Qoǵamdyq pikir hám jalań jarnama

Qoǵam • 14 Mamyr, 2019

Qoǵamdyq pikir hám jalań jarnama

Dýlat Isabekov aıtpaqshy, «qııardy da pıarmen jeıtin» qazirgi qoǵamda árkim atqarǵan jumysyn, attap basqan qadamyn jarnamalaýǵa qumar. Bul qalypty qubylys deýge bolady. Degenmen, pıar degen túsiniktiń ózi basqa elderge qaraǵanda kesheýildep kelgen bizdiń qoǵamda oǵan bertinge deıin qyryn qarap, jasaǵan jumysy joq, jarnamasy kóp adamdarǵa telip kelgen-di.

Arnur ASQAR

«Oı, ol ataqty pıarshy ǵoı...» degendi qazir de estip qalamyz. Shyndyǵynda, pablık rıleıshnz, ıaǵnı PR tehnologııalar tereń zerttelip, tıimdi qoldanylǵan jaǵdaıda qandaı da bir adamǵa nemese mekemege abyroı ákelip, tabysyn tasytyp, tasyn órge domalatatyny talaı dáleldengen. Pıardy óner deńgeıine jetkizgen mamandar qazir óte baǵaly, pıar tehnologııalardyń úzdik úlgileri týraly kitaptar da qoldan-qolǵa tımeıdi.

Iá, qoǵamdyq pikir baǵalanatyn, oǵan qulaq asatyn jerde sheber júrgizilgen pıardyń máni zor. Pıarsyz attap basý múmkin emes. Taýardy qymbatqa satý úshin de pıar kerek, óz baǵańdy arttyrý úshin de pıar kerek.

Al saıasatta pıarsyz tabysty bolý sirá da múmkin emes. Qazaqstanda pıar degende basqa emes, aldymen saıasatkerler, saıası naýqandar eske túsedi ǵoı. Osy oraıda, saıasatkerdiń sózi men isi úılespeıtin, jarq-jurq etken jarnamasy naqty jumyspen negizdelmeıtin sheneýnikterdiń kóp ekeni baıqalady. Belgili mekemeniń qulaǵyn ustap turǵan adamdardyń qurǵaq pıarǵa ǵana ıek artatyny halyqtyń tutas memlekettik qyzmetke degen senimine selkeý túsiretini túsinikti.

Iá, «Teledıdardy ashyp qalsań – Ǵafekeń, radıony qosyp qalsań – Ǵafekeń...» degendeı, áleýmettik jelige kirseń de, saıttardy sholsań da, gazetti paraqtasań da, teledıdarǵa úńilseń de jaırańdap aldyńnan shyǵa keletin ákimder bar. Olarǵa halyqtyń kózi men qulaǵy úırenip, kádimgideı jattandy bolyp qalǵan. Alaıda, sol sheneýnikter tikeleı jaýapty saladaǵy bylyqtar birinen keıin biri ashylyp jatsa da, álgi ákimderge shań juqpaıdy. Álgi ákimnen keıin oblysta oıdym-oıdym asfalttar, tartylmaǵan sý qubyrlary, salynbaǵan úıler qalady. Sheneýnik bolsa basqa jerde jańa jobalardy tanystyryp, tusaýyn kesip júrgeni.

Kúni keshe ótken 9 mamyr merekesine qatysty buryndary túrli kúlkili keıster tirkelgen-di. Respýblıkalyq arnalardyń birine «Biz ardagerlerdi parashıýtten jeńildikpen sekirtemiz» dep suhbat bergen sholaq belsendilerdi aıtyp otyrmyz. Sol sııaqty, tórinen kóri jýyq qarııalardy muzaıdynǵa shaqyryp, tegin konkı tebýdi usynǵan sheneýnikter de bar. Zeınetkerler qoǵamdyq kólikterde tegin júretin qalada «ardagerlerdi tegin tasyp jatyrmyz» dep aıdy aspanǵa shyǵarǵan ákimdik qyzmetkerlerin kórdik. Aıta berse, mundaı mysaldar tolyp jatyr.

Ýkraınadaǵy prezıdent saılaýynyń dúbiri jaqynda ǵana basylyp, jańǵyryǵy endi-endi saıabyrlap keledi. Sol saıası naýqannan sát saıyn habar taratqan BAQ-tarǵa alys-jaqyn eldermen birge biz de qulaq túrip otyrdyq. Sondaı sátterdiń birinde BAQ-tar Kıev meri Vıtalıı Klıchkonyń daýys berý ýchaskesine sport kıimmen, velosıpedpen kelgeni týraly habarlady. Burynǵy ataqty boksshynyń demalys kúni sport kıimmen júrgeni, velosıped tepkeni sonshalyqty sensasııa emes, árıne. Degenmen, 3 mıllıondaı halqy bar tarıhı qalanyń, el astanasynyń meri kostıým kıip qaqımaı, shaıtanarbamen zyrǵyp kele qalǵany medıaǵa ájeptáýir azyq boldy.

Sharshy alańda talaılardyń shańyn qaqqan áıgili boksshynyń bul isi bir jaǵynan salamatty ómir saltyn nasıhattaý, jastarǵa úlgi retinde usynýǵa tatıtyn qadam boldy.

Qazaqstandaǵy keıbir oblys, qala ákimderi birer jyl buryn qyzmettik kólikten bas tartatyndaryn, jumysqa velosıpedpen baryp qaıtatyndaryn aıtyp, otandyq BAQ-tardy shýlatqany esimizde. Jumysqa qymbat sheteldik mashınamen emes, qoǵamdyq kólikpen barmaqshy bolǵan sheneýnikter de bar. Alaıda, bizdiń sheneýnikterdiń aıaǵy talyp qaldy ma, áıteýir búginge deıin barlyǵy jumysqa jaıly kólikpen baryp-kelip júr eken.

Qarap otyrsaq, damyǵan elderde saıasatkerdiń sózi men isi úılespese, onyń saıasattaǵy ǵumyry da onsha uzaqqa sozylmaýy ábden múmkin. Al Qazaqstanda kerisinshe pıary keliskenderdiń qyzmeti de órlep ketýi qalypty qubylys. Halyq ańǵal ma, álde basqa sebebi bar ma, áıteýir bizdiń qoǵamda naqty isten góri jalań jarnama kóbirek baǵalanatyn sııaqty.

Kúnniń mańyzdy jáne ózekti jańalyqtaryn «Egemen Qazaqstan» telegram kanalynan oqyńyz