Rýhanııat • 11 Naýryz, 2021

Shyǵarmashylyq shekarasy

276 ret kórsetildi

Biz kóbine shyǵarmashylyqta shekara joq dep aıtyp jatamyz. Alaıda qasıetti ónerde máńgilik uly shekara baryn kóbimiz moıyndaǵymyz kelmeıdi. Ol shekara jáne siz ben biz ersili-qarsyly kirip-shyǵyp júre beretin ıesiz esik ıa bolmasa qaraýsyz qaqpa emes, tek jankeshti naǵyz daryn, ómirin ónerge kózsiz qurban etken týma talant ǵana attaı alatyn aı­ryqsha asý, bıiktigine kez kelgen adam­nyń bilim-parasaty jete bermeıtin bólek beles.

Árıne, joǵarydaǵy sózdi tolyq joqqa shyǵarýǵa bolmaıtyn shyǵar. Aıtalyq, qytaıdyń ǵajaıyp áýeni eýro­palyqtyń kózinen jas shyǵaryp jiberse nemese jap-jas qubylystyń qartań óner ıesi ómir boıy qol sozyp ótken bıigin qalpaqpen qaǵyp ala salýy sııaqty óner­de shekaranyń joqtyǵyn dáleldeıtin mysaldar jeterlik. Bizdiń aıtpaǵymyz demek basqa shekara, basqa ólshem, basqa birlik.

Dımash qubylysy dúnıege kelgende qaı­sybir qalamger jaryna qarap: – Dımashtan keıin bizdiń qazaq estradasynyń ánebireý juldyzsymaqtary endi uıalyp, qolyna mıkrofon ustaýdy qoıatyn shyǵar, – dese, qalamgerdiń áıeli qaljyńǵa jaqyn jan bolsa kerek: – Qoıshy, sender de Abaıdan keıin uıalyp, qoldaryńa qalam ustamaı ketken joqsyńdar ǵoı, – depti.

Ádemi de ádepti ázil bizdi shynymen oı­landyryp tastady. О́nerdegi baǵanadan beri biz aıtyp otyrǵan uly shekara qaıda qaldy dep jan-jaǵymyzǵa qaraıtyndaımyz. О́nerdegi ózgeshe shekarany osyndaı dara qubylystar araǵa ǵasyrlar salyp buzyp turmasa, búginde kimniń júırik, kimniń júlik ekenin shyn ajyratý  qıyndaǵan ústi qıyndap barady. О́leńniń atyn jamylyp óziniń ataǵyn túgendep júrgen jazarmandar men kitap kemirgen kemel jankeshtilerdiń arasyndaǵy shekara tym kúrdelenip ketken. Ary men uıatyn aqshaǵa saýdalaǵan ashkóz qoǵam búginde barlyq shekarany ashyp tastady. Kıeli sahnany júıeli sóz ben máńgilik mýzyka emes, kelimdi-ketimdi kemtalanttar jaýlaǵan ústi jaýlap alǵan. Kitap oqymaı-aq kisilik týraly aıtyp, jazbaı-aq jaqsy atanyp júrgen zamandastarymyz kóp.

Shyǵarmashylyqtaǵy shyndyq shekarasyn búginde áleýmettik jeliniń áýleki toptary da buzyp jatqanyn jasyrmaýy­myz kerek. Buryn dara daryndardy, el moıyndaǵan erekshe óner ıelerin kópshilik «Juldyz», «Qazaq ádebıeti» sııaqty úlken gazet-jýrnaldardan, «Respýblıka» saraıy, «Qazaqkonsert» sııaqty kıeli sahnalardan kórip, tanysatyn. Kimniń tuǵyr, kimniń tulpar ekenin osyndaı súzgiler saraptap, bir ýaqyt tosqaýyl bolyp otyratyn. Qazir osy úrdistiń barlyǵy ysyrylyp tastaldy. Árıne, aıta bersek bul qııanatshyl áreketterdi áshkerelep taýysý múmkin emes.

Jalpy, bizdiń aıtpaǵymyz ne, álbette ónerde shekara bolý kerek. Bulbul talant án salǵan butaqta toǵyshar qarǵalar qar­qyldamaýy tıis. Tulparlar baq synaıtyn báıgege baspaqty eshqashan qospaǵan durys. Biz shyn ónerdegi shyrqaý bıik shekaralardy osy turǵyda bólgimiz keledi.

Biraq báribir ónerde shekara joq. Biz osy rette taǵy bir shekara týraly aıtýdy umy­typ bara jatqandaımyz. Bul shekaranyń jóni tipten bólek. Kez kelgen adamnyń kó­zine kórine bermeıtin názik shekara jalpy kóp nasıhattala bermeıdi. Bul shekara tasa­daǵy talanttardy úlken sahnaǵa jiber­meı jatqan materıaldyq shekara, tanysy joq týyndygerlerdi úlken sahnalarǵa jiber­meı ustap jatqan turlaýsyz tirlik qurǵan shekara deýge bolady.

Biz keıde kózimiz kórgen, qulaǵymyz esti­gen shyn­dyqty ǵana tanyp, sony ǵana nası­hattaıtyn sııaqtymyz. Alaıda biz estimegen, biz eshqashan kórmegen qubylystardyń bary ras qoı. Mysaly, álemdegi eń úlken pıramıda Egıpette emes, Meksıkanyń Pýebla shtatynda ornalasqany sııaqty nemese álemdegi eń bıik shyń Everest emes, odan áldeqaıda bıik Maýna-Kea janartaýy  muhıttyń astynda jatqandyǵyn kóbimiz bile bermeımiz.

Biz aıtyp otyrǵan tasadaǵy talanttar da keıde osy salystyrýlardy esimizge sala­dy. Sahnada sarnap júrgen jasandy jul­dyzdardy áldebir aýylda jaǵdaıy jetpeı qoıdyń sońynda júrgen tabıǵı talant shań qaptyrýy ábden múmkin. Biraq shynaıy ómirdegi shyndyq shekarasy, joqshylyq bógetteri mundaı daryn ıeleriniń daýysyn alystarǵa kóp estirte bermeıdi. Árıne, ara-arasynda jaqsy jandardyń kózine túsip qalyp, kópshiliktiń kózaıymyna aınalyp júrgen talanttar joq emes. Degenmen biz joǵaryda aıtqan shekaralyq shekteýler shyn ónerdi shiderlep jatatynyn bárimiz moıyndaýymyz kerek.

Uqsas jańalyqtar