Alýan-alýan klýb bar, shamasyna qaraı shabatyn

«Tobyl» – «Ferensvarosh»

Shveısarııanyń Non qala­synda jerebesi tartylǵan Chem­pıon­dar lıgasynyń birin­shi kva­lıfıkasııalyq kezeńinde «Tobyl» Majarstan birinshiliginiń 33 dúr­kin jeńimpazy «Ferensvarosh» klýbymen kezdesetin boldy. Bir ǵasyrlyq tarıhy bar Býdapesht komandasy Majarstannyń eń ataqty klýbtarynyń biri sanalady. Olar el chempıondyǵynan bólek, 24 márte Majarstan kýbo­gyn jeńip alǵan bolsa, alty ret Sý­perkýbokta dara shyqqan. Son­daı-aq olar 1964/1965 jylǵy «Jár­meńke kýbogynyń» (qazirgi – Eý­ropa lıgasy) fınalynda Italııa­nyń ataqty «Iýventýs» klýbyn 1:0 esebimen jeńip, óz tarıhynda al­ǵash ret Eýrokýbok básekesinde top jardy.

«Ferensvarosh» – keıingi tórt jylda Majarstan chempıondyǵyn eshkimge bermeı keledi. 2019 jyly chempıondyq tájdi qaıta kıgen soń klýb Chempıondar lıgasynyń jarystaryna qaıta qosyldy. 2020/2021 jylǵy maýsymda olar 1995 jyldan keıin alǵash ret týrnırdiń toptyq kezeńine joldama aldy. Byltyr Eýropa lıgasynyń toptyq básekesinde baq synady.

Transfermarkt deregi boıynsha, qazirgi tańda «Ferensvaroshtyń» transfer quny – 42,80 mıllıon eýro. «Tobyl» komandasynyń fýtbolshylary 10,13 mıllıon eýroǵa baǵalanǵan. «Ferensva­rosh» sapynda 22 legıoner bar. Onyń ishindegi eń qymbat fýtbolshy – týnıstik Aıssa Laıdýnı. Oıyn­shynyń naryqtaǵy quny – 3,5 mıllıon eýro. «Tobylda» ruq­sat etilgen segiz ǵana legıoner bar. Onyń eń baǵalysy – ózbekstandyq Igor Sergeev. Transfer quny – 1,70 mıllıon eýro.

«Ferensvarosh» – Eýrokýbok tarıhynda qazaqstandyq komandamen alǵash ret jolyqpaq. Eki komanda arasyndaǵy alǵashqy oıyn 6 shildede Qostanaıda, qarymta match 12 shildede Býdapeshtte ótedi dep josparlanǵan.

«Astana» – «Rakýv»

Elordanyń «Astana» klýby bıyl qatarynan ekinshi jyl ÝEFA Konferensııa lıgasynda baq synamaq. Keıingi jeti jylda alty márte el chempıony atanyp, Chempıondar lıgasynyń irik­teý kezeńinde óner kórsetip júrgen «Astana» 2020 jyly Qa­zaqstan birinshiliginde kúmis júlde oljalap, Konferensııa lıgasynda oınaýǵa májbúr boldy. Elor­dalyqtar byltyr da sol mejeden kó­rinip, taǵy da Konferensııa lı­ga­syna joldama aldy. Bıylǵy qar­sylas – Pol­shanyń «Rakýv» klýby.

«Rakýv» ta «Astana» sııaqty Polsha chempıonatynda «Leh» komandasyna jol berip, kúmis júldeni qanaǵat tutty. 1916 jyly qurylǵan klýb búginge deıin bir­de-bir ret óz eliniń chempıony atanbaǵan. Sebebi Chenstohova qalasynyń komandasy uzaq jyldar boıy Polsha chempıonatynyń eń tómengi lıgalarynda oınap, 2019 jyly joǵary topqa joldama aldy.

Elıtaly topqa qosyla salysymen, qatarynan eki jyl Polsha chempıonatynda ekinshi orynǵa taban tirep, eki márte Polsha ký­bo­­gy men bir márte sýperkýbo­gyn je­ńip aldy. Aınaldyrǵan eki jyl­da zor tabysqa jetken ko­man­­da «á» degennen Eýroký­bok jo­­­lyndaǵy jarysta da maman­dar­­dyń tańdaıyn qaqtyrdy. Kon­fe­ren­sııa lıgasyndaǵy tusaýkeser kezdesýinde Lıtvanyń «Sý­dýva» klýbynan basym tússe, keıin­­nen Qazannyń «Rýbın» klýbyn jarys jolynan yǵystyrdy. Alaı­da pleı-off keze­ńinde Bel­gııa­nyń tájirıbeli «Gent» ko­manda­synan aılasyn asyra almaı, toptyq ke­zeńge bir qadam qalǵanda súrindi.

«Rakýv» ÝEFA-nyń klýbtyq reıtınginde 274-orynda tursa, «As­tana» qazirgi ýaqytta 80-sa­tyǵa ornalasqan. Biraq pol­sha­lyq klýbtyń transfer baǵa­sy «Astanadan» eki jarym ese joǵary. Transfermarkt «Rakýv» fýt­­bol­­shylaryn 28,5 mıllıon eýroǵa, «Astananyń» oıyn­shy­la­ryn 11,18 mıllıon eýroǵa baǵa­­la­ǵan. Eki ujym arasyndaǵy birin­shi oıyn 21 shildede Polshada, qa­­rym­­­ta kezdesý 28 shildede elordada ótedi.

«Qaırat» – «Kıshvarda»

ÝEFA Konferensııa lıgasy­nyń ekinshi irikteý kezeńinde Alma­ty­nyń «Qaıraty» Majar­stannyń taǵy bir ujymy – «Kısh­vardamen» kezdesedi. Byl­tyrǵy el chempıonatynyń qola júl­degerine alǵashqy aınalym­da je­ńil qarsylas tap boldy dep aıtýǵa bolady. Sebebi 2003 jyly qurylǵan komanda byltyr ǵana Majarstannyń jo­ǵary lıgasyna oralyp, bıyl kúmis júldege qol jetkizdi. El bi­rin­shiliginde de, Eýrokýbok oı­yn­darynda da tá­jirıbesi joq «Kıshvarda» «Qaı­ratqa» esh qıyndyq týdyrmaýy kerek. Onyń ústine Majarstan chempıo­naty aıaqtalǵan bette komandadan birneshe tájirıbeli legıoner ketip qalǵan.

Degenmen qazirgi tańda «Qaı­rattyń» da jaǵdaıy asa máz emes. Birer apta buryn bas bapker Qur­ban Berdyev komandadan ke­tip, ornyna Kırıll Keker keldi. Sondaı-aq polshalyq legıoner Iаsek Gýralskı, kamerýndyq Davıd Ekve, ózbekstandyq Jasýr Jalolıddınov jáne taǵy basqa fýtbolshylardyń klýbtan ketkeni málim. Odan bólek, jaraqat alyp, alańǵa qashan oralatyny bel­gisiz fýtbolshylar da jeterlik. Qazaqstanda transfer terezesi ashylǵanymen, ázirge «Qaıratta» jańa fýtbolshy satyp ala qoıatyn qarjy da, múmkindik te joq. Son­dyqtan bapkerler quramy alda­ǵy oıyndarda akademııa tár­bıe­lenýshileri men negizgi qu­ram­da júrgen birdi-ekili legıoner, atap aıtqanda Hose Kante, Joao Paýlo sekildi oıynshylarǵa senim artady.

Transfermarkt deregi boıynsha, eki komandanyń da baǵasy shamalas. Máselen, legıonerlerden (19 fýtbolshy) jasaqtalǵan «Kıshvarda» fýtbolshylarynyń jalpy quny – 8,25 mıllıon eýro. «Qaırat» klýby 9,45 mıllıon eýroǵa baǵalanǵan.

Qazir Majarstan chempıo­natynda maýsymaralyq úzilis. Eýro­kýbokqa qatysatyn komandalar demalystan oralyp, jattyǵý jıynyna endi kirisip jatyr. Al Qazaqstan chempıonaty endi qyzyp jatyr. Fýtbolshylarda oıyn tájirıbesi jeterlik. «Qaı­rat» osy basymdyǵyn tıimdi paıdalanyp, «Kıshvardany» jeńýge tıis. Alǵashqy oıyn 21 shildede Almatyda, qarymta kezdesý 28 shildede Kıshvardada ótedi.

«Qyzyljar» – «Osıek»

Eýrokýbok básekesine qaty­satyn qazaqstandyq tórt koman­danyń ishinde eń qıyn qarsylas «Qyzyljar» komandasyna tap boldy. О́z tarıhynda tuńǵysh ret Eýropa jasyl alańynda oınaıy­n dep jatqan Petropavl klýby Kon­ferensııa lıgasynyń ekinshi aınalymynda Horvatııanyń «Osıek» komandasymen kezdesedi.

«Osıek» – bıylǵy Horvatııa chempıonatynyń týrnır keste­sinde «Dı­namo» (Zagreb) jáne «Haı­dýk» klýbtarynan keıin úshinshi orynǵa ıe boldy. Irge­tasy 1947 jyly qalaǵan ujym Eýro­­­kýbok báse­kele­riniń turaqty qa­tysýshysy. Hor­vatııalyq klýb­tyń transfer quny «Qyzyl­jar­dan» baqandaı alty ese joǵary. Iаǵnı «Osıek» fýtbol­shy­larynyń baǵasy 36,85 mıllıon eýro bolsa, «Qyzyljar» klýbynyń jalpy baǵasy – 6 mıllıon eýro.

«Osıek» quramynda Qazaqstan chempıonatyn jaqsy biletin eki fýtbolshy bar. Biri – «Astana» klý­bynyń burynǵy jartylaı qorǵaýshysy Laslo Klıaınhaısler, ekinshisi – Qaraǵandynyń «Shah­terinde» oınaǵan shabýylshy Mıh­ret Topchagıch.

Eki ujym arasyndaǵy birin­shi oıyn 21 shildede Nur-Sul­tanda, qarymta kezdesý 28 shil­dede Osıek qalasynda ótedi. Aıta keteıik, Petropavldaǵy «Qara­saı batyr» stadıony ÝEFA talabyna saı kelmeıtindikten, sol­tús­tikqazaqstandyq komanda óz ala­ńyndaǵy oıyndaryn «Astana Are­nada» ótkizýge májbúr.