Mektep ashanasynda – meıramhana baǵasy...

Shyntýaıtynda, «Jańa ataýly – jaqsy umytylǵan eski nárse» dep fransýz zańger-jazýshysy Jak Peshe aıtqandaı, tarıhqa aınalǵan keńes zamanynda Qazaqstanda Joǵary jáne orta arnaýly bilim mınıstrligi men Oqý-aǵartý mınıstrligi bolǵan. Mundaı vedomstvolar keıbir kórshiles memleketterde sol qalpynda saqtalyp otyr, al О́zbekstan olarǵa qosa Mektepke deıingi bilim mınıstrligin de qurypty.

Ádilin aıtsaq, elimizdiń bilim salasynda sońǵy jyldary úmit kúttirerlikteı sapa­lyq ózgerister baıqalyp, muǵalim mártebesi bıikteı tústi. Alaıda ǵylym salasynda ilge­rileý shamaly sııaqty. Tipti byltyr ǵy­lymı jobalarǵa respýblıkalyq bıýdjetten bólingen 4,4 mıllıard teńge ıgerilmeı qalǵan. Munyń ózi ǵalymdar tarapynan jıi aıtylyp júrgen «elimizde ǵylymdy damytýǵa qarjy az bólinedi» degen synı pikir­diń birjaqtylyǵyn ańǵartady.

Elimizdiń ǵylym jáne bilim salasynda qalyptasqan osyndaı oılanarlyq jaǵ­daılar men oısyraǵan olqylyqtar jáne qoǵamda aıtylyp júrgen oryndy usynystar eskerilgendikten bolar, Memleket basshy­synyń bıylǵy 11 maýsymdaǵy Jarlyǵy­men burynǵy Bilim jáne ǵylym mınıstrligi eki­ge bólinip, Ǵylym jáne joǵary bilim mı­nıstrligi men Oqý-aǵartý mınıstrligi qu­ryldy.

Bul rette ǵylym men joǵary bilimniń bastary biriktirilgeni, al orta arnaýly bilim salasy Oqý-aǵartý mınıstrligine berilgeni qısyndy ekeni daýsyz. Sonymen qatar Til saıa­saty komıtetiniń Ǵylym jáne joǵary bilim mınıstrliginiń quramyna qosylǵany kópshi­lik úshin tosyn sheshim boldy. Sebebi «Til saıasaty komıtetin óńir­lerde qurylymdyq bólimshesi joq Ǵylym jáne joǵary bilim mınıstrligine bergennen góri ony óńirlerde ózine baǵynyshty departamentteri bar jáne ákimdikterdiń Bilim basqarmalaryna sózi ótip, yqpaly júretin Oqý-aǵartý mınıstrligi­niń qura­mynda qaldyrǵan jón emes pe edi? О́ıtkeni memlekettik tildi balabaqshadan bas­tap meńgerýdi jolǵa qoıý kerek qoı..» degen kú­mándi pikir týyndap tur. Árıne, oǵan «Til saıasatymen Ǵylym jáne joǵary bilim mınıstrligi aınalysqany jón. О́ıtkeni Ahmet Baıtursynuly atyndaǵy Til bilimi ınstıtýty osy mınıstrlikke qaraıdy. Til máselelerimen osy ınstıtýt shuǵylda­nyp, ǵylymı negizdelgen jańa ádistemelerdi jasaýǵa tıisti. Olardy Ǵylym jáne joǵa­ry bilim mınıstrligi til saıasaty jónindegi ýákiletti organ retinde barlyq vedomstvoǵa, sonyń ishinde Oqý-aǵartý mınıstrligine de mindetti túrde basshylyqqa alý úshin usyna alady», degen ýáj de aıtylyp jatyr.

Qalaı bolǵanda da, ǵylym men bilim sala­larynda sony serpilis týǵyzatyn ma­ńyzdy qadam jasalǵany anyq. Sonyń nátı­jesinde Oqý-aǵartý mınıstrligi bilim berý uıym­daryndaǵy ózekti máselelerge basa kóńil bó­lip, olardy sheshýmen tabandyraq aınaly­sa bastaǵan tárizdi. Máselen, buqaralyq aqpa­rat quraldarynyń habarlaýynsha, taıaý­da atal­ǵan mınıstrlik apparatynyń otyrysynda oqý­shylardy ystyq tamaqpen qamtamasyz etý máselesi qaralypty. Onda Oqý-aǵartý mı­nıstri Ashat Aımaǵambetov mektepter­diń ashanalaryndaǵy aspanǵa sharyqtaǵan baǵaǵa aıryqsha nazar aýdaryp: «Elorda mek­tepteriniń ózinde baǵanyń ósýi bar. 0,5 lıtr sýdyń baǵasy 350 teńge degen – masqara! Bas­qa oblystar da mektep ashanalaryndaǵy ba­ǵa­ny qarańyzdar. Jańa oqý jylyna deıin bul ­problema sheshilýi kerek», degen eken.

Árıne, mektep ashanasyndaǵy meıramhana baǵasyn jańa bilip, kókten túskendeı bolyp qaıran qalǵan mınıstrge ol týraly óz qaramaǵyndaǵy bilim salasyna jaýapty basshy qyzmetkerlerdiń nege baıandamaı kelgeni – túsiniksiz jaıt. Endi osy bilim salasyn – ásirese memlekettik satyp alý isinde bylyq-shylyqtyń ıisi múńkip turǵan «Avgııdiń at qorasyn» ǵylym men joǵary bilimniń bir narǵa júk bolatyn myń san sharýasynan qoly bosaǵan vedomstvo basshysynyń ózi taza­laýyna týra keleri anyq.