Premer-Mınıstr Asqar Mamınniń tóraǵalyǵymen ótken Úkimet otyrysynda Prezıdent Qasym-Jomart Toqaevtyń «Halyq birligi jáne júıeli reformalar – el órkendeýiniń berik negizi» atty Qazaqstan halqyna arnaǵan Joldaýyn iske asyrý jónindegi sharalar qaraldy.

Ekonomıkalyq baǵytta 6 zań qabyldanady
Ulttyq ekonomıka mınıstri Áset Erǵalıev ekonomıkalyq reformalardy iske asyrý jónindegi negizgi sharalar týraly baıandama jasady. Memleket basshysy «Halyq birligi jáne júıeli reformalar – el órkendeýiniń berik negizi» atty Qazaqstan halqyna Joldaýy aıasynda ekonomıkanyń sapaly ósýin qamtamasyz etý jáne halyqtyń ómir súrý deńgeıin arttyrý boıynsha naqty mindetter qoıdy. «Barlyǵy 70-ke jýyq tapsyrma berildi. 6 zań qabyldaý qajet. Bul – stresti aktıvterdi ekonomıkalyq aınalymǵa qaıtarý, jeke qosalqy sharýashylyqtar, aglomerasııalardy damytý, ǵylymdy damytý jáne kásibı biliktilik týraly zańdarǵa, sondaı-aq Salyq jáne Bıýdjet kodeksterine ózgerister engizý. Úsh tujyrymdama bekitý qajet. Bul – memleket qarjysyn basqarý, kóshi-qon saıasaty, sondaı-aq otbasylyq jáne genderlik saıasat tujyrymdamalary», dedi Á.Erǵalıev.
Onyń aıtýynsha, ár óńir úshin Infraqurylymdyq damý baǵdarlamalary ázirlenetin bolady.
Ulttyq bank tóraǵasy Erbolat Dosaev Memleket basshysynyń bıylǵy Joldaýyn iske asyrý maqsatynda 2022 jyly ınflıasııany 4-6% nysanaly dálizge qaıtarýǵa aıryqsha kóńil bólinetindigin aıtty. «Bıylǵy 8 aıdyń qorytyndysy boıynsha, ishki óndiris qajettiliginiń resmı jabylýyna qaramastan, jekelegen naryqtardaǵy turaqty teńgerimsizdik nátıjesinde azyq-túlik ınflıasııasynyń ósýi 11,4%-dy qurady. Maýsymaralyq kezeńde kartop pen sábizdiń baqylaýsyz eksportyna baılanysty jazǵy aılarǵa tán baǵaǵa qaraǵanda kúrt ósýi, sonyń saldarynan ishki naryqta defısıttiń paıda bolýy osy jylǵa tán kórinis boldy», dedi E.Dosaev.
Joǵaryda kórsetilgen faktorlardyń negizinde Memleket basshysynyń tapsyrmasyn iske asyrý úshin azyq-túlik baǵasynyń ósýine qarsy kúreste Úkimet pen ákimderdiń negizgi kúsh-jigerin taýar óndirisiniń, eksport pen ımport balansyn eskere otyryp, ishki naryqty jan-jaqty tolyqtyrýǵa jumsaý kerek. Inflıasııany 2022 jyly nysanaly dálizge qaıtarý boıynsha Joldaýda qoıylǵan mindetterdi tıimdi túrde sheshý úshin 2021-2023 jyldarǵa arnalǵan ınflıasııaǵa qarsy áreket etý sharalarynyń kesheni ázirlenip, kelisýdiń sońǵy satysynda tur. Makroekonomıkalyq saıasatty úılestirý jónindegi 2021-2023 jyldarǵa arnalǵan kelisimmen birge bul sharalar ınflıasııanyń azyq-túlikke jatatyn jáne azyq-túlikke jatpaıtyn bólikteriniń monetarlyq emes faktorlaryn aıtarlyqtaı tómendetýdi qamtamasyz etýge, ortamerzimdi negizde boljamdy jáne teńgerimdi tarıftik saıasatty qamtamasyz etýge tıis.
Qarjy mınıstri Erulan Jamaýbaevtyń aıtýynsha, mınıstrlik múddeli memlekettik organdarmen birlesip, kóleńkeli ekonomıkaǵa qarsy is-qımyl jónindegi is-sharalar josparyn iske asyrýda.
Memlekettik jáne kvazımemlekettik boryshty basqarý jónindegi tujyrymdamany ázirleý týraly tapsyrma sheńberinde is-sharalar memlekettik organdar júrgizip jatqan jumysty eskere otyryp úılestiriledi. Tujyrymdamanyń negizgi tásilderi retinde mynadaı sharalardy aıqyndaý usynylady: memlekettik boryshtyń ósýin shekteý jáne ony qaýipsiz deńgeıde ustap turý úshin bıýdjet tapshylyǵyn kezeń-kezeńimen tómendetý, borysh turaqtylyǵynyń negizgi kórsetkishterin belgileý, barynsha ekonomıkalyq tıimdilikke qol jetkizý úshin jobalardy egjeı-tegjeıli irikteý jáne t.b.
Jalpy, usynylyp otyrǵan sharalar 2025 jyldyń sońyna qaraı memlekettiń ekonomıkaǵa qatysý úlesin jalpy ishki ónimniń 14%-na deıin qysqartýǵa múmkindik beredi.
Memlekettik josparlaýdyń aqparattyq júıesin damytý jumysy jalǵasady. Joba sheńberinde «Memlekettik ınvestısııalyq jobalar» modýli iske asyrylady. Bul memlekettik ınvestısııalyq jobalardyń qujattamasyn qalyptastyrýǵa jáne memlekettik organdarmen kelisýge arnalǵan. Memlekettik satyp alý josparlaryn avtomatty túrde qalyptastyrý úshin memlekettik josparlaýdyń aqparattyq júıesin memlekettik satyp alý portalymen ıntegrasııalaý iske asyrylady.
«Halyqtyń memlekettik qarjyny basqarý men baqylaýǵa qatysýyn keńeıtý úshin normatıvtik quqyqtyq aktilerge tıisti túzetýler engizilmek. Bul abattandyrý jáne turǵyn úı-kommýnaldyq sharýashylyq bıýdjetindegi «halyqtyń qatysý» úlesin 10 esege arttyrýǵa múmkindik beredi», dedi E.Jamaýbaev.
Azyq daqyldaryn ósirý alqaby 2 ese ulǵaıady
Aýyl sharýashylyǵy mınıstri Erbol Qarashókeev aýa raıy faktorlarynyń aýyl sharýashylyǵy óndirisine teris áserin boldyrmaý, sondaı-aq mal sharýashylyǵynyń azyqtyq bazasyn damytý maqsatynda eginshilikte naqty ártaraptandyrý isi júzege asyrylatynyn aıtty. «Bul úshin aýyl sharýashylyǵy taýaryn óndirýshiler arasynda keńinen túsindirý jumystary júrgiziledi. Sondaı-aq jer paıdalanýshylardyń qazirgi zamanǵy sıfrly tehnologııalardy, ǵaryshtyq monıtorıng pen jerdi qashyqtyqtan zondtaýdy, ártaraptandyrý prosesin memlekettik retteý sharalaryn paıdalana otyryp, jaldaý sharty sheńberinde ózderine qabyldaǵan mindettemelerdi oryndaýyn baqylaý tetikteri ázirlenetin bolady. Nátıjesinde, azyqtyq daqyldardy ósirý alańynyń aýyspaly egistegi úlesi ǵylymı negizdelgen normalarǵa deıin jetkizilip, keminde 2 ese ulǵaıady», dedi Aýyl sharýashylyǵy salasynyń basshysy.
Indýstrııa jáne ınfraqurylymdyq damý mınıstri Beıbit Atamqulovtyń aıtýynsha, Memleket basshysynyń otandyq ónerkásip úshin shıkizat taýarlarynyń baǵasy men kóleminiń qoljetimdi bolýy jónindegi tapsyrmalaryn oryndaý aıasynda ónerkásiptik saıasat týraly zań jobasyna ishki naryqtaǵy shıkizatqa baǵalardy belgileýge baqylaý engiziledi. Ekinshiden, London metaldar bırjasy (LME) baǵasynan dıskont usyný qaǵıdatymen el ishinde bırjalyq metaldarǵa baǵa belgileý mehanızmi engiziledi. Ol shıkizatty qaıta óńdeý deńgeıine baılanysty bolmaq. Iаǵnı qorytpalar nemese prokat óndirgende eń tómengi jeńildik beriledi. Al daıyn buıymdar óndirilgende eń joǵary jeńildik engiziledi. Úshinshiden, qaıta óńdeýshiler men jańadan iske qosylatyn kásiporyndardyń qýattaryna qaraı ishki qaıta óńdeýge metaldar kólemin rezervteý engiziledi. Mınıstrdiń aıtýynsha, mınıstrlik jyl sońyna deıin osy mańyzdy mindettiń ońtaıly sheshiminiń nusqasyn ázirleıdi.
Biryńǵaı turǵyn úı saıasaty pysyqtalyp jatyr. Mınıstrdiń aıtýynsha, úı kezeginde turǵan azamattarǵa «Otbasy bankiniń» ıpotekalyq baǵdarlamalary boıynsha bastapqy jarna kólemi baspana qunynyń 10%-yna deıin tómendetiledi. Otbasy tabysyna baılanysty jeńildikti nesıelendirý boıynsha mólsherleme jyldyq 2% jáne 5% bolady. «Baspana jaǵdaıyn jaqsartýǵa zeınetaqy jınaqtaryn paıdalaný týraly qaǵıdalarǵa ózgerister engiziledi. Soǵan sáıkes zeınetaqy jınaqtarynyń jetkilikti sheginen asatyn bóligin úı satyp alý úshin «Otbasy bankiniń» shotyna aýdarýǵa múmkindik beriledi», dedi B.Atamqulov.
Sýtegi energetıkasyn damytý qolǵa alynady
Energetıka mınıstri Nurlan Noǵaevtyń aıtýynsha, elektr energııasyn tutynýdyń ósýin jáne eldiń energııa teńgerimindegi balamaly jáne jańartylatyn energııa túrleriniń úlesin eskere otyryp, manevrlik qýattardy damytý respýblıkanyń energetıkalyq qaýipsizdigin qamtamasyz etý úshin qajetti shart bolyp tabylady.
Mınıstrlik beıbit maqsattaǵy atom men sýtegi energetıkasyn damytý boıynsha jańa tásilderdi ázirleýdi josparlap otyr. Memleket basshysynyń tapsyrmasyn oryndaý úshin mınıstrlik «Samuryq-Qazyna» UÁQ» AQ-men birlesip, beıbit maqsattaǵy atomdy damytýǵa baılanysty máselelerdi zerdeleıtin bolady. Atom salasynda bilikti kadrlardy daıarlaý salasynda mınıstrlik múddeli memlekettik organdarmen jáne uıymdarmen birlesip, atom salasynyń mamandyqtary boıynsha álemniń jetekshi joǵary oqý oryndarynda stýdentterdi oqytýǵa granttar men stıpendııalar bólý jóninde jumys júrgizetin bolady. Qazaqstanda sýtegi energetıkasyn damytý maqsatynda Energetıka mınıstrligi sýtegi energetıkasyn damytýdyń negizgi tásilderin aıqyndaıtyn bolady.
6 oblysta 9 jańa sý qoımasy salynady
Ekologııa, geologııa jáne tabıǵı resýrstar mınıstrligi Ulttyq geologııalyq qyzmetti qurady. «Atalǵan qyzmet «biryńǵaı tereze» qaǵıdaty negizinde jumys isteıdi. Onyń nátıjesinde ınvestor zamanaýı formattaǵy jer qoınaýynyń úsh ólshemdi modeli qurylǵan sapaly aqparatpen qamtamasyz etiledi. Sonymen qatar irgeli, qoldanbaly ǵylym men óndiris kúshin biriktirýge múmkindik alady», dedi vedomstvo basshysy Maǵzum Myrzaǵalıev.
Bıyl 1050 shaqyrym kanaldy qaıta jańǵyrtý josparlanyp otyr. Bul 78 myń ga sýarmaly jerdi aınalymǵa engizýge múmkindik beredi. «5 jyl ishinde uzyndyǵy shamamen 2,3 myń shaqyrym bolatyn keminde 120 kanal qaıta jańartylady. Nátıjesinde, 600 myń ga aınalymǵa engiziletin bolady. 2025 jylǵa qaraı sýarmaly jerlerdiń kólemi 2,2 mln ga jetkiziledi. Bul aýyldyq jerlerde 120 myń jumys ornyn qurýǵa jáne jyl saıyn 510 mlrd teńgeniń ónimin ósirýge yqpal etedi», dedi Ekologııa mınıstri.
Budan basqa, 2025 jylǵa deıin 6 oblysta jalpy kólemi 1,7 mlrd tekshe metr bolatyn 9 jańa sý qoımasy salyndy. Nysandardyń jalpy quny 51,0 mlrd teńgege teń.
Eń tómengi jalaqynyń ósýi 1 mln 650 myń jaldamaly qyzmetkerdiń aqshalaı tabysynyń artýyna ákeledi.
Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstri Serik Shápkenovtiń aıtýynsha, Memleket basshysynyń jarııa etken bastamalaryna sáıkes eńbekaqyny arttyrý boıynsha sharalar qabyldanady. Birinshiden, 2022 jylǵy 1 qańtardan bastap eń tómengi jalaqy 60 myń teńge mólsherinde belgilenedi. Atalǵan shara ekonomıkanyń barlyq salasynda jumys isteıtin 1 mln 650 myń jumyskerdiń aqshalaı tabystarynyń artýyna ákeledi. Bul sondaı-aq biliktiliktiń razrıadaralyq júıesin eskere otyryp, basqa da qyzmetkerlerdiń tabysyn arttyrýǵa múmkindik beredi.
Ekinshi, azamattyq qyzmetshilerdiń 588 myń jekelegen sanatynyń jalaqysyn kezeń-kezeńimen arttyrý boıynsha Úkimet qaýlysynyń jobasy ázirlenedi. «Sonyń nátıjesinde 2022 jyldan bastap olardyń jalaqysy jyl saıyn 20%-ǵa artyp, 2025 jylǵa qaraı 2 ese artady», dedi S.Shápkenov.
Ár jyl saıyn 200 mektep
Bilim jáne ǵylym mınıstri Ashat Aımaǵambetov 1000 jańa mektep qurylysy boıynsha aıtty. «Bıylǵy jyldyń ózinde 200 jańa mektepti iske qosamyz. Kelesi 4 jyl ishinde jyl saıyn 200 mektep salynatyn bolady. Jańa mektepterdi salý 4 negizgi mehanızm arqyly iske asyrylady. Jergilikti atqarýshy organdar osy 1000 mektepti salý úshin qajetti jer ýchaskelerin aldyn ala bólip, onyń ınteraktıvti kartasyn ázirleýi qajet. Oǵan qosa 1500, 2000, 2500, 3000 oqýshyǵa arnalǵan mektepterdiń zamanaýı tıptik jobalaryn daıyndap, mektep qurylysynyń monıtorıngi boıynsha elektrondy portaldy iske qosý kerek», dedi mınıstr.
Tolyq jınaqtalǵan aýyl mektepterin jan basyna qarjylandyrýǵa birtindep kóshirý 2023 jyldan bastalady. A.Aımaǵambetovtiń aıtýynsha, osy shara qala men aýyl mektepteri arasyndaǵy sapa alshaqtyǵyn da sheshýge múmkindik beretin bolady.
Aqparat jáne qoǵamdyq damý vıse-mınıstri Serik Egizbaev Prezıdent Joldaýyn iske asyrý boıynsha Qazaqstanda aýyldyq jerlerdegi azamattyq bastamalardy qoldaý tetigi ázirlený ústinde ekenin aıtty.
Jalpyulttyq jospar ázirlenedi
Máseleni Úkimet basshysy Asqar Mamın qorytyndylady. «Memleket basshysy elimizdiń odan ári áleýmettik-ekonomıkalyq damýynyń negizgi basymdyqtaryn belgilep berdi. Prezıdenttiń alǵa qoıǵan mindetteri men bastamalary qoǵamnyń suranysy men zamanaýı syn-tegeýrinderge negizdelgen. Onyń iske asyrylýy ekonomıkanyń ornyqtylyǵy men básekege qabilettiligin odan ári arttyrýdyń, halyqtyń ál-aýqatynyń artýy men turmys sapasynyń jaqsarýynyń faktorlaryna aınalmaq», dedi A.Mamın.
Premer-Mınıstr Joldaýdy iske asyrý Úkimettiń naqty ári úılesimdi is-qımylyn talap etetinin atap ótti. Úkimet basshysy Joldaýdyń negizgi basymdyqtarynyń biri azamattardyń áleýmettik kóńil kúıin jaqsartyp, ál-aýqatyn arttyrý ekenin atap ótti. Alǵa qoıylǵan mindetterdi sheshý halyqtyń naqty tabysyn, densaýlyq saqtaý jáne bilim berý júıeleriniń tıimdiligin arttyrýǵa, eńbek naryǵyndaǵy ahýaldy jaqsartýǵa, shaǵyn jáne orta bıznesti damytýǵa, shıkizattyq emes eksport pen ónimdiliktiń ósýimen ekonomıkany odan ári ártaraptandyrýǵa, makroekonomıkalyq turaqtylyqty nyǵaıtýǵa, sıfrlandyrý arqyly memlekettik basqarý júıesin jetildirýge yqpal etetin bolady.
Premer-Mınıstr elimizdiń árbir óńirinde ınfraqurylymdy jańǵyrtýǵa, óńirdiń ereksheligin eskere otyryp, halyqtyń turmys sapasy men tabysyn arttyrý úshin neǵurlym ózekti máselelerdi sheshýge baǵyttalǵan naqty jobalar iske asyrylatynyn atap ótti. Memleket basshysynyń óńirlik damý boıynsha alǵa qoıǵan mindetteri Aýmaqtyq damý josparynda kórinis tabady. Memleket basshysy Joldaýynyń barlyq baǵyttaryn iske asyrý boıynsha bıylǵy 7 qyrkúıekke deıin Jalpyulttyq jospar ázirlenip, Prezıdenttiń bekitýine engiziledi. Úkimet basshysy ár memlekettik jáne jergilikti atqarýshy organ Memleket basshysynyń tapsyrmalary men bastamalaryn oryndaýǵa dereý kirisýge tıis ekenin atap ótti.
Eksporttaǵy shıkizat úlesin azaıtýdyń joly qandaı?
Ekonomıka • Búgin, 00:08
Kómir baǵasyn yryqtandyrý qoldan kelmeı tur
Ekonomıka • Búgin, 00:07
Ana tilinde oqýdan nege qashady?
Bilim • Búgin, 00:05
Abaı • Búgin, 00:04
Abaı • Búgin, 00:02
Ekonomıka • Búgin, 00:01
Zeınetaqy qarjysyn áli paıdalanýǵa bolady
Qarjy • Keshe
Áskerı ınstıtýt batyrdyń mereıtoıyn atap ótti
Aımaqtar • Keshe
Qoǵam jumyla kirisse, qoqystan tazaramyz
Qoǵam • Keshe
Aýyldaǵy aǵaıynnyń áleýetin tıimdi qoldanbaı júrmiz
Qoǵam • Keshe
Tozǵan jolda ozǵan ómir qaıdan bolsyn...
Aımaqtar • Keshe
Urpaq tárbıesindegi altyn qazyq
Bilim • Keshe
«Jasyl dálizdiń» jaqsylyǵy mol
Medısına • Keshe
Medısına • Keshe
Abaıdyń fılosofııalyq kózqarasy
Abaı • Keshe
Arzan benzın kórshilerge ketip jatyr
Qazaqstan • Keshe
Ýchaskelik ınspektor halyqtyń kóńilinen shyǵa ma?
Qoǵam • Keshe
Ult ustazy jáne Batpaqty mektebi
Ahmet Baıtursynuly • Keshe
Tanym • Keshe
Tanym • Keshe
О́ner • Keshe
Fılmge arqaý bolǵan jankeshti erlik
Kıno • Keshe
Aımaqtar • Keshe
Tanym • Keshe
Suhbat • Keshe
Qoǵam • Keshe
Ulttyq tárbıe – asyl qazynamyz
Qoǵam • Keshe
Grant alýǵa ótinim qabyldaý bastaldy
Bıznes • Keshe
О́ner • Keshe
«Astana» sapyna fransýz fýtbolshysy qosyldy
Fýtbol • Keshe
Elordalyq órt sóndirýshiler taktıkalyq oqý-jattyǵý ótkizdi
Elorda • Keshe
Qytaı Taıvan mańyndaǵy áskerı jattyǵýlaryn aıaqtady
Álem • Keshe
Elordada Syǵanaq kóshesindegi ýchaske jabyldy
Elorda • Keshe
Tekserý júrgizýge moratorıı engizý týraly Jarlyqqa tolyqtyrý engizildi
Prezıdent • Keshe
Elordalyq QHA ókilderi kıeli oryndardy aralady
Elorda • Keshe
Parıj áýejaıynda oq atyldy – BAQ
Álem • Keshe
Elordada jańa oqý jylynda 11 mektep ashylady
Elorda • Keshe
Baǵdat Mýsın «Baıqońyr» kesheninde týrızmdi damytýdy usyndy
Qazaqstan • Keshe
Syrdarııa ózeniniń saǵasy qalpyna keltiriledi
Ekologııa • Keshe
Uqsas jańalyqtar