiziledi. Ulybrıtanııada Holokost qasiretin bastarynan keshkender, memleket jáne qoǵam qaıratkerleri qatysatyn rásimderden bólek, shirkeýler, mektepter, ýnıversıtetter jáne qalalyq keńester jurtshylyqqa arnalǵan is-sharalardy uıymdastyrady. Izraılde Holokost qurbandary bolǵan 6 mıllıon evreıdi eske alýǵa arnalǵan osy Aza kúni búkil elde eki mınýt boıy sırena berilip, meıramhanalar, kafeler, dıskotekalar, teatrlar sııaqty kóńil kóterý oryndary jumys istemeıdi. Ultymyzǵa bas bolǵan zııaly azamattarymyzdy túgeldeı derlik oqqa baılaǵan náýbet endi qaıtalanbaýy úshin Saıası qýǵyn-súrgin jáne asharshylyq qurbandaryn eske alý kúnin biz de órkenıeti bıik eldershe atap ótýimiz kerek dep bilemiz.
Taqsaı hanshaıymy endi Túrkistanda turady
Tarıh • Búgin, 19:49
Tóleý merzimi 90 kúnnen asqan nesıege syıaqy esepteýge tyıym salyndy
Qoǵam • Búgin, 19:29
Jańa Zelandııada omıkron shtammynyń jańa túri taralyp jatyr
Koronavırýs • Búgin, 18:45
Nıderlandyda mektep oqýshysynan maımyl sheshegi anyqtaldy
Álem • Búgin, 18:20
Elordada mal soıý oryndary belgilendi
Elorda • Búgin, 17:58
«QazTransGazAımaq»-tyń Shymkenttegi fılıalyna 18,37 mln teńge aıyppul salyndy
Aımaqtar • Búgin, 17:30
ShQO-da zańsyz qarý saqtaǵan turǵyn anyqtaldy
Aımaqtar • Búgin, 17:04
Pavlodarda zańsyz jumys istegen shetel azamattary ustaldy
Aımaqtar • Búgin, 16:47
Qarjy • Búgin, 16:35
TJD-nyń laýazymdy qyzmetkeri para alý boıynsha kúdikke ilindi
ANTIKOR • Búgin, 16:27
QTJ jumysshylarynyń jalaqysy 41 paıyzǵa ósti
Qoǵam • Búgin, 16:15
Almatyda jas sýretshilerge arnalǵan jańa art-keńistik ashyldy
Aımaqtar • Búgin, 16:12
BQO-da Astana kúni atap ótiledi
Elorda • Búgin, 15:59
Memleketke 265 mln teńge shyǵyn keltirgen alaıaqtar sottaldy
Qoǵam • Búgin, 15:45
Fınlıandııa men Shvesııa NATO-ǵa kirý týraly hattamalarǵa qol qoıdy
Álem • Búgin, 15:37
Turǵyn úı salasyn damytýdyń tujyrymdamasy qabyldanady
Qoǵam • Búgin, 15:30
Qazaqstan aýmaǵynda taǵy da jer silkindi
Aımaqtar • Búgin, 15:18
Basketboldan Qazaqstan quramasy álem chempıonatynyń ekinshi aınalymyna shyqty
Sport • Búgin, 15:08
Túrikmenstanda qazaqstandyq bıdaıǵa arnalǵan elevator salynady
Ekonomıka • Búgin, 14:55
Múgedektigi bar adamdar úshin qolaıly orta qalyptastyrý kerek – Smaıylov
Úkimet • Búgin, 14:47
Nur-Sultan - Ýfa áýe reısi iske qosylady
Qoǵam • Búgin, 14:35
Qazaqstanda McDonald's jumysyn toqtatty
Qoǵam • Búgin, 14:23
Muǵalimderdi jumysqa qabyldaý tártibi ózgerdi
Bilim • Búgin, 14:14
Qazaqstannan munaı ónimderin áketýge jańa shekteý engiziledi
Qoǵam • Búgin, 14:05
Bıyl 2,8 myńǵa jýyq aýyl turǵyny baspanaly bolady
Qoǵam • Búgin, 13:44
Kásipker Almas Ábdiǵapparov 7 jylǵa sottaldy
Qoǵam • Búgin, 13:25
«Mesenat» ádebı syılyǵynyń alǵashqy jeńimpazy anyqtaldy
Ádebıet • Búgin, 13:10
Prezıdent Qorǵanys mınıstri Rýslan Jaqsylyqovty qabyldady
Prezıdent • Búgin, 13:01
Býrabaıǵa barǵan astanalyq taýdan qulap ketti
Oqıǵa • Búgin, 12:55
Nur-Sultanda jasóspirim sýǵa batyp ketti
Oqıǵa • Búgin, 12:44
Alakóldegi órtten 17 ǵımarat janyp ketti – TJM
Oqıǵa • Búgin, 12:35
Múgedektigi bar adamdardyń múmkindigi keńeıedi - mınıstr
Qoǵam • Búgin, 12:29
«7-20-25» baǵdarlamasy jalǵasýy múmkin - Eraly Toǵjanov
Ekonomıka • Búgin, 12:20
Memleket basshysy Nurlan Ábdirovti qabyldady
Prezıdent • Búgin, 12:09
Astana kúnine oraı qandaı is-sharalar ótedi
Elorda • Búgin, 11:54
Jańa ıpotekalyq baǵdarlama iske qosylady
Qoǵam • Búgin, 11:38
Shymkentte 6 jasar bala basseınge batyp qaıtys boldy
Qoǵam • Búgin, 11:25
Baspanaǵa muqtaj azamattardyń tizimi jasalady
Úkimet • Búgin, 11:16
Qazaqstanda turǵyn úı saıasaty reformalanady
Qazaqstan • Búgin, 11:05
Qatty jel perzenthananyń shatyryn ushyryp ketti
Aımaqtar • Búgin, 10:56
Uqsas jańalyqtar