Zeınetaqy jınaǵyn belgili bir maq­satqa paıdalaný rásimderin ońtaı­ly júrgizý úshin onlaın platforma qu­ryldy. Bul Enpf-otbasy.kz dep atalady. Saıtty osynaý bastamany júzege asy­rýshy ýákiletti operator retinde «Ot­­basy banki» Biryńǵaı jınaqtaýshy zeı­netaqy qorymen birlesip iske qos­ty. Muny saıttyń ataýynan-aq baı­qaýǵa bolady. Portal iske qosylǵan kúni-aq 13 myńnan asa azamat ótinim berip úlgerdi. Qazir ótinim qabyl­daı­tyn saıt qalypty rejimde ju­mys is­tep tur. Bank málimeti boıynsha zeınetaqynyń bir bóligin aýdarýǵa ar­nalǵan 68 myńnan asa arnaıy shot ashyldy.

Atalǵan bastama aıasynda «Otbasy bankimen» qatar «Halyq banki» de ýá­kiletti operator retinde jumys isteıtinin málimdedi. Buǵan qosa, aza­mat­tar osyndaı rásimdi júrgizýge quzy­ret berilgen basqa da ekinshi deńgeıli bankterden arnaıy shot asha alady.

Buǵan deıin 760 myńǵa jýyq adam bul ıgilikke qol jetkizip, zeınetaqy jına­ǵynyń bir bóligin paıdalana alatynyn aıtqan edik. Al osy jurttyń basym bóligi qaı óńirlerden ekeni de kóp­shilikti qyzyqtyrady. Bul jóninde «Ot­basy banki» AQ basqarma tóraǵasy Lázzat Ibragımova maǵlumat berdi. Onyń aıtýynsha, Almaty qalasyndaǵy salymshylar, ıaǵnı zeınetaqy jına­ǵynyń bir bóligin paı^­dalana alatyn azamattar jınaǵan qar­jy – 658 mlrd teńge. Bul – jalpy qor­dyń 26,8 paıyzdyq úlesi ne­mese árbir úshinshi almatylyq deýge bolady. Alma­t­yda qarjy, bank, saqtandyrý sa­la­syn­da eńbek etetin mamandar kóp ári olar árdaıym joǵary aılyq alady. Ekin­shi orynda – Mańǵystaý oblysy. Ol óńirdiń halqynyń zeınetaqy qoryn­daǵy jalpy jınaǵy – 397 mlrd teńge.

Bul – jalpy respýblıkanyń 16,2 paıyzy. Úshinshi orynda – Nur-Sultan qalasy. Elordada baǵ­darlamaǵa qa­ty­sa alatyn azamat­tardyń jalpy zeı­net­aqy jınaǵy – 325,9 mlrd teńge (13,3 paıyz). Tórtinshi orynda – 257,4 mlrd teńgemen Atyraý oblysy (10,4 paıyz). Osy tórt óńirdiń halqy zeınetaqy jınaǵyn paıdalana alatyn azamattardyń 70 paıyzdan astamyn qurap otyr. Al bul reıtıngide Aqmola, Túrkistan, Soltústik Qazaqstan oblystary eń sońynda tur. Osyǵan qarap ta óńirlerdegi ahýaldy, halyqtyń ál-aýqatyn ańǵarýǵa bolady.

Ázirge turǵyn úı máselelerin retteý maqsatyndaǵy rásimderdi júzege asyrýǵa bolady. Al zeınetaqy jı­na­ǵyn emdelýge jumsaýdyń ere­je­leri osy aıdyń sońyna deıin daıyndalady. Qazir ishki normatıv prosedýralaryna sáıkes, bul másele memlekettik organdarmen tal­qylanyp jatyr. Sodan keıin Densaýlyq saqtaý mınıstriniń buıryǵy Ádilet mınıstrliginde tirke­le­di. Zeınetaqynyń bir bóli­gin sırek kezdesetin aýrýlarǵa, eresekterdiń tisin emdeý qyzmetine jumsaýǵa bolady. Zeı­net­aqy qar­jysyn emdeýge paıdalaný rásimi tek «Otbasy banki» arqyly ǵana iske asady.

Jalpy atalǵan baǵdarlamanyń qa­laı júzege asyrylatyny jóninde Or­talyq kommýnıkasııalar alańyn­da ótken brıfıngte jan-jaqty málimetke qanyqtyq. Tıisti organ ókilderi kóptiń kókeıindegi biraz suraqtarǵa tushymdy jaýabyn berdi. Onyń birqataryn arnaıy usynamyz. Sondaı-aq zeınetaqy jınaǵyn paıdalanýǵa ótinim bergen sátten bastap dittegen maqsatqa jum­sa­­ǵanǵa deıingi úderistiń qalaı júr­gizi­le­tinin ınfografıka arqyly kór­se­tý­di maqul kórdik. Bul rette biryńǵaı ope­rator – «Otbasy ban­kiniń» nus­qaý­ly­ǵyn negizge aldyq.

Zeınetaqy jınaǵyn qandaı maqsatqa paıdalanýǵa bolady?

 1

Ipotekalyq zaım boıynsha bere­shek­ti óteý, onyń ishinde Islam ban­ki­niń qarjylandyrýyn qosa alǵan­da (ishinara nemese to­lyq).

Siz kez kelgen bankten nemese ıpo­te­ka­lyq kompanııadan tur­ǵyn úı, bir banktik qaryz sharty sheńberinde jóndeý júrgizilgen turǵyn úı satyp alýǵa (onyń ishinde QR zańnamasyna sáıkes ke­pil­di­gi bar turǵyn úı qurylysynyń úles­tik qatysýy týraly satyp alý-satý sharttary bo­­­­ıynsha), jeke tur­ǵyn úı qurylysyna (JTQ nemese JQSh nysanaly maqsatyndaǵy jer ýchaskesin satyp alýdy qosa alǵanda) alǵan zaım boıynsha bereshekti ishinara nemese tolyq óteı alasyz.

2

Ipotekasyz turǵyn úı satyp alý (tolyq óteý).

Siz páter, jeke úı, jataqhanadan bólme satyp ala alasyz. Turǵyn úıdi bastapqy nemese qaıtalama naryqta, sondaı-aq salynyp jatqan nysandardan QR zańnamasyna sáıkes, turǵyn úı qurylysyna úlestik qatysý týraly kepildigi bar, jekeshelendirý, bólip tóleý, aıyrbastaý sharttary boıynsha kóp páterli turǵyn úıdegi úlesti berý týraly kelisimshart arqyly satyp alýǵa bolady. Osy maqsatta turǵyn úıdi zeınetaqy jınaqtary esebinen de, zeınetaqy men jeke qarajat esebinen de satyp alýǵa bolady.

3

«Otbasy bankinde» turǵyn úı qurylys jınaq júıesi boıynsha ıpotekalyq turǵyn úı zaımyn alý.

Siz páter, jeke úı, jataqhanadan bólme satyp ala alasyz. Turǵyn úıdi bastapqy nemese qaıtalama naryqtan satyp alýǵa bolady. Sondaı-aq banktiń bir nesıe sharty sheńberinde jóndeý jumystaryn qosa eseptegende turǵyn úı satyp alýǵa nemese jeke turǵyn úı salýǵa bolady (jeke turǵyn úı salý nemese jeke qosalqy sharýashylyq salý maqsattarymen jer ýchaskesin qosa alǵanda).

4

Ipotekalyq nesıe alý úshin bas­tapqy jarna tóleý (onyń ishin­­de Islam banki qarjy­lan­dyr­ýy sheńberinde).

Siz páter, jeke úı, jataqhanadan bólme satyp ala alasyz. Turǵyn úıdi bastapqy nemese qaıtalama naryqtan alýǵa bolady. Sondaı-aq banktiń bir nesıe sharty aıasynda siz jóndeý jumystaryn qosa eseptegende turǵyn úı satyp ala alasyz.

5

Satyp alý quqyǵymen jaldaý sharty boıynsha bereshekti óteý.

Eger Siz turǵyn úı­­ baǵ­dar­la­ma­lary men daǵdarysqa qarsy baǵdarlamalar aıasynda satyp alý quqyǵymen jaldaý shartyn ja­sasqan bolsańyz, onda Siz zeı­netaqy jınaqtary esebinen jaldaý tólemderin ishinara nemese tolyq tóleı alasyz.

6

Jeke turǵyn úı salý (jer telimin satyp alýdy qosa al­ǵan­­da).

Siz zeınetaqy jınaqtary nemese zeınetaqy jınaqtary jáne óz qarajatyńyz esebinen jeke turǵyn úı salýyńyzǵa nemese jer telimin satyp alýyńyzǵa bolady.

7

Ipotekalyq turǵyn úı zaımyn qaıta qarjylandyrý.

Basqa bankterden turǵyn úı satyp alýǵa (jóndeý jumystaryn júrgize otyryp), jeke turǵyn úı qurylysyna (jer telimin satyp alýdy qosa eseptegende) ıpotekalyq nesıelerdi «Otbasy bankinde» qaıta qarjylandyrýǵa bolady.

8

Emdeý.

Siz zeınetaqy jınaqtaryn Qa­zaq­stan aýmaǵynda nemese shetelde medısınalyq uıymdarda emde­lý úshin paıdalana alasyz.

Zeınetaqy qarajaty salynǵan turǵyn úıdi 5 jylǵa deıin satýǵa tyıym salý tártibi qandaı?

Erkebulan DAÝYLBAEV,

Qurylys jáne turǵyn úı-kommýnaldyq sharýashylyq isteri komıteti tóraǵasynyń orynbasary:

– Birjolǵy zeınetaqy tólemin paıdalana otyryp, menshikke re­sim­delgen, ótelmegen bereshegi bar ıpotekalyq turǵyn úıdi bes jyl kóleminde satýǵa jol berilmeıdi. Iаǵnı bes jyldyq shekteý tek ıpo­te­kaǵa, zaımǵa alynǵan úıler. Onyń ishinde 2021 jylǵy 1 qańtardan beri, ereje kúshine engen ýaqyttan keıingi alǵan ıpotekaǵa baılanysty bolady. Qalǵan barlyq jaǵdaıda eshqandaı shekteý joq. Eger siz turǵyn úıdi jeke menshikke, ózińizge satyp alatyn bolsańyz (BJZQ-daǵy qarajatyńyzǵa) kez kelgen ýaqytta qaıta satýǵa quqyǵyńyz bar.

Birjolǵy zeınetaqy tólemin paıdalaný rásimi qalaı júzege asady?

Infografıkany jasaǵan Amangeldi Qııas, «EQ» 

Týysqandar zeınetaqy jınaǵyna bir-birinen úı satyp alýǵa bola ma?

Lázzat IBRAGIMOVA,

«Otbasy bank» AQ basqarma tóraǵasy:

– Eń bastysy, operasııanyń bári qolma-qol aqshasyz júrgi­zi­letinin atap ótý kerek. Aldamshy kelisim­shart­tardyń aldyn alyp, aqshany amal­dap alyp shyǵý jaǵ­daıyna jol bermes úshin týysqan adamdar ara­syn­daǵy kelisimsharttarǵa tyıym sa­lynady. Iаǵnı men ózimniń baýyrla­rym­nan, sińlilerimnen, atamnan nemese ájemnen úı nemese páter satyp ala almaımyn. Osylaısha, erejelerde búkil mehanızm jazylǵan.

Zeınetaqynyń bir bóligin depozıtke aýdarýǵa bola ma?

Jansultan MATAEV,

«Otbasy bank» AQ ortalyq fılıalynyń dırektory:

– Bekitilgen erejelerge sáıkes, zeınetaqynyń shekti mólsherinen ar­tyq somany depozıtke salyp qoıýǵa ruq­sat joq. Ol somany alǵashqy jarna retinde eger Siz turǵyn úı jı­naq júıesine qatyspaı, birden kerekti somanyń 50 paıyzy retinde salyp, úı alýyńyzǵa bolady. Biraq ol aqsha­ny alyp, depozıt retinde ósirip, memle­kettik syıaqyny alam deýge múm­kindik joq.