Prezıdent • 03 Qyrkúıek, 2021

Ǵylym – ulttyń ustyny

Memleket myqty bolýy úshin eń aldymen halyqtyń birligi myǵym bolýy kerek. Al halyqtyń birligi myqty bolýy úshin onyń ál-aýqaty, áleýmettik jaǵdaıy jaqsy bolýy tıis. Ol úshin tıisti reformalar kezeń-kezeńimen, ýaqytynda júrip otyrýy qajet. Osyndaı irgeli qadamdardyń barlyǵy Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaevtyń halyqqa Joldaýynda aıqyn kórinis taýyp otyr.

Egemen Qazaqstan

Joldaýda Memleket basshysy elimizdegi ǵylym, bilim salalaryn damytý máselelerine de aıryqsha toqtaldy. El Prezıdentiniń ózi de ǵalym adam. Q.Toqaev – saıası ǵylymdar doktory, professor, Máskeý memlekettik halyqaralyq qatynastar ınstıtýtynyń túlegi. Bul ınstıtýtty jaqsy bilemin. Sebebi ózim de D.Mendeleev atyndaǵy Máskeý hımııa-tehnologııalyq ınstıtýtynda bilim alǵan edim. Sondyqtan Memleket basshysyn tereń bilimdi adam dep túsinemin. Bul rette Prezıdentimiz bilim men ǵylymǵa óte jaqsy kóńil bólip kele jatyr.

El tizginin ustaǵaly bergi jyldarda Prezıdent memleketimizdegi joǵary bilim beretin ýnıversıtetterdiń qyzmetin retke keltirdi. Endigi másele, elimizdegi ǵylym salasyn damytý bolyp otyr. Osy ýaqytqa deıin Qazaqstandaǵy bilim ordalarynyń sanyn qysqartýmen keldik. Budan bylaı qalyptasqan úrdisti toqtatyp, jaqsy ýnıversıtetter ashý máselesin alǵa qoıǵan jón bolar edi. Máselen, ózimizge kórshiles О́zbekstan memleketi 4 jylda jańadan 33 ýnıversıtet, 12 ǵylymı-zertteý ınstıtýtyn ashty. Minekeı, bizge de osy jolǵa túsý qajet.

Bizdiń keıbir zertteýlerimiz 1-2 jyldyq, ári ketse 3 jyldyq boldy. Ǵylymda úsh jyl kóleminde aýqymdy máseleler sheshilmeıdi. Bul – tym az ýaqyt. Máselen, Keńes ókimeti kezeńinde zertteýlerge 5 jyl beriletin edi. Anyǵynda osylaı bolýy kerek. О́kinishtisi sol, osy úrdisten ajyrap qalǵan bolatynbyz. Prezıdent sony qaıta qalpyna keltirip, zertteý máselesin júıeli jolǵa qoıdy. Bastalǵan dúnıe sońyna deıin jetkizilýi tıis. Osylaısha, ǵalymdardyń jemisi tájirıbege engizilýi
kerek.

Sonymen qatar Prezıdent «Eń aldymen, jetekshi ǵalymdarymyzǵa turaqty jáne óz eńbegine laıyqty jalaqy tóleý máselesin sheshý kerek», deı otyryp, jetekshi ǵalymdardy da nazardan tys qaldyrǵan joq. Jetekshi ǵalym degenińiz – árbir ǵylymı mekteptiń ıesi. Ondaı ǵalymdardyń orny erekshe. Ǵylymnyń turaqty kúshi de osy jetekshi ǵalymdar. Oıymdy túıindeıtin bolsam, Joldaýda nazarǵa alynǵan naq osyndaı qadamdar ǵana elimizdiń ǵylym salasyn alǵa bastyratyny anyq.

Murat JURYNOV,

Ulttyq ǵylym akademııasynyń prezıdenti

Kúnniń mańyzdy jáne ózekti jańalyqtaryn «Egemen Qazaqstan» telegram kanalynan oqyńyz