Kókshedegi teatr toıy

Shırek ǵasyr boıy kózi qyraqty kórermenine qýanysh syılap, rýhanı álemin sáýlelendirip kele jatqan óner ordasynyń ilkimdi izdenisiniń, tynymsyz talpynysynyń arqasynda qol jetkizgen tabysy tolymdy. Sol bir qýanyshty sát kúni keshegideı kóz aldymyzda. Kókshetaý topyraǵynda qazaq teatrynyń ashylýyn ónerqumar qaýym nesheme jyldan beri taǵatsyzdana kútip júrgen bolatyn. Bir kem dúnıe osy teatrdyń joqtyǵynan tárizdi edi. Keńestik qasań júıeniń kesirinen rýhanı álemdegi olqy túsken oralymsyzdyqtyń ornyn ómirge kelgen teatr ónerimen órimdep toltyratyndaı. Sol kúnge jetsek deıtin Kóksheniń ıgi jaqsysy. Aqyry sol kún de kelip jetti. Aq túıeniń qarny jarylǵan sátte bir-birinen súıinshi surasqan, aqjarma aq tilegin aqtarǵan izgi nıetti adamdarda esep joq. Tuńǵysh qoıylym da súbeli. Teatr shymyldyǵyn Alashtyń abyz qalamgeri Ǵabıt Músirepovtiń «Aqan seri-Aqtoqty» spektaklimen ashty. Qoıý­shy rejısseri jerlesimiz, Qazaq­stannyń eńbek sińirgen qaıratkeri, marqum Jaqyp Omarov. Teatr zaly lyq toldy. Kóksheniń qazynasy ispetti eldiń abyz aǵalary da, aq jaýlyqty ájeler de, júzderine kúlki úıirilgen, qýanyshtan alaburtqan jas tolqyn da osynda. Bári tylsym bir syrdyń lebin tosqandaı, aldarynan sıqyrly álem ashylardaı. Sóz arasynda sol jyly Almatydaǵy T.Júrgenov atyndaǵy óner akademııasynyń bir top jas túlekteri jańa teatrǵa kelip ornalasqannan el habardar bolatyn. Tuńǵysh qoıylym óte sátti ótti.

Osy sátten bastap teatrdyń órleý joldary bastaldy. 2001 jyldyń qyrkúıek aıynda Mysyrda ótken álemdik teatr festıvaliniń bes júldesiniń birin ıelenip, ataqtary aspandady. О́ner ujymyna qanat bitirgen qamqorlyq az emes edi. 2004 jyly qazaq teatryna oblystyq bıýdjettiń esebinen ǵımarat tartý etildi. Sol jyly Sáken seri Júnisovtiń mereıtoıyna oraılastyrylǵan aımaqtyq teatr festıvali uıymdastyrylyp, óte joǵary deńgeıde ótti. Teatr ujymy júldeli ekinshi orynǵa ıe boldy. «Eń úzdik ssenografııa» atalymyn jergilikti teatrdyń bas sýretshisi, Qazaqstan Res­pýblıkasynyń Memlekettik syı­lyǵynyń laýreaty Murat Maqsut ıelense, «Eń úzdik rejıssýra» atalymyn Qazaqstan Respýblıkasynyń Eńbek sińirgen qaıratkeri Murat Ospanov enshiledi.

Búginde teatr repertýarynda júz­den astam qoıylym bar. Olar­dyń ara­syndaǵy klassıkalyq qoıylym­dar­dan Ý.Shekspırdiń «Korol Lır», Sh.Aıtmatovtyń «Ǵasyrdan da uzaq kún», S.Júnisovtiń «Abylaı han», A.Kamıýdyń «Kalıgýla», dramalyq qoıylymdardan Á.Orazbekovtiń «Bir túp alma aǵashy», O.Bókeıdiń «Ataýkere», J.Erǵalıevtyń «Jan shyryly» spektaklderin atap aıtýǵa bolady. 2007 jyly teatr ujymy gastroldik saparmen Qytaı Halyq Respýbılkasynda bolyp, Ile qazaq avto­nomııalyq oblysynyń tórt aýdany men Qulja qalasynda óner kórsetti. 2011 jyly Ýkraınanyń Qyrym avtonomııa­lyq respýblıkasynda ótken antıkalyq ónerdiń HIII «Bosporskıe agony» Halyq­aralyq teatr festıvalinde klassıkany joǵary dárejede sahnalaǵany úshin «Nıka Bosporskaıa» statýetkasyn jeńip aldy. Máskeýlik jáne Ýkraınanyń bedeldi sahna sheberleri men synshylary tarapynan joǵary baǵaǵa ıe bolǵan teatr táýelsizdik alǵaly beri qazaq eli atynan musylman elderi arasynan tuńǵysh qatysqan ujym boldy. Teatr 2012 jyly Qostanaı qalasynda ótken I.Omarovtyń 100 jyldyǵyna arnalǵan Respýblıkalyq teatrlar festıvaline A.Kamıýdiń «Kalı­gýla» qoıylymymen qatysyp, Gran-Prı júldesin enshiledi. 2013 jyly teatr Qazan qalasynda ótken «Remeslo+» jas rejıs­serlerdiń halyqaralyq ­teatr fes­tıvaline I.Laýzýndtyń «Ofıs» qo­ıylymymen (rejısseri F.Qanafın) qa­tysyp, dıplomant ataǵyna ıe boldy.

– Irgesi berik, shyǵarmashylyq áleýeti zor ujymnyń shırek ǵasyr ishindegi tabysy tolymdy, – deıdi teatr dırektory Muratbek Ospanov.

 Ras, tórtkúl dúnıeni bir dánniń qaýy­zyna syıǵyzǵan jaman tumaýdyń shyǵar­mashylyq jolǵa tusaý salyp turǵanyn da aıta ketý kerek. Festıvalǵa Ilııas Omarov atyndaǵy Qostanaı oblystyq qazaq drama teatry, Soltústik Qazaqstan oblystyq Sábıt Muqanov atyndaǵy qazaq sazdy drama teatry, Júsipbek Aımaýytov atyndaǵy Pavlodar oblys­tyq qazaq mýzykalyq-drama teatry, Sáken Seıfýllın atyndaǵy Qaraǵan­dy oblystyq akademııalyq qazaq drama ­teatry qatysýda.

Árıne, festıvaldyń ótkizilý maq­sa­ty teatrlyq qoıylymdaryn damytý jáne kópshilikke nasıhattaý, kásibı sheberlikti shyńdaý ekendigi belgili. Kókshe teatrynda toǵysqan ómirsheń óner báıgesinde bir-birimen tájirıbe almasyp, jetistikterin saralap, áriptesteriniń boıyndaǵy ushqyn­nan qýat alady. Esesine óner toıy jalpyhalyqtyq merekege aınalyp, teatr ónerin súıetin qaýym jarqyn ónerdiń jaqsylyǵymen jan jadyratpaq.