Ǵylym • 11 Aqpan, 2021

Kún sózdigi: Matılda effektisi

332 ret kórsetildi

Matılda effektisi – áıelderdiń ǵylymǵa qosqan úlesin júıeli túrde joqqa shyǵarý, olardyń jumysynyń qunyn tómendetý jáne áıelderdiń atqarǵan jumysyn áriptes erlerdiń ıelenýi.

Bul effekt jaıynda alǵash ret Djoselın Geıdj (1826-1898) óziniń «Áıel ónertapqysh retinde» atty ocherkinde sıpattaǵan. Al «Matılda effektisi» termınin 1993 jyly tarıhshy Margaret V.Rossıter engizgen. Mundaı shettetýge ushyraǵandardyń biri fızıka salasy boıynsha Nobel syılyǵyn alǵan alǵashqy áıel, kórnekti ǵalym Marııa Sklodovskaıa-Kıýrı (1867-1934). Ol úmitkerler qataryna Nobel syılyǵy komıtetiniń múshesi, shved matematıgi Magnýs Gıosta Mıttag-Leffler men kúıeýi Per Kıýrıdiń ótinishimen ǵana engizildi. Marııa Sklodovskaıa-Kıýrı eshqashan Fransııa ǵylym akademııasyna qabyldanbaǵan. 1960 jyldardyń aıaǵynda Djoselın Bell Bernell alǵashqy radıopýlsarlardy ashqan edi. Atalǵan jańalyq úshin 1974 jyly fızıka salasyndaǵy Nobel syılyǵy onyń jetekshisi Entonı Hıýısh pen Martın Raılǵa berilip, Djoselın Bernell esimi umytyldy.

Biraq jas ǵalymnyń Nobel syılyǵynan shyǵarylýyn Fred Hoıl syndy tanymal astronomdar synǵa aldy.

1991-2005 jyldardaǵy myńnan astam ǵylymı jarııalanymdardy taldaýdyń negizinde, er ǵalymdar áıelderge qaraǵanda er avtorlardyń jarııalanymdarynan jıi derek keltiretindigi anyqtalǵan.

Sońǵy jańalyqtar

Dollar baǵamy ósti

Qarjy • Keshe

Uqsas jańalyqtar