Art-ónerge arqaý bolǵan asyl beıne

О́ner • 10 Tamyz, 2020

Art-ónerge arqaý bolǵan asyl beıne

Abaı kúni qarsańynda Qostanaıdaǵy birneshe kópqabatty turǵyn úılerdiń qabyrǵasynda uly aqynnyń beınesi bederlengen pannolar paıda boldy.

Nurqanat QULABAEV

Záýlim úıdiń búkil bir qabyrǵasyn jaýyp turǵan alyp kenepte Abaı, Shyńǵystaý, kók maısa shópti kózge elestetin ulttyq órnekke shomylǵan qazaq aýyly, onyń ar jaǵynda kókke umtylǵan jasyl-jalqyn nurǵa malynǵan qus beınesindegi Abaı mýzasy beınelengen. О́ner týyndysy Reseıdegi jalǵyz zaýytta ǵana shyǵarylatyn arnaıy kompozıtti materıaldan jasalypty. Jergilikti dızaınerler zamanaýı kórkem týyndynyń jasalý ádisi men ıdeıasyn eýropalyq áriptesterinen alǵan syńaıly. Batysta mundaı kompozısııalar óte kóp kezdesedi.

Biz únemi kórgen adamnyń kóńiline erekshe bir tosyn sezim uıalatatyn meılinshe jańa dúnıelerdi jasaǵymyz keledi. Bul joly Qostanaıdaǵy alystan kóz tartatyn záýlim úılerdiń qabyrǵalaryn paıdalanyp, Abaı Qunanbaıulynyń 175 jyldyǵyna oraı, birtýar aqynnyń beınesin zamanaýı óner tilimen sýretteýdi jón dep taptyq. Muny Abaı kúni merekesi qarsańynda qala turǵyndaryna jasaǵan tamasha tartýymyz dep bilińizder. Týyndy kópshilik kóńilinen shyǵyp jatyr. Tamsanyp-tańǵalyp jatqan jandar kóp, deıdi jergilikti jarnamalyq-óndiristik birlestik basshysy Natalıa Býlatova.

Kompozısııalyq týyndynyń biraz bóligi alıýmınııden jasalǵan. Qabyrǵadaǵy Abaı beınesiniń ystyq-sýyqta, jaýyn-shashyn men qarly boranda boıaýyn joǵaltpaýy úshin dızaınerler osyndaı sheshimge kelgen. Keneptegi qustardyń kempirqosaqqa malynǵan qanattatry túnde birneshe túske boıalyp qubylyp janyp turady. Dızaınerlerdiń aıtýynsha, uly aqynnyń mýzasy ispettes ushyp bara jatqan qustar Abaıdyń bolashaqqa degen úmiti men senimin halyqqa degen súıispenshiligin beıneleıdi. Asa sheberlikpen oryndalǵan qabyrǵadaǵy óner týyndysy ásirese tún ýaqytynda alýan boıaýǵa malynyp erekshe qubylyp, qulpyra túsedi.

Qalanyń ajaryn asha túsken taǵy bir kórneki dúnıe – «Abaı juldyzdary» dep atalatyn jaryqdıodty ınstallıasııa.

– Bul ınstallıasııany Abaı dańǵylynyń boıyndaǵy №16-shy úıdiń qabyrǵasyna ornalastyrdyq. Kókten tamyp kete jazdap turǵan úlken jaryq juldyzdar Abaı shyǵarmashylyǵynyń bizge túsip turǵan sáýlesi sııaqty. Uly aqynnyń ǵajaıyp poezııasy men dana oılary ǵasyrdan-ǵasyrǵa ulasyp, ár zamannyń keregine jarap, osylaısha sáýle túsirip turady, – dedi N.Býlatova.

Munyń syrtynda, taıaý kúnderi Qostanaıdaǵy I.Omarov atyndaǵy oblystyq qazaq drama teatrynyń aldyna alyp kitap túrindegi art-nysan qoıylmaq. Ásem tuǵyrǵa ornatylǵan ashyq kitaptardan Abaıdyń halyqtyń rýhanı qazynasyna aınalyp ketken óleńderi men qara sózderin oqýǵa bolady. Ashyq kitaptyń eni – eki metr. Al bıiktigi, astyndaǵy tuǵyryn qosa eseptegende, 3 metrge deıin jetedi. Qazir art-nysannyń bólshekteri jasalyp jatyr. Tamyz aıynyń sońyna taman teatrdyń aldyna qoıylady.

QOSTANAI