«Menimen oınamańyz, men blogermin!..»

Shynynda da, qazirgi ýaqytta, ásirese ár saladaǵy irili-usaqty kemshilikterdi izdep taýyp, jaýapty memlekettik qyzmetshiler­ge halyq jaýlaryn kórgendeı shúıligip, áleý­mettik jelini jóndi-jónsiz shýlatyp jatatyn blogerlerdiń attary ozyp, aıdarlarynan jel esip turǵan tárizdi. Sondaı-aq memleket pen ult múddesin qyzǵyshtaı qorǵap, ádil sózimen jurtty baýrap júrgen jáne adamgershilik pen izgilik dánin seýip, bıik parasatymen, joǵary mádenıettiligimen kópshilik súıispenshiligine bólengen tanymal blogerler de bar. Al osy búginde qarasy qalyń qaýymǵa aınalǵan blogerler kimder jáne olardyń quqyqtyq mártebesi qandaı?

XXI ǵasyr – aqparattyq tehnologııalar zamany dúnıege ákelgen bul jańa uǵym, hám jańa kásip haqynda Ýıkıpedııada: «Blog (aǵylshynsha blog) — oqıǵalardyń ınternet-jýrnaly, ınternet-kúndelik, veb-saıt, al olardy júrgizýshilerdi blogerler dep ataıdy», degen anyqtama berilipti. Bul kásip shyn máninde jýrnalıstıkaǵa egiz qozydaı uqsas bolǵanymen, «Buqaralyq aqparat quraldary týraly» Qazaqstan Respýblıkasynyń Zańynda blogerlik jaıly eshteńe jazylmaǵan, ıaǵnı blogerlerdiń quqyqtyq mártebesi aıqyndalmaǵan. Alaıda bul olarǵa áleýmettik jelide aıtqan nemese jazǵan sózderi úshin jaýaptylyq júktelmeıdi degendi bildirmeıdi. Prezıdent aıtqandaı, «jaýapkershilikten jurdaı blogerlerdiń» talaıy óz «keıipkerlerine» jala jaýyp, ar-namysyn qorlaǵany, tipti olardy qorqytyp-úrkitip aqsha bopsalaǵany úshin Ákimshilik quqyq buzýshylyqtar týraly jáne Qylmystyq kodeksterdiń tıisti baptary boıynsha sottalyp, kinálaryna saı jazalarǵa tartylyp ta jatyr.

Máselen, QazAqparat agenttiginiń habarlaýynsha, jaqynda Qaraǵandy qalasynda tipti ıyqtaryna pogon taqqan quqyq qor­ǵaý­shylardan aqsha bopsalap, shekten shyq­­qan blogerge qatysty sot otyrysy bol­ǵan. Tergeý materıaldaryna qaraǵanda, byl­tyrǵy kúzde bir jas bloger júrgizýshi jol­dasymen birge patrýldik polısııanyń kóligi baǵdarshamnyń qyzyl sıgnaly janyp turǵanda jarqyldaý belgisin bermeı joldan ótip ketkenin kameraǵa túsirip alady. Keıin sol beınejazbany paıdalanyp, polısııa qyzmetkerlerinen «aýyzbastyryq» retinde 150 myń teńge suraǵan. Polıseıler blogerge para bermesten buryn bolǵan jaǵdaıdy jergilikti Polısııa departamentiniń ózindik qaýipsizdik qyzmetine habarlaǵandyqtan, bopsalaýshy aqsha alý ústinde ustalǵan. Sot sottalýshylardyń ekeýin de kináli dep tanyp, blogerge eń joǵary qaýipsizdik meke­me­sinde jazasyn óteı otyryp 3,5 jylǵa bas bostan­dyǵynan aıyrý, al onyń qasynda bolǵan serigine 3,5 jylǵa bas bostandyǵyn shekteý jazasyn taǵaıyndapty.

Blogerler týraly pikirin suraǵanymyzda bir óńirdiń Ishki saıasat basqarmasynyń basshysy: «Shynyn aıtsam, ózin «Menimen oına­mańyz, men – blogermin!..» dep tanystyryp, qoqılana qorqytyp keletin adamdardyń kóbi basynda ózderin ádildik izdeýshi, jurt­tyń janashyry etip kórsetkenimen, sóı­lese kelgende, qomaqty para dáme etedi. Sonda olar­dyń eshqaısysynyń qolynda bloger ekenin kýálandyratyn eshqandaı qujat ta bolmaıdy», dedi. Demek blogerlikti zańdastyryp, blogerlerdiń quqyqtyq mártebesin, quqyq­tary men mindetterin aıqyndaý qajet. Bul rette keı elde áleýmettik jelide belgili mól­sherde turaqty oqyrmany bar bloger ǵana arnaıy tirkeýge alynyp, oǵan jýrnalıspen birdeı quqyqtar beriletinin eskergen jón bolar. Áıtpese, erinbegenniń bári bloger bolyp, tolyp jatqan sharýamen shaqshadaı bastaryn sharadaı etip júretin sheneýnikterdiń esikterin qaqpaı ashyp, esil ýaqyttaryn alýshylar sany shamadan tys kóbeıip ketýi ǵajap emes.