Matılda effektisi – áıelderdiń ǵylymǵa qosqan úlesin júıeli túrde joqqa shyǵarý, olardyń jumysynyń qunyn tómendetý jáne áıelderdiń atqarǵan jumysyn áriptes erlerdiń ıelenýi.
Bul effekt jaıynda alǵash ret Djoselın Geıdj (1826-1898) óziniń «Áıel ónertapqysh retinde» atty ocherkinde sıpattaǵan. Al «Matılda effektisi» termınin 1993 jyly tarıhshy Margaret V.Rossıter engizgen. Mundaı shettetýge ushyraǵandardyń biri fızıka salasy boıynsha Nobel syılyǵyn alǵan alǵashqy áıel, kórnekti ǵalym Marııa Sklodovskaıa-Kıýrı (1867-1934). Ol úmitkerler qataryna Nobel syılyǵy komıtetiniń múshesi, shved matematıgi Magnýs Gıosta Mıttag-Leffler men kúıeýi Per Kıýrıdiń ótinishimen ǵana engizildi. Marııa Sklodovskaıa-Kıýrı eshqashan Fransııa ǵylym akademııasyna qabyldanbaǵan. 1960 jyldardyń aıaǵynda Djoselın Bell Bernell alǵashqy radıopýlsarlardy ashqan edi. Atalǵan jańalyq úshin 1974 jyly fızıka salasyndaǵy Nobel syılyǵy onyń jetekshisi Entonı Hıýısh pen Martın Raılǵa berilip, Djoselın Bernell esimi umytyldy.
Biraq jas ǵalymnyń Nobel syılyǵynan shyǵarylýyn Fred Hoıl syndy tanymal astronomdar synǵa aldy.
1991-2005 jyldardaǵy myńnan astam ǵylymı jarııalanymdardy taldaýdyń negizinde, er ǵalymdar áıelderge qaraǵanda er avtorlardyń jarııalanymdarynan jıi derek keltiretindigi anyqtalǵan.
BQO-da kólde aǵyp ketken bala úsh kúnnen keıin tabyldy
Aımaqtar • Búgin, 19:38
Tashkentte koronavırýs juqtyrǵandardy emdeıtin ortalyqtar qaıta ashyla bastady
Álem • Búgin, 18:46
Qanat Taımerdenov jańa qyzmetke taǵaıyndaldy
Taǵaıyndaý • Búgin, 17:39
Úkimet basshysy qant baǵasyn retteýdi tapsyrdy
Úkimet • Búgin, 16:33
Elordada BMW X7 kóligi jaryq baǵanyna soǵylyp, aýdarylyp qaldy
Oqıǵa • Búgin, 15:38
UQK Shekara qyzmetiniń eks-basshysy qamaýǵa alyndy
Qoǵam • Búgin, 14:31
Prezıdenttiń BAQ salasyndaǵy syılyqtary men granttary tabystaldy
Prezıdent • Búgin, 12:51
Prezıdent AHQO basqarýshysy Qaırat Kelimbetovti qabyldady
Prezıdent • Búgin, 12:10
Memleket basshysy BAQ salasyndaǵy syılyqtar men granttardy berý týraly ókimge qol qoıdy
Prezıdent • Búgin, 11:33
Elimizde koronavırýs juqtyrǵandardyń sany artty
Koronavırýs • Búgin, 10:20
Aqtóbe oblysynda 6 iri sý qoımasy salynady
Aımaqtar • Búgin, 09:18
Almaty ákimdiginiń qurylymy ózgerdi
Aımaqtar • Keshe
«AMANAT» – 2022 medıa syılyǵynyń jeńimpazdary anyqtaldy
Qoǵam • Keshe
Oqıǵa • Keshe
«Egemen Qazaqstan» gazetiniń tilshisi AMANAT medıa syılyǵyn ıelendi
Egemen Qazaqstan • Keshe
Mádenıet qyzmetkerleriniń jalaqysy ósedi
Qoǵam • Keshe
Toqaev Sı Szınpın usynǵan Jahandyq qaýipsizdik bastamalaryn qoldady
Prezıdent • Keshe
Qasym-Jomart Toqaev ınflıasııanyń ósýi ózekti másele ekenin atap ótti
Prezıdent • Keshe
Álemde azyq-túlik máselesine qatysty jaǵdaı kúrdelenip ketti - Toqaev
Prezıdent • Keshe
Ulttyq bank rýbldiń nyǵaıý sebebin túsindirdi
Ekonomıka • Keshe
Qostanaıda VII «Buqaralyq sport Olımpıadasy» aıaqtaldy
Sport • Keshe
Petropavlda Qazaqstan polısııasynyń qurdasy qyzmet etedi
Aımaqtar • Keshe
Parlament • Keshe
ShQO turǵyndarynan mına men qarý tárkilendi
Aımaqtar • Keshe
Búgin álemde 400 myńǵa jýyq adamnan koronavırýs anyqtaldy
Koronavırýs • Keshe
Prezıdent FIDE-niń eń jas chempıony Malıka Zııadındi quttyqtady
Prezıdent • Keshe
Antıkor Nurlan Másimov týraly málimet úshin syıaqy jarııalady
ANTIKOR • Keshe
Aımaqtar • Keshe
Ekibastuz turǵyny esirtkimen ustaldy
Aımaqtar • Keshe
Fýtboldan Qazaqstan quramasy FIFA reıtınginde kóterildi
Fýtbol • Keshe
Uqsas jańalyqtar
