Adamnyń bir baqyty – óz mamandyǵynan rýhanı lázzat alyp qana qoımaı, ólsheýsiz alǵysqa bólenip, saýap arqalaý. Sondyqtan akýsher-gınekolog Chapen Aqanqyzy dárigerlikti tańdaǵanyna bir kún de ókingen emes.

Jaryq dúnıege kip-kishkentaı jańa adamdar kelip jatqanda, qasynda bolyp, erli-zaıyptylar ómirindegi uly qýanyshqa ortaqtasý, ǵalamat sátterdiń bólshegi bolý baqytyn akýsher-dárigerler udaıy sezinbek.
Eki adamnyń da ómiri úshin jaýapty dárigerler anasy aman-esen bosanyp, pysyldaǵan sábıin baýyryna alǵanda, ózi de damyl taýyp, demin rahattana alatyn sátter az emes. Mundaı kezde Jumyr jer dúnıege adam ákelgen áıeldiń aınalasynda terbetilip, búkil álemniń shattyǵy quıtaqandaı sharananyń aınalasyna quıylady.
Osylaısha 40 jyldan astam ýaqyt boıy súıinshilegen mamandyq ıesi atanǵan Chapen Aqanqyzy jalaqynyń keıde jetip, keıde jetpeıtinine de kóp basyn qatyrǵan emes. Eń bastysy, ózin de, ózgelerdi de qýanyshqa bólegen sátter janyna shýaq uıalatyp, kúsh-qýat beretinin biledi. Tájirıbesi ulǵaıǵan saıyn júzine meıirim uıalaǵan jan kásip tańdaýda jańylyspaý jáne onyń jolyndaǵy udaıy izdenister, áriptesterdiń rııasyz qoshemetine bólený, bilim baıytýdyń asa mańyzdy ekenin jastarǵa aıtýmen keledi. О́zgelerdi moıyndatý – sol mamandyqty aldymen óziń súıip, óziń qurmetteý dep biledi.
Akýsherlik gınekologııada myqty mektepten ótken, joǵary sanattaǵy maman 40 jyldan astam boıy eń kúrdeli otalarǵa qatysty jáne perzenthanalarda keıingi býynǵa dárigerlik keńester júrgizedi.
Mamandyqqa mashyqtaný jolyn Almaty oblysynyń shalǵaı aýdandarynda bastaǵan Chapen Aqanqyzy sonaý shopandar jaıylymyna deıin ushaqpen, tikushaqpen talaı ret samǵaǵan. Sanıtarlyq avıasııa anestızıolog, akýsher-gınekolog, ota meıirbıkesin asyǵa alyp bara jatqanda, bir jaǵynan tolqýly kóńil sonaý Narynqoldyń túkpirine deıin sozylǵan týǵan jerdiń búkil sulýlyǵyn, Baqanasqa siltegen Alataý silemderin kóz aldyna aınadaı tosatyn sátter umytylmaq emes.
Kásipqoılyqtyń jolyna oımen saıahat jasap otyrǵan Chapen Sarmoldaeva Keńes ókimeti kezinde jaqsy damyǵan alǵashqy medısınalyq-sanıtarlyq kómektiń qaıta kókeıkestilikke ıe bolǵanyn aıtady. О́ıtkeni adam ómiri, adam densaýlyǵy qaı kezde de birinshi kezekte jáne memlekettiń birinshi baılyǵy bolýy tıis. Myqty ustazdarynyń arqasynda mamandyq baspaldaqtary sátti bastalǵan dáriger jıyrma jyl boıy sanıtarlyq avıasııamen Almaty oblysynyń alys túkpirlerine deıin baryp, jaryq dúnıege kelgen myńdaǵan sábıdiń kindigin kesip, birinshi bolyp qolyna alǵanymen erekshelenedi.
1996 jyly Almaty qalasynyń densaýlyq saqtaý basqarmasynyń shaqyrtýymen, densaýlyq saqtaý uıymdastyrýshysy jáne tolyǵymen ota júrgizetin akýsher-gınekolog retinde jumysyn jalǵastyrdy. Odan beri de shırek ǵasyr ótti. Medısına ozyq tehnologııalarǵa qol jetkizdi. Adamdardyń turmysy burynǵydan áldeqaıda jaqsy desek te, densaýlyq, ana men bala ólim-jitimi ózektiligin joımaı otyr. Buǵan maman bylaı dep jaýap beredi.
– Densaýlyq saqtaý salasynyń mindetterin eshkim joqqa shyǵarmaıdy. Biraq adamdardyń ómiri men densaýlyǵyna eki jaq ta jaýapty. Halyqtyń áleýmettik jaǵdaıy jaqsarǵanymen, densaýlyqqa keri áser etetin faktorlar da jetkilikti. Sondyqtan da adamdarǵa densaýlyǵynyń baılyq ekenin kishkentaı kúninen úıretý kerek. Bárinen buryn óz densaýlyǵyńa degen jaýapkershilik bolmaı, deni saý ómir de bolmaıdy. Álem ózgerdi, biraq densaýlyqtan qymbat eshteńe joq, – deıdi maman.
Máselen, memleket ozyq medısınalyq qural-jabdyqtardyń túr-túrine qol jetkizip jatsa da, áli de bolsa aýrýdy anyqtaýda qıynshylyqtar bar. Tájirıbelik dáriger mundaı jaǵdaıda naýqaspen til tabysýdyń, meıirimdilik tanytýdyń asa mańyzdy ekenin aıtady. Vırtýaldyq álem adamdardyń qazir júzbe-júz kezdesip, emen-jarqyn aralasýyn azaıtyp otyrǵany aıan. Mundaı jaǵdaıda, aldymen naýqastyń janyn jyly sózben emdeıtin dárigerler úshin qarym-qatynas ornatý, adamgershilik tanytý eń basty qural bolyp qala bermek.
Al eki adamnyń ómirine, ana men balanyń amandyǵyna qatar jaýap beretin akýsher-gınekolog úshin klınıkalyq paıymdaý degenimiz ne? Aldymen dáriger anasynyń týǵannan bergi densaýlyǵyn, búge-shigesine deıin bilýi tıis. Aıaǵy aýyr kezinde qandaı kúıde ekenin, ıaǵnı búkil áleýmettik portretinen habardar bolýy qajet. Júkti áıeldi búkil álem aıalap, mápeleý kerek bolsa da, ókinishke qaraı, keı jaǵdaıda olaı bola bermeıdi. Túrli-túrli taǵdyrlar bar. Munyń bári akýsher-gınekologtyń kóz aldynda ótedi.
Bul kúnde Chapen Aqanqyzy Almatydaǵy Qalalyq adam urpaǵyn órbitý ortalyǵynda jumys isteıdi. Baıyrǵy maman úshin bul da qyzmettiń zamanaýı baspaldaqtary. Halyqaralyq tájirıbe men izdenisterge ıek artqan ortalyq bedeýlikpen kúresýde, erli-zaıyptylardyń balaly bolýy úshin quny ólsheýsiz jumystar atqarady. Al Chapen Aqanqyzy syndy mamandardyń jıǵan tájirıbesi jastar úshin – baǵdar, ortalyq úshin – baılyq.
ALMATY
«Qazaqstan barysynyń» jeńimpazy anyqtaldy
Sport • Keshe
Jolaýshylar tasymaly: Baǵa joǵary, sapa tómen
Qoǵam • Keshe
Álem • Keshe
Saılaýdy QHR men Aýstralııa baqylaıdy
Álem • Keshe
Álem • Keshe
Jańarǵan Konstıtýsııa: Ne? Qashan? Qalaı?
Qazaqstan • Keshe
Jańa saıası mádenıetti qurýdaǵy mańyzdy qadam
Qazaqstan • Keshe
Zaýyttyń máselesi «vagon-vagon»...
Aımaqtar • Keshe
Deldal kompanııalar: Ekonomıkanyń dosy ma, qasy ma?
Ekonomıka • Keshe
Erkin Tuqymov: Álemde jas ǵalymdar úshin kúres júrip jatyr
Suhbat • Keshe
Múgedektigi bar jeti myńnan astam adam jumysqa ornalasty
Qoǵam • Keshe
Kıberqylmyspen kıberzańger kúresýge tıis
Qoǵam • Keshe
Aımaqtar • Keshe
Shymkent bıýdjeti 4 jylda 4 ese ósti
Aımaqtar • Keshe
Tarıh • Keshe
Tarıh • Keshe
Sanadaǵy silkinis nemese kúreskerdiń qalyptasýy
Ahmet Baıtursynuly • Keshe
Memlekettik qyzmetti basqarýdaǵy sıfrly ınnovasııalar
Qoǵam • Keshe
Mobıldi ınternetti tutynatyndar kóbeıdi
Qoǵam • Keshe
Tennısshiler «Prezıdent kýbogynda» baq synaıdy
Tennıs • Keshe
Tumandy Albıonda top jarǵan komanda
Aımaqtar • Keshe
Rýhanııat • Keshe
13 óńirde aýa raıyna baılanysty eskertý jarııalandy
Aýa raıy • Keshe
SQO-da balyq aýlaý tártibin buzǵandar jazalandy
Qoǵam • Keshe
QR SIM О́zbekstandaǵy jaǵdaıǵa qatysty málimdeme jasady
Qazaqstan • Keshe
Almatyda 36 gradýs ystyq bolady
Aýa raıy • Keshe
Tehas shtatynda atys bolyp, 3 adam qaza tapty
Álem • Keshe
3 shildege arnalǵan aýa raıy boljamy
Aýa raıy • Keshe
Almatydaǵy qurylys bazarynda órt shyqty
Aımaqtar • Keshe
Tennısshi Dmıtrıı Popko Ispanııada chempıon atandy
Tennıs • Keshe
Vaksına saldyrǵan qazaqstandyqtardyń sany naqtylandy
Koronavırýs • Keshe
Almaty mańynda jer silkinisi boldy
Aımaqtar • Keshe
Koronavırýs juqtyrýdyń 188 jaǵdaıy anyqtaldy
Koronavırýs • Keshe
Kásipkerden 50 mln teńge bopsalaǵan bloger qamaýǵa alyndy
ANTIKOR • Keshe
Elordada aýylsharýashylyq jármeńkeleri ótip jatyr
Elorda • Keshe
Prezıdent qazaqstandyqtardy Ulttyq dombyra kúnimen quttyqtady
Prezıdent • Keshe
Qazaqstan • Keshe
51,4 myńǵa jýyq adam áleýmettik tólem aldy
Qoǵam • 02 Shilde, 2022
Senat janynan ǵylymdy damytý jónindegi jumys toby qurylady
Ǵylym • 02 Shilde, 2022
Elordada jyl basynan beri 430 júrgizýshi jol erejelerin buzǵan
Qoǵam • 02 Shilde, 2022
Uqsas jańalyqtar